دلایل سرطان پروستات چیست؟

از بین سرطان هایی که در دنیا مردان را مبتلا می کند آمارها نشان می دهد بعد از سرطان پوست ، سرطان پروستات پر تعداد ترین است. در حالی که این سرطان روز به روز در حال افزایش است اگر به سرعت تشخیص داده شود، قابل درمان است. خبر خوب این جاست که از هر ۱۰ نفر مبتلا به پروستات، ۹ نفر درمان شده اند.

نبض ما-پروستات، غده ای درسیستم تناسلی مردان و دراطراف مجرای ادراری و خروجی مثانه است.  این غده شبیه یک عدد گردو است. سرطان پروستات برغده پروستات تأثیر می گذارد، این غده مایع منی را تولید کرده و نقش مهمی در کنترل ادرار در مردان دارد.

غده پروستات در زیر مثانه و در مقابل راست روده قرار دارد. در صورتی که سرطان پروستات زود تشخیص داده شود درهمان مراحل اولیه، درمان می شود.

سرطان بی سر و صدا

این سرطان می تواند آزاری نداشته باشد و تا مدت ها اثراتی نیز بروز ندهد اما در موارد وخیم تر می تواند علائمی را بروز داده و بی توجهی به آن، سبب پخش سرطان شود.

در سال های اخیر انجمن سرطان آمریکا، پیش بینی کرده است که تقریبا ۱۶۱،۳۶۰ تشخیص جدید سرطان پروستات صورت گرفته و حدود ۲۶۷۳۰ نفر، مرگ و میر ناشی از آن خواهیم داشت.

رشد آرام سرطان پروستات منجر می شود که اغلب علائمی نداشته باشد اما اگر علائمی نیز در زمان پیشرفتگی این بیماری نمود کند این نشانه خوش خیم بودن پروستات نیز هست. پس جای نگرانی نیست! این سرطان از نوع Adenocarcinomas- آدنوکارسینوما مانند سرطان سینه در زنان است یعنی فقط در سلول هایی ایجاد می شود که موکوس و مایعات بدن را تولید می کند. از این رو این سرطان، ناحیه تناسلی مردان را نشانه می گیرد.

دلایل سرطان پروستات

پروستات از غدد درون ریز به شمار می رود؛ این بدان معنی است که مایعات و ترشحات آن به خارج می ریزد. مایع تولید شده از پروستات در هنگام جفت شدن با تخمک تاثیرگذاراست. این پروتئین منتقل شده توسط پروستات، یعنی آنتی ژن خاص پروستات (PSA) کمک می کند تا اسپرم حالت مایع خود را حفظ کند. اما وارد شدن این پروتئین در خون یکی از اولین نشانه های سرطان پروستات است.

مجرای ادرار لوله ای است که از طریق آن اسپرم و ادرار از بدن خارج می شوند. به این ترتیب می توان گفت که پروستات مسئول کنترل ادرار است. زمانی که در پروستات مشکل ایجاد شود، این مشکل می تواند جریان ادرار را در مجرای ادرار با استفاده از هزاران الیاف کوچک عضلانی محدود کند.

پروستات می تواند از طریق ژنتیک نیز منتقل شود یعنی اگر یکی از اعضای خانواده شما دچار پروستات شده است شما باید از بعد از ۵۰ سالگی بیشتر حواس تان را جمع کنید و با پزشک خود در خصوص چکاب و معاینه لازم، صحبت کنید.

پروستات هایی که بعد از ۵۰ سالگی و بعد از ۷۰ سالگی ایجاد می شوند اغلب جزء پروستات های خطرآفرین هستند. داشتن یک پدر یا برادری که پروستات را پشت سر گذاشته است این خطر را در فرد بالا می برد. تحقیقات نشان می دهد؛ در گروه سیاه پوستان بالاترین میزان پروستات جهان را دارند.

سرطان پروستات در جوانان

سرطان پروستات در سنین جوانی زیاد در مقالات مختلف پزشکی مورد بحث قرار نگرفته است. در نتیجه به دلیل کمبود اطلاعات، پژوهشگران نسبت به این موضوع علاقه بیشتری از خود نشان داده اند.

سرطان پروستات زودرس در 30 سال اخیر 6 برابر بیشتر نسبت به گذشته مشاهده شده است. این افزایش 6 برابری می تواند ناشی از موارد مختلفی باشد. از جمله عوامل محیطی مانند سیگار کشیدن و رژیم غذایی و یا گسترده شدن روش های غربالگری در تشخیص سرطان.

سرطان پروستات زودرس به سرطانی اشاره می شود که فرد پیش از سن 55 سالگی به آن دچار می شود و بیشتر عوامل ژنتیکی را در ابتلا به آن دخیل می دانند. با این حساب 2 درصد از مرگ و میرهای ناشی از سرطان پروستات مربوط به سنین 35 تا 54 سالگی می باشد.

برآوردهای معمول نشان می دهند که سرطان پروستات زودرس، تقریبا 10٪ از همه موارد ابتلا به سرطان پروستات است. همانطور که قبلا ذکر شد، تعداد موارد ابتلا به سرطان پروستات زودرس رو به افزایش است و از سال 1986 تاکنون حدود 6 برابر ( از 5.6 مورد تا بیش از 30 مورد در هر 100،000 نفر در سال ) افزایش یافته است.

البته این افزایش مشاهده می تواند به دلیل دامنه وسیعی از آزمایش های غربالگری برای تشخیص شرایط سرطانی باشد، روش هایی از قبیل آزمایش تشخیص PSA (آنتی ژن خاص پروستات) در خون. همچنین لازم به ذکر است که بیشترین تعداد افرادی که تشخیص داده می شوند، مردان آمریکایی آفریقایی هستند.

پروستات خوش خیم

در بسیاری موارد، پروستات خوش خیم است یعنی از تشخیص تا درمان، راه زیادی نیست. بعضی موارد پروستات خوش خیم می تواند با بروز دانه گردو بزرگ تری در زیر مثانه باشد که سبب تب، التهاب و عفونت می شود. این نوع خوش خیم را BPH-Benign Prostatic Hyperplasia می گویند که با درمان دارویی رفع می شود.

یا عفونت های مزمن پروستات (پروستاتیت باکتری های حاد و مزمن) و التهاب مزمن پروستات به وجود می آید که با نفوذ باکتری ها ارتباط ندارد و به آن پروستاتیت مزمن غیر باکتریایی می گویند.

علل ابتلا به سرطان پروستات

در حال حاضر سرطان پروستات زودرس در حال مطالعه و بررسی می باشد تا بتوان تعریف دقیق تر و بهتری راجع به افراد مبتلا در این گروه ارائه داد.

به طور معمول، کسانی که در سن کمتر مبتلا به سرطان پروستات تشخیص داده می شوند، دارای اختلاف ژنتیکی بیشتر یا جهش های ژنتیکی هستند که می تواند به سرطان کمک کند.

این افراد معمولا در سابقه فامیلی خود هم شرایط مشابهی را دارند. این در حالی است که در صورتی که در فامیل درجه یک خود فرد مبتلا به سرطان پروستات داشته باشند، ریسک ابتلا برای فرد بیشتر خواهد شد.

یافته های تحقیقات نشان می دهد که سرطان پروستات زودرس به بیشتر به عوامل ژنتیکی ارتباط دارد تا به عوامل محیطی مانند سیگار کشیدن و رژیم غذایی.

با این وجود تحقیق در ارتباط بین رژیم غذایی و سرطان پروستات ادامه دارد و شواهدی وجود دارد که بیان می کند رژیم غذایی با کلسیم بالا موجب افزایش احتمال ابتلا به سرطان پروستات می شود.

همچنین تحقیقات اخیر نشان می دهد ممکن است ارتباطی بین چاقی و سرطان پروستات وجود داشته باشد و یک رژیم متعادل و ورزش منظم می تواند خطر ابتلا به سرطان پروستات را کاهش دهد.

علائم تشخیص سرطان پروستات پیشرفته

• مشکل دفع ادرار
• ادرار مکرر شبانه
• جریان ادرار ضعیف یا قطع شده
• احساس درد و سوزش در زمان ادرار یا انزال
• جریان خون در اسپرم
• ناراحتی در ناحیه لگن
• درد استخوانی
• اختلال در نعوظ
• درد عمیق در پشت، کمر یا ران ها

آیا سرطان پروستات کشنده است؟

میزان بقا و آمارهای موجود نشان داده است که مدت زمان زندگی افراد مبتلا به سرطان پروستات، بعد از تشخیص، (معمولا ۵ سال) است. این به آن معنی است که مردان مبتلا به این سرطان، به طور متوسط ​​حدود ۹۰٪ احتمالا و حداقل تا ۵ سال پس از تشخیص زندگی خواهند کرد. بهرحال سرطان پروستات به خودی خود کشنده نبوده و در مراحل اولیه به راحتی درمان می شود.

خودارضایی و سرطان پروستات

تحقیقات نشان داده اند که خودارضایی مکرر در جوانان با ریسک بالاتر ابتلا به سرطان پروستات ارتباط دارد. به طور کلی بالا بودن سطح هورمون های جنسی در مردان موجب بالارفتن خطر ابتلا به سرطان پروستات می شود. تحقیقات مختلفی راجع به این موضوع از جنبه های مختلفی انجام شده است و هرکدام نتایج متفاوتی داشته است.

تحقیقاتی در دانشگاه ناتینگهام انگلستان صورت گرفت تا بررسی شود که آیا ارضای شدید جنسی رابطه ای با سرطان پروستات دارد یا خیر. با این سوال، 840 نفر مورد بررسی قرار گرفتند که نیمی از آن ها در سن 60 سالگی دچار سرطان پروستات شده و نیمی دیگر مبتلا نشده اند.

نتایج تحقیقات نشان می داد که رابطه جنسی بر میزان ابتلا به سرطان پروستات تاثیر نداشته است ولی خودارضایی مکرر در بازه های زمانی مختلف عمر و از طرق مختلف بر میزان ابتلا به سرطان پروستات تاثیر داشته است.

این تحقیقات نشان داد که خود ارضایی مکرر در افرادی با سنین 20 الی 30 سال موجب افزایش خطر ابتلا به سرطان پروستات در آن ها می شود و احتمال ابتلا به سرطان در سنین 60 سالگی را در این افراد 79 درصد افزایش می دهد.

پژوهشگران این ارتباط را این گونه توضیح دادند که خودارضایی بیشتر به معنی تمایل جنسی بیشتر در فرد بوده و این بدین معناست که آندروژن بیشتری بافت پروستات را تحت تاثیر قرار می دهد.

با این حساب افراد جوان تر که بدن آن ها به طور طبیعی تمایل بیشتری به تولید هورمون های جنسی دارد، ریسک بالاتری در ابتلا به سرطان پروستات دارند، همان طور که این هورمون ها باعث افزایش تحرکات جنسی در آن ها می شود.

چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟

برخلاف تصور عموم گاهی تشخیص زودهنگام پروستات و درمان های مختلف آنها می تواند عوارض جانبی مخربی روی فرد بگذارد. بنابراین از سه گروه زیر بهتر است در آزمایشات غربال گری شرکت کنند:

– افراد دارای ریسک متوسط ابتلا: ۵۰ ساله ها

– افراد دارای ریسک بالا: دارای سابقه خانوادگی پروستات، پدر یا برادر دارای پروستات، آفریقایی- آمریکایی ها

– ۴۰ ساله ها: افرادی که بستگان درجه یک نسل قبل شان دچار سرطان پروستات بوده اند یا اگر یکی از علائم آن را دارند به پزشک مراجعه کنند.

تشخیص سرطان پروستات

پزشک شما برای تشخیص سرطان پروستات، یک معاینه فیزیکی را انجام خواهد داد وهر گونه سابقه پزشکی را بررسی می کند. در صورتی که  بیمار علائمی داشته باشد یا اگر آزمایش خون معمولی غلظت بالای PSA را نشان  دهد، ممکن است بررسی های بیشتری صورت گیرد. اسکن تصویربرداری می تواند در تشخیص سرطان پروستات به کاررود.

آزمایش های تشخیص سرطان پروستات

معاینه رکتوم دیجیتال  (DRE) که در آن دکتر به صورت دستی، هرگونه ناهنجاری پروستات را چک می کند. یک آزمون بیومارکر نیز برای تست خون، ادرار و یا بافت های بدن فرد مبتلا به سرطان  صورت می گیرد.

چنانچه این آزمایشات نتایجی غیر طبیعی را نشان دهند، آزمایش های بیشتری صورت می گیرد.

تست PSA گرفتن آزمایش خون از خون بازو است که در این آزمایش سطح پروتئین خون، تشخیص داده می شود. اگر میزان پروتئین بالا باشد احتمال وجود پروستات نیز بالاتر است.

 تستPCA3  وبررسی ادرار برای ژن PCA3 در سلول های سرطانی پروستات انجام می شود. اسکن اولتراسوند  Trans Rectal  و ارائه تصویربرداری از منطقه آسیب دیده با استفاده از یک پروب، صورت می گیرد.

بیوپسی، یا حذف ۱۲ تا ۱۴ قطعه کوچک از بافت مناطق مختلف پروستات برای معاینه از طریق میکروسکوپ و پس ازآن آزمایشی به منظور تأیید صحت سرطان که نشان می دهد سرطان تا چه اندازه پیشرفت کرده و چه درمانی مناسب است. برای ردیابی و بررسی هر گونه گسترش یا متاستاژ، ممکن است پزشکان از سی تی اسکن یا اسکن MRI  نیزاستفاده کنند پس از بررسی های لازم روند درمان انجام می شود.

درمان سرطان پروستات

جراحی، کریوتراپی، شیمی درمانی، درمان هورمونی، اشعه درمانی برای درمان پروستات درنظر گرفته می شود.

چه زمانی نیاز به عمل جراحی دارید؟

اگر گره های لنفاوی نیز سرطانی شده باشند بهترین گزینه حذف آنها، جراحی است. حذف پروستات و یا پروستاتکتومی رادیکال نام دارد. در این جراحی پروستات را با روش های جدید پزشکی با شکاف های بسیار ریز، بدون آسیب به بافت عصبی، خارج می کنند.

بعد از جراحی عملکرد ادراری و جنسی تا مدت زمانی مختل می شود. اما با گذر زمان این اختلال نیز بهبود می یابد.

مواردی که باعث سرطان پروستات نمی شود

مردم فکر می کنند برخی موارد مانند رابطه جنسی بیش از حد، استمناء و وازکتومی سبب ایجاد پروستات می شود. این در صورتی است که پزشکان این موارد را در ابتلا به پروستات دخیل نمی دانند. اگر شما هم پروستات بزرگ شده BPH دارید این بر این معنا نیست که شما به طور صد درصدی سرطان پروستات دارید. محققان در حال بررسی نقش مصرف مواد مخدر، الکل و نقش هورمون استروژن در ابتلا به پروستات هستند.

پیشگیری از سرطان پروستات

به منظور پیشگیری از سرطان پروستات اقدامات زیر موثر است:

سعی کنید مصرف چربی را به حداقل رسانده  و مصرف گوشت قرمز و محصولات لبنی را کاهش دهید.
مصرف مواد غذایی حاوی کلسیم به طور روزانه اما به مقدار مناسب .البته مصرف کلسیم توصیه می شود اما از مصرف بیش از ۱۵۰۰ میلی گرم کلسیم در روز جلوگیری کنید

شواهد و تحقیقات نشان می دهد که مصرف زیاد ماهی می تواند در برابر سرطان پروستات، بسیار سودمند باشد زیرا ماهی حاوی امگا ۳ و اسیدهای چرب است. البته بهتر است از مصرف اسیدهای چرب ترانس (موجود در مارگارین)، اجتناب کنید.

مصرف ترکیب گوجه فرنگی پخته شده با روغن زیتون و سبزیجات (مانند کلم بروکلی و گل کلم) و اضافه کردن آنها به وعده های غذایی، توصیه می شود. همچنین، سویا و چای سبز نیز از اجزای رژیمی بالقوه ای هستند که در پیشگیری از سرطان پروستات مفید هستند.

بهتر است که یک رژیم غذایی سالم را که حاوی  میوه ها، سبزیجات، غلات کامل، ماهی و روغن های سالم است، دنبال کنید. در این صورت شما نیازی به مکمل های افزوده نخواهید داشت. در مورد مصرف مکمل های گیاهی نیز با پزشک خود مشورت کنید.

• مصرف مواد غذایی با  کالری کمتر یا تمرین بیشتر به منظور حفظ وزن سالم؛
• اجتناب از مصرف سیگار؛
• دوری ازاسترس، درمان فشار خون بالا، دیابت، کلسترول بالا و افسردگی؛
• دوری از فست فودها و غذاهای چرب؛

آرامش و لذت بردن از زندگی، کاهش استرس در محل کار و خانه، این موارد باعث می شود که زندگی طولانی تر و شادتری داشته باشید. در نهایت می توان اضافه کرد که تفاوتی نداره که چه سنی دارید، در صورتی که در خانواده شما سابقه خانوادگی سرطان پروستات باشد، بهتر است ازیک رژیم غذایی مناسب پیروی کنید و توصیه می شود که معاینه رکتال سالانه و آزمایش PSA را به طور مرتب انجام داده و درباره خطرات و مزایای روش های غربالگری با پزشک خود مشورت کنید.