مراقبت های ضروری بعد از جراحی ستون فقرات
توانبخشی بعد از عمل به اندازه خود عمل اهمیت دارد و می تواند در کاهش عوارض بعد از عمل، بهبودی علایم فرد و کیفیت زندگی او بسیار تاثیرگذار باشد.
به گزارش نبض ما به نقل از سایت دکتر فاتح، توانبخشی بعد از عمل به اندازه خود عمل اهمیت دارد و می تواند در کاهش عوارض بعد از عمل، بهبودی علایم فرد و کیفیت زندگی او بسیار تاثیرگذار باشد. جراحی کمر هم از این قاعده مستثنی نیست و در بسیاری از کشورهای پیشرفته و بیمارستان های معتبر مشاوره طب فیزیکی و توانبخشی بعد از عمل (قبل از ترخیص از بیمارستان) و بعدا به صورت سرپایی در کلینیک انجام می گردد تا در ضمن بهبود نتایج جراحی به پیشگیری از مشکلات بعدی و ارتقاء کیفیت زندگی بیماران کمک بیشتری شود.
علم “طب توانبخشی” همان طور که می دانیم از همه ابعاد بیماران را مورد بررسی قرار می دهد و بدن بیمار را به صورت یک زنجیره بیومکانیک به هم پیوسته می بیند و در فردی که مثلا مشکل کمری دارد، دیگر قسمت های بدن که می توانند در بروز بیماری های کمر و ستون فقرات نقش داشته باشند را نیز مهم می داند و بهبود کامل را مشروط به اصلاح کلیه موارد می داند. پس به طور مثال برای بهبود کمر درد پا، زانو، لگن، گردن و غیره همگی مهم هستند.
مراقبت های بعد از عمل ستون فقرات
زخم و پانسمان
در صورتی که زخم ترشحات خونابه ای داشته باشد، پانسمان باید مکررا تعویض گردد. در صورتی که ترشحات بیش از دو روز ادامه پیدا کند باید به جراح اطلاع داده شود.
در صورت استفاده از نخ غیر قابل جذب، برداشت نخ تقریبا ۷ تا ۱۰ روز بعد از عمل انجام خواهد شد. معمولا استحمام بعد از ترخیص از بیمارستان بلامانع است ولی توصیه می شود به علت مرطوب شدن محل زخم حتما بعد از حمام، زخم با حوله ای تمیز خشک و روی آن با چند تا گاز استریل خشک پوشانده شود.
حرکت
بیمار باید بداند حداقل ۶ هفته ترمیم کامل کلیه قسمت هایی که در حین عمل ستون فقرات بریده شدند (از جمله عضله، لیگامان، استخوان، پوست، عروق و اعصاب) زمان می برد.
توجه: در صورتی که جراح برای پایداری بیشتر ستون فقرات مجبور به استفاده از ابزارهای فلزی (تیتانیوم، پلاتین و غیره) شده باشد، ترمیم و اتصال کامل آن به استخوان بعضا تا ۶ ماه به طول می انجامد.
راه رفتن بیمار قبل از ترخیص از بیمارستان باید توسط متخصص طب فیزیکی و توانبخشی (در صورت درخواست مشاوره توسط جراح) یا خود جراح بررسی شود تا از توانایی راه رفتن، قدرت و تعادل مشکلی نداشته باشند.
نکته: حرکت شاید مهم ترین دغدغه بیمار بعد از عمل ستون فقرات باشد.
توجه: نشستن، درازکشیدن، ایستادن و راه رفتن بعد از عمل ستون فقرات حتی از همان ابتدا بلامانع هستند. بالا رفتن از پله به صورت یکی یکی ممکن است ولی بهتر است ابتدا با نظارت پزشک یا همراه بیمار باشد.
توجه: از انجام حرکات تکراری و ناگهانی مثل حرکاتی چون خم شدن و دولا شدن، چرخش، بالارفتن از نردبان و بشین پا شو تا سه ماه جدا باید خودداری شود.
توجه: از بلند کردن اجسام سنگین تر از ۳٫۵ کیلوگرمی تا ۱٫۵ ماه باید اجتناب شود. بلند کردن اجسام از روی زمین بدون خم کردن کمر و فقط با خم کردن زانو باشد.
توجه: باید دقت شود تا اشیاء ریز یا هر وسیله ای در کف منزل نباشد تا احتمال زمین خوردن افزایش نیابد.
ورزش و تمرین
ورزشهای ترکیبی بهترین نوع تمرینات هستند. باید توجه داشته باشید نوع تمرینات در ۱٫۵ تا ۳ ماه اول بسته به صلاحدید پزشک و روش عمل انجام شده متفاوت و قاعدتا سبک باید باشد.
ورزش های بی هوازی مثل تمرینات تقویتی و کششی اندامها، ورزش های هوازی مثل پیاده روی روی سطح غیرشیبدار و آب درمانی بسیار مفید و بی خطر هستند.
توجه: از دراز نشست، پریدن، شیرجه زدن، لگد زدن و حرکات چرخشی باید به شدت پرهیز کرد. استفاده از دوچرخه متحرک و ثابت، اسکی فضایی، تردمیل و ورزشهای پله ای نیز در یک تا سه ماه اول باید اجتناب کرد، مگر پزشک متخصص به شما اجازه این فعالیت ها را بدهد.
ورزش ها باید کاملا با تجویز پزشک متخصص باشد تا در ادامه بیمار دچار عوارض ناخوشایند نشود.
توجه: در صورت بروز درد بعد از عمل ستون فقرات به دنبال ورزش، یا کمر همچنان تحریک پذیر است یا تکنیک تمرینات غلط می باشد.
بعد از سه ماه انتظار داریم بیمار فعالیت های روزمره خود را بدون درد انجام دهد، بتواند ۹ کیلوگرم را به راحتی بردارد و ۳ کیلومتر را در عرض ۳۰ دقیقه راهپیمایی کند.
استحمام
در سه ماه اول استفاده از “وان” ممنوع است. پیشنهاد مناسب در این مدت استحمام به صورت نشسته روی صندلی و زیر دوش می باشد.
تغذیه
یکی از عوامل موثر در بهبود و ترمیم تغذیه می باشد. مهمترین مورد، دریافت پروتئین، ویتامین ها و کالری کافی از مواد غذایی در کنار اصلاح کم خونی بعد از عمل ستون فقرات می باشد.
بریس یا ارتوز
استفاده از کمربند، گردنبند و یا پشت بند معمولا در عمل های ساده، تا “دو هفته” کافی است. ولی در برخی عمل های ستون فقرات که چند مهره عمل شده اند یا از ابزارهای فلزی استفاده شده است مدت طولانی تری (تا سه ماه) نیاز خواهد بود.
رانندگی
معمولا اجازه رانندگی از هفته چهارم بعد از عمل ستون فقرات بلامانع است مگر اینکه در زمان استفاده از پدال ها بیمار دچار درد شود. بیمار باید دقت کند تا از نشستن طولانی مدت در ماشین پرهیز کند. توصیه می شود هر نیم تا یکساعت از ماشین بیرون بیاید و چند دقیقه ای پیاده راه برود.
خوابیدن
خوابیدن بهتر است روی تشک خیلی نرم نباشد. پوزیشن خواب بسیار مهم است و بیمار باید مواظب باشد تا در حین خواب، نپیچد یا خیلی خم نشود (پوزشن جنینی) و دمر نخوابد.
نشستن
در ۱ ماه اول باید از نشستن طولانی مدت بیش از ۳۰ دقیقه پرهیز کرد. هنگام نشستن حتما باید تکیه گاه باشد تا ستون فقرات به آن تکیه کند. ترجیحا از پشتی نباید استفاده کرد.
داروها
در ۶ ماه اول ترجیحا بهتر است از داروی استروئید (کورتون) و ضدالتهاب غیراستروئیدی (NSAIDs) مثل ایبوپروفن و ایندومتاسین و غیره استفاده نشود. تجویز استامینوفن و داروهای نارکوتیک برای درد مناسبترند.
ویزیت مجدد
بعد از عمل جراحی ستون فقرات، بیمار باید توسط جراح و متخصص طب فیزیکی و توانبخشی ویزیت های مکرر تا ۶ ماه داشته باشند تا جراح از نظر وضعیت عمل (با معاینه و گرفتن عکس کمر) و متخصص طب فیزیکی و توانبخشی از نظر توانبخشی دستورات لازم را بدهند.
توجه: این کار تیمی در بسیاری از کشورهای پیشرفته و برخی بیمارستان های دانشگاهی ایران در حال انجام است.
سیگار کشیدن
در ۶ ماه اول به علت اهمیت استخوان سازی در محل عمل ستون فقرات، باید از سیگار کشیدن توسط بیمار (اولیه) و اطرافیان (ثانویه) پرهیز شود. چون سیگار یکی از عوامل کاهش تراکم استخوان می باشد.
خستگی
یکی از عوارض بعد از عمل ستون فقرات در ۴ ماه اول، خستگی است که معمولا به علت سندرم تحلیل، کم خونی و افسردگی می باشد. بهترین راه حل پیشگیری و درمانی شروع هر چه زودتر ورزش است. البته برخی داروهای بدون عارضه نیز برای خستگی قابل تجویز هستند.
تغییرات وزن
افزایش وزن به علت کم تحرکی و دریافت کالری بیش از حد و کاهش وزن به علت سوء تغذیه می توانند رخ دهند و از هر دوی این موارد باید اجتناب شود چون هر دو مورد باعث تغییر نتایج عمل و تاخیر در ترمیم می شوند. در بیمارانی که قبل از عمل چاق هستند، بعد از عمل باید برنامه تمرینی و غذایی مناسبی داشته باشند.
فعالیت های تفریحی
فعالیت های تفریحی و ورزشی مثل فوتبال بازی کردن و غیره همگی بسته به نوع جراحی (نظر جراح) و پیشرفت روند توانبخشی و علایم بیمار دارد. این فعالیت ها معمولا با محدودیت هایی هر چند کم نسبت به قبل از عمل ستون فقرات همراه خواهد بود.
با سلام
من برای دومین بار جراحی ستون فقرات داشتم با ۱۰ پبچ و مهره.۲۲ روز گدشته است .میخواستم بدانم چه روزی میتوانم به استخر بروم؟
سلام من چهل روز پیش عمل جراحی تنگی کانال نخاع
ی انجام دادم می توانم از پله بالا برم لطفا راهنمایی کنید
سلام من دو هفته پیش عمل دیسگ گردن انجام دادم کیج گذاشتم حوصله ام سر رفته همش داخل منزل بودم میتوانم کنار دست همسرم بشینم تو ماشین برم بیرون برای خرید و تفریح
سلام من چهل روز پیش عمل دیسک پنجم کمر رو داشتم ،الان در حد غذا درست کردن و گاها ظرف شستن کار میکنم تو خونه،و راه میرم ،شنیدم بعد از عمل دیسک باید سه ماه فقط بخوابی….درسته؟
شما عمل کردین آیا درد دارین از این عمل کردین پشیمون نیستی
سلام
من حدود ۴ ماه است که جراحی ستون فقرات در مهره ۴و ۵ داشتم با ۱۲ پیچ و مهره . راه رفتنم به خاطر خشکی در قسمت کمر و ماهیچه و انگشت پا به کندی انجام می گیره و خیلی زود خسته می شم هنوز نمی تونم کارهایی مثل جوراب پوشیدن رو خودم انجام بدم بنظرتون این طبیعی هس ؟ یا نیاز هست برای درمان به متخصص طب فیزیکی مراجعه کنم.
سپاسگزارم
باسلام وخسته نباشید۳۳سال سن دارم براثرتصادف دچاره شکستگی مهره c5شدم وازمهره ۲تا۶پلاتین کارشده است ومهره برداشته شده الان ۶ماه گذشته ولی هنوزدرد دارم ونمیتونم مثل قبل گردنم.راخوب بچرخونم
با سلام،من ۲۵سال سن دارم؛جراحی کردم و ۱ماه از عمل گذشته،اما حس میکنم ناحیه جراحی شده متورم شده اما دردی ندارم ؛آیا مشکلی هست یا خیر؟باتشکر.
باید بری دکتر و معاینه بشی
بنده مهره ۴و۵رو جراحی کردم و اصلا پیچ و پلاک هم نزاشتن.لطفا منو راهنمایی کنیین.باتشکر
سلام ۳۴سال دارم‌ی هفته هست عمل کمر انجام دادم لغزندگی مهره داشتم پلاتین انداحتم درد عجیبی تو استخونها جلوپام دارم .ممنون
جوراب واریس بپوشین منم همین وضعیت رو داشتم بعد از پوشیدن بهتر شدم
سلام ۲۷فروردین ماه عمل جراحی ستون فقرات داشتم ۴تا از عصبهام لای مهرهای کمر پیچ خورده بود که الهی شکر امروز خوبم .آیا میتونم طبق سنوات گدشته که سالی دوبار خون میدادم فردا برم انتقال خون و خون هدیه کنم؟
سلام
خانومم تازه عمل پارگی دیسک انجام داده.،گفتم ببینم برای تقویت بیشتر عضلاتش چه تغذیه ای براش فراهم کنم؟
با سلام دوهفته از روحی دیسک بین مهره ۴و ۵ می گزرد اما ستون فقرات من کج شده و نمیتونم به صورت صاف بایستم لطفا راهنمایی کنید
سلام منم سه ماهه عمل کردم همین علائم شما رو دارم از دکترم‌سوال کردم گفتن طول میکشه تا وضعیت ستون فقرات ثابت بشه جای نگرانی نیست به مرور بهتر میشید
با سلام..من ۶ ماهه که مهره ۴ و۵ ستون فقراتم رو عمل کردم و پیچ و رولپلاک کردن…خوب بودم بعد از عمل ولی دوماه پیش مهمان بودم در روستایی به ناچار مجبور به استفاده از توالت ایرانی شدم..الان مدتیه که کنار محل عملم درد داره آیا مربوط به استفاده از توالت ایرانی میشه
من انحراف ستون فقرات داشتم ۱۰سال پیش عمل کردم پلاتین دارم دکترم گفته تاوقتی اذیتی نداره لازم نیست پلاتینو در بیاری الان چند وقت دردلگن در سمت راستم دارم این دردا وقتیه که زیاد سرپا میمونم یازیاد کار میکنم فقط چند وقتی است که این مشکلو پیدا کردم نمی دونم چه کار کنم.
برای منم اینجوری بود چون ورم داره و اوایلشه ولی بعدا ورم می خوابه و عادی میشهباید رعایت کنید چون فشار میاد و منم چهار ماه از عملم گذشته زیاد سرپا میمونم درد میگیره
با سلام درتاریخ ۴. آذر ماه جراحی دیسک کمر مهر ۴ و ۵ داشتم بعد از گذشت یکماه الی چهل روز بهبودی نداشتم توان ایستادن و راه رفتن درحد معمول نداشتم به همان جراح مغز و اعصاب جناب آقای رسول سالار مراجعه کردم وبا گرفتن ام آر آ و عکس کمر بهم گفت مجددا نیاز به عمل جراحی همان مهره هارا پیشنهاد گذاشتن سی دی و پلاتین بهم داد ودر مورخه ۴ بهمن عمل جراحی نمودم. پاهام کم دارند حسشان ضعیف میشوند مجبورم ازعصا و کمربند ساختنی استفاده کنم چکار کنم که بهبود یابم. وبه کار دکترم هم ایمان دارم قبولش دارم مطمئنم برایم درهر مرحله عمل جراحی برایم کم نگداشت متشکرم
سلام ۲ساله که میشه من عمل کانال نخاع و دیسک کمرو دادم و هنوز حس توی پاهام و تعادل کامل راه رفتن ندارم موبایل چیکار کنن
آیا بعد از عمل مهره دیگه هیچ وقت فرد نباید خم بشود ؟؟؟
سلام خسته نباشید مادرم عمل مهره کمر داشتن الان دو ماه از عملشون میگذره ولی خیلی کمر درد دارن اگه امکانش هست راهنمایی کنید
عمل خارج کردن لیپیو زیر نخاع انجام دادم ولی بعداز عمل باسنهایم سوزش وفشار زباد روی مقعدم یکبار
درود برشما من تقریبا ۵ روز هستش عمل کردم بعد من مشکل توالت و سرگیجه دارم و برای خوابیدن انگار یه کوه روی بدنم قرار گرفته خواهرش میکنم راهنمایی کنید
سلام من هم تا یک ماه مشکل کار نکردن شکمم را داشتم که الان خوب شدم و برای سرگیچه باید جگر کبابی چند روزی یک بار بخوری تا کم خونی بر طرف شود
سلام من دو هفته پیش عمل دیسگ گردن انجام دادم کیج گذاشتم حوصله ام سر رفته همش داخل منزل بودم میتوانم کنار دست همسرم بشینم تو ماشین برم بیرون برای خرید و تفریح
سلام مادرم الان نزدیک۱ماهه جراحی کرده ولی درپاخیلی اذیتش میکنه بایدچکارکنیم
سلام بعدازعمل پلاتین گذاری کمر،چگونه روی زمین بنشینیم
سلام دو ماه پیش عمل کردم هنگام راه رفتن هنوزم حس میکنم ستون فقراتم خیلی تکون میخوره و اصلا نمیتونم رو زمین بشینم درد وحشتناکی ایجاد میشه این عادیه؟دکتر گفت اصلا نمیتونی رو زمین بشینی من حتی ناخونهامم نمیتونم بگیرم😨😨
سلام، خسته نباشید، سه ماهو نیمه مهره های چهارم و پنجم ستون فقراتمو عمل کردم، به دلیل شیوع ویروس کرونا نتونستم پیش پزشک برم، از تحرک نداشتن بدنم خشک شده، چه ورزش هایی و چه حرکت هایی میتونم انجام بدم؟ و بدنم ضعف شدید داره، چه کار کنم؟
با سلام و خسته نباشید ،۲۸ سالمه حدود یک ماه پیش عمل تومور نخایی داشتم ک این تومور بین مهره l1,l2 کمرم بود خوشبختانه خوشخیم بود و عملم خوب بود بعد آزمایش از روی نمونه نوعش همانژیوپریسیتوما بود ،دکترم گفت ک احتمالش هست دوباره عود کنه تا ۵سال آینده،میخواستم نظر شمارو بدونم آیا دوباره عود میکنه یا نه چند درصد؟ ممنون میشم اگه جواب بدین
من۴۳روزه عمل دیسک با پلاتین کردم ولی احساس میکنم که ستونهام صدا میده ایا این طبیعیه؟
آقای دکتر من در طول ۱۵ ماه دوبار عمل جراحی دیسک کرده ام الان ۴ ماه از عمل دومم با پلاتین می گذره علت مور مور وسردی پام اذیتم می کنه امکان برطرف شدنش هست دوم اینکه . با پلاتین بعد از ۴ ماه امکان تشکیل فیبروز هست سوما دردی درناحیه باسن سمت راست علتش چی می تونه باشه ممنون میشم اگه جواب بدهید