چاق کیست؟

تعاریف متعددی برای چاقی و افزایش وزن مطرح است ، ولی تعریفی که در مقیاس جهانی مقبولیت بیشتری یافته است، محاسبه شاخص توده بدن یا Body Mass Index است.

به گزارش نبض ما به نقل از پزشکان بدون مرز این شاخص از تقسیم وزن بر اساس “کیلوگرم” بر مجذور قد بر اساس” متر” به دست می آید. به عنوان مثال در یک فرد با وزن ۷۰ کیلوگرم و قد ۱/۷ متر ، BMI=70/1.7*1.7 یعنی BMI=24/2.
این شاخص بایستی بین۱۸/۵ تا ۲۴/۹ باشد تا بگوییم وزن فرد طبیعی است. کمتر از ۱۸/۵ را لاغری می گوییم.
بین ۲۵ تا ۲۹/۹ را افزایش وزن و از ۳۰ به بالا را چاق می نامیم. اگر این شاخص در فردی بیش از ۴۰ باشد، او مبتلا به چاقی مفرط می باشد.

شما سیب شکل هستید یا گلابی شکل

شاید شما اصطلاحی به نام چاقی سیبی شکل یا گلابی شکل را شنیده باشید. مسئله ای که علاوه بر تعریف متداول چاقی به ویژه از نظر تاثیر بر سلامتی فرد مهم می باشد، نحوه تجمع چربی اضافی در بدن می باشد. شاید شما از افزایش چربی در بازوها، سینه، شکم و یا در ناحیه ران خود شاکی باشید، ولی آنچه که در انواع مختلف تجمع چربی دارای اهمیت بیشتر می باشد،
افزایش چربی به ویژه در ناحیه شکم و پهلوها است که رابطه مستقیم با میزان خطر ابتلای به بیماری های مختلف از جمله بیماری های قلبی عروقی ، دیابت و افزایش چربی های خون خواهد داشت. لذا اندازه گیری میزان چربی در این ناحیه دارای اهمیت خواهد بود.
وسایل اندازگیری و شاخص های مختلفی در این زمینه وجود دارد، ولی ساده ترین و کاربردی ترین آن اندازه گیری دور کمر با یک متر ساده می باشد.
اگر شما به افزایش وزن خود توجه داشته باشید، شاید در مرحله اولیه این مساله را با تنگ شدن شلوار خود حس کرده باشید! اتفاقا افراد بسیاری هستند که با تنگ شدن دامن و یا شلوار خود به فکر کاهش وزن می افتند.
تجمع بافت چربی اگر در ناحیه مرکزی یا شکم و پهلو باشد اصطلاحا این چاقی را به چاقی سیبی شکل یاد می کنند که دارای اهمیت بیشتری نسبت به چاقی گلابی شکل می باشد.
میزان چربی طبیعی در بدن آقایان و خانم ها متفاوت است. به طور طبیعی ۱۵ تا ۲۰ درصد وزن آقایان چربی می باشد، در حالی که در خانم ها این میزان ۲۵ تا ۲۷ درصد می باشد. این ارقام در آقایان چاق بیش از ۳۰ و در خانم های چاق بیش از ۳۵ درصد می باشد.
خانمها با آقایان در اندازه طبیعی تجمع چربی در ناحیه شکم متفاوتند! مطالعات بر روی افراد دچار چاقی شکمی نشان داده است که دور کمر بیش از ۹۴ سانتیمتر در آقایان و بیش از ۸۰ سانتیمتر در خانم ها شروع نقطه خطر بوده و نیاز به کنترل را می طلبد، در حالی که دور کمر بیش از ۱۰۲ سانتیمتردر آقایان و بیش از ۸۸ سانتیمتر در خانم ها نشان دهنده افزایش قطعی خطر بیماری های قلبی عروقی و دیابت خواهد بود که لزوم مداخله جدی تر را می طلبد.

آیا ممکن است چاقی شکمی وجود داشته باشد اما شاخص توده بدنی طبیعی باشد

در جواب باید گفت متاسفانه این یکی از مشکلات امروزی جامعه ما است، زیرا افراد زیادی با توجه به اهمیتی که به زیبایی و تناسب اندام خود می دهند، سعی می نمایند با انواع رژیم های لاغری و کم خوری متناوب ازافزایش وزن و چاقی جلوگیری نمایند، ولی به چاقی شکمی مبتلا هستند! رژیم های لاغری مقطعی و شدید زودگدر و قطع متناوب آن و نیز استفاده مکرر از غذاهای فست فود در ایجاد این نوع از چاقی اهمیت ویژه ای دارد.
از طرف دیگر رژیم های لاغری بدون فعالیت بدنی و ورزش نیز در ایجاد چاقی شکمی موثر می باشد. تحقیقات نشان می دهد این افراد با این که وزن طبیعی دارند، خطر بیماریهای قلبی و عروقی و نیز سایر بیماری های متابولیک سریعا در آنها افزایش می یابد. لذا توصیه اکید به انتخاب رژیم های لاغری منطقی و سالم همراه با فعالیت بدنی و ورزش روزمره در کنترل وزن و تناسب اندام ضروری می باشد.

آیا باید هر روز خود را وزن نماییم

خیلی از افراد چاقی که تصمیم به رژیم لاغری می گیرند، نگاه وسواس گونه ای به وزن دارند و چه بسا روزی چند بار خود را وزن میکنند. واقعیت این است که رژیم های لاغری، تغییرات محسوس ساعتی و روزانه در وزن ایجاد نمی کنند.
تغییرات متناوب وزن در طی روز می تواند به علت تغییر در آب میان بافتی و تغییرات فیزیولوژیک در ساعات مختلف روز باشد و شما با این تغییرات دچار شادی و اندوه کاذب خواهید شد.
لذا توصیه می کنیم حتی در زمان اجرای رژیم لاغری، به طور هفتگی خود را وزن کنید واز توزین وسواس گونه پرهیز نمایید