انواع سرطان پوست که از آن بی اطلاعیم!
سرطان پوست در عین اینکه بسیار رایج است، بسیار مخفیانه شروع به فعالیت در بدن می کند. به این دلیل لازم است که از علائم آن مطلع باشیم و به سرعت به درمان آن بپردازیم.
معاینه پوست
سرطان پوست متداول‌ترین نوع سرطان است و در صورت آگاه بودن بیمار، علائم این نوع از سرطان را می‌توان زود تشخیص داد که در صورت شروع به موقع درمان، احتمال بهبودی تا حد زیادی افزایش می‌یابد. همۀ افراد باید به صورت دوره‌ای و منظم برای معاینه و بررسی وضعیت سلامت پوست خود به پزشک یا متخصص پوست مراجعه کنند.
خود فرد هم می‌تواند پوست خود را هر یک ماه یک بار در یک اتاق روشن و رو به روی آینه‌های قدی بررسی کند. برای مشاهدۀ پوست مناطقی که مشاهدۀ آن سخت‌تر است، می‌توان از آینه‌های دستی نیز استفاده کرد.
یکی از مهم‌ترین علت‌های ایجاد سرطان‌های پوست قرار گرفتن در معرض تابش شدید آفتاب بدون استفاده از ضد آفتاب‌ها و محافظ‌های پوست است. در این میان عواملی مثل خطرهای محیطی، درمان‌هایی که با استفاده از اشعه‌ها صورت گرفته و حتی وراثت نیز ممکن است منجر به بروز سرطان‌های پوست بشود.
علائم سرطان پوست
سرطان‌های پوست معمولاً با ایجاد تغییراتی در سطح پوست آغاز می‌شوند. این تغییرات می‌تواند رشد ضایعات جدید پیش سرطانی روی پوست باشد که در ابتدا سرطان نیستند، اما می‌توانند به مرور و با گذشت زمان به سرطان تبدیل شوند.
تقریباً بر روی پوست 40 تا 50 درصد افراد 65 ساله حداقل یک تغییر سرطانی در حوزۀ پوست پیش می‌آید. علائم هشدار دهندۀ اولیه برای سرطان پوست عبارتند از:
کراتوز اکتینریک یا خورشیدی
تکه‌های کوچک و پوسته پوسته شده‌ای هستند که معمولاً در اثر تابش بیش از حد آفتاب به پوست ایجاد شده اند و معمولاً روی سر، گردن یا دست‌ها ظاهر می‌شوند؛ البته ممکن است در قسمت‌های دیگر بدن نیز ایجاد بشوند.
این لکه‌ها می‌تواند هشدار اولیه‌ای برای سرطان پوست باشند، ولی دشوار است که با قطعیت بگوییم این لکه‌ها به مرور زمان تغییر می‌کنند و سرطانی می‌شوند. افراد بور و مو قرمز و کسانی که چشم‌های رنگی دارند، بیشتر در معرض ابتلا به این عارضۀ پوستی قرار دارند.
اکتینریک قلیلیت (در ناحیۀ لب)
این عارضه معمولاً روی لب‌های پایین ظاهر می‌شود و به شکل تکه‌های پوسته پوسته و زبر روی آن هاست. علائم دیگر این عارضه تورم لب‌ها و از بین رفتن پوست و خطوط برجستۀ دور لب هاست. این عارضه اگر درمان نشود، می‌تواند به نوع تهاجمی از سرطان‌های پوستی تبدیل شود.
شاخ‌های برجسته
این توده‌ها به شکل قیف‌هایی هستند که روی پوست شروع به رشد می‌کنند و پایۀ قرمز رنگی دارند که روی پوست فرد امتداد پیدا می‌کند و از کراتین فشرده که همان پروتئین موجود در ناخن‌ها نیز هست، تشکیل شده اند. اندازه و شکل این توده‌های شاخ مانند می‌تواند تا میزان زیادی متفاوت و متغیر با یکدیگر باشد، اما طول معمول آن‌ها چند میلی متر است.
این عارضه معمولاً روی پوست افراد سالخورده که سابقۀ قرار گرفتن در معرض تابش‌های شدید آفتاب را در گذشته داشته اند ایجاد می‌شود.
چگونگی شناسایی خال‌های سرطانی
خال‌ها سلول‌هایی هستند که به پوست رنگ می‌دهند، البته ذکر این نکته ضروری است که تعداد بسیار کمی از خال‌ها تبدیل به خال‌های سرطانی می‌شوند. خال‌های غیر طبیعی و غیر معمولی می‌توانند بعد از گذشت زمان به ملانوم که نوع بدخیمی از سرطان پوست است تبدیل شوند.
خال‌های معمولی و غیر سرطانی می‌توانند روی سطح پوست بمانند یا با گذشت زمان بزرگ‌تر بشوند. خال‌هایی که احتمال سرطانی بودن آن‌ها وجود دارد دارای رنگ‌های متعددی هستند و اغلب شکل نامنظمی دارند و اندازۀ آن‌ها نیز معمولاً بزرگ‌تر از پاک کن‌های سر مدادهاست. بیشتر این خال‌ها در بزرگسالی یا دورۀ جوانی رشد می‌کنند.
۱. خال‌های معمولی
۲. خال‌های غیر معمولی
خال‌های معمولی
خال‌های آتیپیک سرطانی نیستند، اما ممکن است تبدیل به خال‌های سرطانی نیز بشوند. این خال‌ها معمولاً در نقاطی از پوست بدن افراد ظاهر و ایجاد می‌شود که بیشتر در معرض تابش آفتاب بوده باشد. ترکیب رنگی این خال‌ها به طور معمول صورتی، قرمز، برنزه و قهوه‌ای می‌باشد.
خال‌های غیر معمولی
۱. خالی که به طور کلی یک رنگ غالب و ثابت ندارد و سایه‌هایی از برنز، قهوه ای، سیاه، آبی، سفید یا قرمز روی آن مشاهده می‌شود، مشکوک است. خال‌های معمولی اغلب یک رنگ هستند. خال‌های غیر معمولی را بهتر است هر چه زودتر به یک پزشک متخصص پوست نشان دهید.
۲. همچنین اگر قطر خال ایجاد شده بزرگ‌تر از پاک کن سر مداد باشد، احتمال خطرناک بودن آن بسیار است.
۳. خال‌هایی که در وضعیت ثابتی باقی نمی‌مانند و کوچک و بزرگ می‌شوند، تغییر رنگ می‌دهند، خارش یا خونریزی دارند نیز باید هر چه زودتر بررسی شوند.
انواع سرطان پوست
ملانوم
در سلول‌هایی به نام ملانوسیت شروع به رشد می‌کند و می‌تواند به سرعت و طی مراحلی به بدخیم‌ترین نوع سرطان پوست تبدیل شود که درمان آن دشوار است. ملانوسیت‌ها گروهی از سلول‌های پوستی هستند که معمولاً در لایه‌های بالایی پوست قرار دارند و رنگدانه‌هایی به نام ملانین تولید می‌کنند که رنگ پوست افراد وابسته به این رنگدانه هاست.
افرادی که یک بار به سرطان‌های پوست مبتلا شده باشند، باز هم در معرض ابتلا به آن قرار دارند و حداقل باید سالی یک بار به صورت تخصصی معاینه شوند. علائم ملانوم شامل تغییر در ظاهر خال‌های روی بدن یا رنگدانه‌های آن است.
خارش و خونریزی پوست در این نواحی نیز از علائم مهم دیگر به شمار می‌آید. ملانوم نسبت به سایر انواع سرطان پوست معمولاً عمیق‌تر می‌شود.
کارسینوم
این ضایعۀ پوستی ممکن است به صورت‌های توده‌های قرمز رنگ، پوسته پوسته شدن محل و یا زخمی که بهبود پیدا نمی‌کند ظاهر شود. محل ایجاد آن معمولاً روی بینی، پیشانی، گوش ها، لب پایینی، دست‌ها و سایر مناطق بدن که در معرض تابش آفتاب بوده باشد است. این نوع از سرطان در صورت تشخیص زود هنگام قابل درمان است.
بازال
این نوع از سرطان، آسان‌ترین و رایج‌ترین نوع آن است و به کندی گسترش پیدا می‌کند. اغلب در بزرگسالان ایجاد می‌شود و به شکل‌های مختلفی مثل برجستگی‌های مروارید شکل یا مومی با رگ‌های خونی قابل مشاهده بر روی گوش ها، گردن یا صورت ظاهر می‌شود.
این تومورها همچنین می‌توانند به صورت تکه تکه یا کامل، پوسته پوسته، گوشتیِ قهوه‌ای رنگ و … در پشت یا روی سینه نیز ظاهر بشوند.
سارکوم کاپوسی
این نوع از سرطان پوست تقریباً غیر معمول و نادر است و به طور معمول در افرادی مشاهده شده که سیستم ایمنی بدن آن‌ها دچار ضعف‌هایی بوده است.
درمان سرطان پوست
پس از انجام شدن مراحل تشخیص بیماری و نوع آن، درمان سرطان پوست بسته به این که بیماری در چه مرحله‌ای است می‌تواند متفاوت باشد. به طور کلی در زمینۀ درمان سرطان پوست اقدامات زیر انجام می‌شود:
- انجام شدن جراحی‌هایی برای برداشتن توده‌ها و خال‌ها که در این روش احتمال بهبود بیماری حدود 90 درصد است.
- استفاده کردن از بعضی داروهای موضعی مثل کرِم ها، ژل‌ها و محلول‌های مخصوص، که ممکن است در برخی افراد عارضه‌ای نداشته باشد و در بعضی دیگر موجب قرمزی پوست و تورم آن بشود.
- روش EDC که در آن تومور را به وسیلۀ بی حسی موضعی بی حس می‌کنند و با ابزاری به نام کورت اطراف توده را لایه برداری می‌کنند یا می‌سوزانند. این روش درمانی نسبتاً ساده و ارزان است و به سرعت نیز انجام می‌شود و احتمال بازگشت بیماری در این روش 15 درصد است.
- ایمونوتراپی
- شیمی درمانی
- تابش اشعه ها
هر روش درمانی مزایا و عوارضی دارد که بهتر است از پزشک معالج دربارۀ آن سؤال کنید.
آیا سرطان پوست کشنده است؟
سرطان‌های پوست معمولاً اگر از انواع خوش خیم و ساده باشند به راحتی و طی مراحلی قابل درمان هستند. سرطان ملانوم سخت‌ترین نوع سرطان است که مراحل درمانی پیچیده‌ای دارد و درمان آن بسیار بستگی به این دارد که در چه مرحله‌ای از بیماری تشخیص داده شده باشد.
اگر سرطان ملانوم در مراحل پیشرفتۀ خود قرار داشته باشد و به هیچ نوع از درمان‌ها جواب ندهد، ممکن است در مواردی کشنده باشد، ولی انواع دیگر سرطان‌های پوست معمولاً قابل درمان هستند و موارد مرگ و میر کمتری در آن‌ها گزارش شده است.
