احتمال بارداری در دوران شیردهی چقدر است؟

یکی از سوالات رایج خانم ها بعد از زایمان این است که آیا شیردهی مداوم از بارداری جلوگیری می کند؟ خیلی از خانم ها اعتقاد دارند که شیر دادن به نوزاد، همان اثر را دارد که خوردن قرص ضد بارداری دارد، در حالیکه خیلی از خانم ها در دوران شیردهی باردار شده اند!

نبض ما– گرچه شیر دادن در دوران شیردهی احتمال تخمک گذاری را کاهش می دهد، ولی به هیچ وجه تضمینی برای باردار نشدن نیست. برای خانمی که تغذیه با شیر مادر را انتخاب نمی کند به طور میانگین ۱۰ هفته بعد از زایمان طول می کشد تا تخمک گذاری آغاز شود که به معنای توانایی برای بارداری مجدد است. ولی بطور کلی برگشت قاعدگی در زنان مختلف، متفاوت است.

این زمان ممکن است از ۶ هفته تا یک سال پس از زایمان متغییر باشد. مادرانی که نوزاد خود را شیر می‌دهند دیرتر قاعده می‌شوند ولی اکثر مادران در ماه پنجم یا ششم بعد از زایمان قاعده خواهند شد. ممکن است در تمام مدتی که شیر می دهید تخمک گذاری نکنید، اما در حدود ۱۰ درصد از خانم هایی که شیر می دهند تخمک گذاری بعد از ۱۰ هفته مجدد آغاز می شود و در حدود ۵۰ درصد، از ۲۵ هفتگی یعنی در حدود شش ماه پس از تولد فرزندشان شروع می شود. اگر کمتر از ۲۸ روز شیر دهید تخمک گذاری شما مشابه زمانی خواهد شد که در زنان غیر شیرده صورت می گیرد.

در چه صورت شیردهی مانع بارداری می شود؟

هنگام شیردهی‌‌ همان هورمونهای شیرساز به نام  پرولاکتین، از ترشح هورمون‌هایی که باعث بالغ شدن و بارور شدن تخمک‌ها می‌شود جلوگیری کرده و آستر رحم را از تغذیه تخمک‌های بارور باز می‌دارد. به همین دلیل است  خانم‌هایی که شیر خودشان را به نوزادانشان می‌دهند، معمولاً شاهد تاخیر در بازگشت دوران قاعدگی در دوران شیردهی شان هستند.

شاید طبیعت با این تاخیر که به آن فقدان قاعدگی در دوران شیر دهی(lactational amenorreaha) گفته می‌شود، می‌خواهد این پیام را به شما برساند که بدن شما در حال حاضر فقط از عهده یک بچه بر می‌آید و برای خواهر یا برادر دار شدن خیلی زود است. تاثیر گذاری فقدان قاعدگی در دوران شیردهی به عنوان یک پیشگیری کننده طبیعی ۹۸ درصد است (مشابه شیوه‌های مصنوعی)، اما فقط در صورتی که موارد زیر را رعایت کنید:

پی در پی به او شیر بدهید

برای اینکه میزان هورمون‌های تولید کننده شیر در سطح بالایی قرار داشته باشند تا از ترشح هورمون‌های باروری جلوگیری کنند، نیاز به شیر دهی پی در پی و نا‌محدود دارید. یعنی به طور معمول حداقل هر دو تا سه ساعت در روز باید به او شیر بدهید و یا به تعداد دفعاتی که نوازادتان نیاز دارد.

شیردهی شبانه

از آنجایی که هورمون‌های باروری هنگام خواب در بالا‌ترین میزان خود قرار دارند، باید به حفظ هورمون‌های تولید کننده شیر که از افزایش تخمک گذاری در شب جلوگیری می‌کنند، ادامه دهید. از آنجایی که نوزادانی که در کنار مادرشان می‌خوابند، معمولاً در طول شب پی در پی شیر مادرشان را می‌نوشند، خواباندن کودک در کنار خودتان، یکی از موثر‌ترین راه‌های به تاخیر انداختن قدرت باروری است.

همین که کودک تان خوابیدن در تمام شب را آغاز کند، هورمون‌های باروری سبقت گرفته و دیگر نمی‌توان از دوران شیردهی برای فاصله گذاری طبیعی میان کودکان استفاده کرد. اگر قصد دارید کودکتان را به خواب در تمام شب عادت بدهید، به زودی قدرت باروریتان باز خواهد گشت.

از دادن شیشه شیر‌های مکمل و پستانک اجتناب کنید

برای اینکه سطح بالای هورمون‌های تولید کننده شیر را حفظ کنید تا از بارداریتان جلوگیری کنند، کودک باید فقط سینه شما را بمکد.

دادن غذاهای جامد را به تعویق بیاندازید

برای دادن غذاهای جامد به او حداقل باید تا ۶ ماهگی صبر کرده و سپس از آن‌ها به عنوان غذای مکمل استفاده کنید، نه جایگزین شیردهی. اگر با شروع غذاهای جامد متوجه شدید که نوزادتان کمتر شیر می‌خورد، کمی از غذا‌های جامد بکاهید.

همانطور که می‌بینید، کلید استفاده از شیوه شیر دهی و فقدان قاعدگی در دوران شیردهی ، تکرار است. مطالعات نشان داده‌اند خانم‌هایی که ۴ مرحله شیوه فقدان قاعدگی شیر دهی را که در بالا ذکر شد، دنبال می‌کنند به طور میانگین ۱۴ماه تا زمان بازگشت قاعدگی و قدرت باروری فاصله دارند. آیا دارای قدرت باروری هستید؟ موارد زیر را بررسی کنید:

آیا دوران قاعدگی تان بازگشته است؟

در صورت بازگشت دوران قاعدگیتان، شیر دهی دیگر نمی‌تواند شیوه قابل اعتمادی باشد. اما حدود ۵ درصد از خانم‌ها حتی قبل از اولین دوره قاعدگیشان تخمک گذاری می‌کنند و بارور هستند. به همین دلیل مادرانی که‌گاه به‌گاه به نوزادشان شیر می‌دهند، حتی بدون شروع دوران قاعدگی شان باردار می‌شوند.

آیا کمتر به او شیر می‌دهید؟

همین که نوزاد به طور طبیعی شروع به فاصله گذاری میان شیرخوردن‌هایش می کند، خواب‌های شبانه او طولانی تر می شود و شما نیز مقدار غذاهای جامد او را افزایش می‌دهید، به احتمال زیاد استفاده از شیوه فقدان قاعدگی دوران شیردهی دیگر موثر نخواهد بود.

توصیه مشاور: ممکن است که قاعدگی شما برنگشته باشد اما مستعد بارداری باشید، بنابراین فقدان قاعدگی دلیل محکمی برای عدم استفاده از وسایل پیشگیری در دوران شیردهی نمی باشد. بنابراین در صورت استفاده از غذاهای کمکی یا سایر مکمل های غذایی چنانچه قصد باردار شدن ندارید حتما از یک وسیله پیشگیری در دوران شیردهی استفاده نمایید.

نبض ما– گردآوری

منابع:پارسه گرد،نی نی بان،بیتوته