راکوتان چیست، چرا استفاده می‌شود و چه عوارضی دارد؟
راکوتان و یا ایزوترتینوئین برای درمان جوش کیستی حاد (آکنه گره ای) به کار می‌رود که با روش‌های دیگر درمان نشده اند (برای مثال بنزوئیل، پراکسید یا کلیندامایسین بر روی پوست امتحان شده اند یا تتراسایکلین یا مینوسایکلین به صورت دهانی مصرف شده اند).
این دارو به گروهی از داروها با نام رتینوئیدها تعلق دارد و با کاهش روغن پوست (سبوم پوست) وضعیت پوست بیمار را بهبود می‌دهد. مقادیر بیش از حد روغن پوست می‌تواند به آکنه حاد منجر شود. اگر آکنه حاد درمان نشود، می‌تواند زخم‌هایی دائمی برای بیمار ایجاد کند.
روش استفاده از کپسول راکوتان
در زمان مصرف داروها مطالعه دستورالعمل موجود بر روی آنها اهمیت زیادی دارد. بیمار باید به طور کامل به توصیه‌های داروساز برای مصرف دارو عمل کند، زیرا هر بار که دوره دارو به پایان می‌رسد، ممکن است دستور جدیدی برای مصرف آن صادر شود. اگر سوالی در مورد کپسول راکوتان دارید پیش از مصرف دارو با پزشک یا داروساز خود مشورت کنید.
برای مصرف ایزوترتینوئین، کپسول‌ها را به طور کامل قورت دهید. از خرد کردن و جویدن کپسول‌ها پرهیز کنید. کپسول راکوتان معمولا باید دو بار در روز و به مدت پانزده تا بیست هفته مصرف شود. البته ممکن است پزشک معالج دستور مصرف دارو را تغییر دهد. دستورات بیشتر شکل‌های رایج کپسول ایزوترتینوئین می‌گویند که بهتر است این دارو در کنار غذا مصرف شود. با این حال، FDA در مورد برند ابسوریکا گفته است که این دارو می‌تواند بدون غذا نیز مصرف شود. غذا به افزایش جذب دارو کمک می‌کند. لطفاً در مورد مصرف دارو به همراه یا بدون غذا از پزشک یا داروساز خود سوال کنید. این دارو را به همراه یک لیوان آب بخورید و برای حداقل ده دقیقه دراز نکشید.
میزان مصرف راکوتان
دوز دارویی که برای بیمار تجویز می‌شود معمولا به مسائلی نظیر وضعیت پزشکی، وزن و پاسخ بدن فرد به درمان بستگی دارد.
آکنه می‌تواند در روزهای ابتدایی مصرف دارو وخیم تر شود و این موضوع می‌تواند تا دو ماه پیش از مشاهده اثرات دارو، ادامه پیدا کند. اگر آکنه حاد عود کند، دوره دوم درمان می‌تواند دو ماه پس از پایان دوره قبلی مصرف دارو آغاز شود. تولید کننده این دارو استفاده طولانی مدت از آن را توصیه نمی‌کند. لطفا بیش از مقدار پیشنهاد شده از این دارو مصرف نکنید.
از آن جایی که این دارو می‌تواند توسط پوست و شش نیز جذب شود و می‌تواند به جنین آسیب برساند، زنان باردار یا کسانی که ممکن است باردار شوند نباید به این دارو دست بزنند یا خاک حاصل از این کپسول وارد ریه‌های آنها شود.
آثار جانبی کپسول ایزوترتینوئین
خشکی لب و دهان، ورم کردن خفیف پلک‌ها یا لب‌ها، خشکی پوست، خونریزی بینی، ناراحتی معده یا باریک شدن مو می‌تواند بر اثر مصرف این دارو ایجاد شود. اگر هر کدام از این آثار جانبی به شکل ادامه داری ظاهر شد یا وضعیت بدتری ایجاد کرد، فورا موضوع را با پزشک خود در میان بگذارید.
برای رهایی از خشکی دهان، تلاش کنید از آبنبات یا بستنی‌های یخی، جویدن آدامس، نوشیدن آب یا از جایگزین‌های بزاق استفاده کنید.
به یاد داشته باشید که پزشک شما این دارو را به خاطر منافع آن برای شما تجویز کرده است. بسیاری از افرادی که از این دارو استفاده می‌کنند معمولا با آثار جانبی جدی مواجه نمی‌شوند. اگر بیمار با هر اثر جانبی مهمی مواجه شد، باید با پزشک خود تماس بگیرد. آثار جانبی با اهمیت عبارتند از:
- تغییرات مود/ ذهنی (نظیر افسردگی، اضطراب، افکار خودکشی)
- احساس مورمور در پوست
- درد کمر، مفصل یا ماهیچه
- علائم عفونت (نظیر تب، گلو درد مداوم)
- بلعیدن دردناک
- پوسته شدن پوست کف دست و پا
عوارض جدی راکوتان
راکوتان می‌تواند در موارد نادری بیماری پانکراس (پانکراتیت) ایجاد کند، این بیماری به ندرت کشنده است. اگر علائم بعدی را تجربه کردید، مصرف دارو را متوقف کنید و فورا با پزشک خود تماس بگیرید:
- درد شکم شدید
- استفراغ
- حالت تهوع حاد یا مداوم
در صورتی که آثار جانبی نادر و البته بسیار جدی بعدی را تجربه کردید، مصرف دارو را متوقف کنید و به سرعت با پزشک خود تماس بگیرید:
- سردرد شدید
- تغییرات بینایی
- زنگ زدن گوش‌ها
- کاهش شنوایی
- درد سینه
- زرد شدن پوست یا چشم
- ادرار تیره
- اسهال حاد
- خونریزی مقعدی
واکنش حساسیتی به این دارو به شدت نادر است. با این حال، اگر با این واکنش‌ها مواجه شدید به سرعت به سراغ مراقبت‌های پزشکی بروید. مشکلاتی که نشان دهنده واکنش‌های حساسیتی هستند عبارتند از:
- جوش
- ورم یا خارش (خصوصا در صورت، زبان یا گلو)
- سرگیجه شدید
- تنگی نفس
این فهرست تلاش کرده است بخش بزرگی از آثار جانبی ایزوترتینوئین را پوشش دهد، با این حال ممکن است آثار جانبی دیگری نیز برای بعضی افراد وجود داشته باشند. اگر آثار جانبی دیگری را مشاهده کردید، با پزشک یا داروساز خود تماس بگیرید.
تداخل دارویی ایزوترتینوئین
فعل و انفعالات یا تداخل دارویی می‌تواند بر عملکرد دارو تاثیر بگذارد یا خطر بروز آثار جانبی را افزایش دهد. در این جا تلاش شده بخشی از این تداخل‌های دارویی اصلی معرفی شوند، با این حال تمامی اختلالات دارویی ممکن فهرست نشده اند. برای اطمینان از عدم تداخل این دارو با داروهایی که مصرف می‌کنید، فهرستی از داروهای مصرف خود (شامل داروهایی تجویزی، غیر تجویزی و گیاهی) فراهم کنید و این فهرست را به پزشک یا داروساز خود نشان دهید. بدون تایید پزشک خود به مصرف، قطع دارو یا تغییر میزان داروها نپردازید.
بعضی داروهایی که می‌توانند با ایزوترتینوئین تداخل ایجاد کنند عبارتند از:
- تتراسایکلین‌ها نظیر مینوسایکلین و تتراسایکلین
- داروهای دارای ویتامین A (نظیر اسیترتین یا بگزاروتن)
- ویتامین A
- داروهایی که باعث ریزش استخوان می‌شوند (نظیر داروهای ضد تشنج مانند فنیتونین یا کورتیکواستروئیدها مانند پردنیزون)
