حرارتی از جنس مقاومت بدن

تب نشانه مبارزه بدن در برابر عوامل بیماری‌زا است و گاهی نیز پاسخ دمایی دستگاه ایمنی بدن نسبت به عفونتهای داخلی تلقی می‌شود. از دماسنج ها می توان برای اندازه گیری درجه حرارت بدن استفاده کرد.

گردآوری- نبض ما

درجه حرارت طبیعی بدن در طی روز تغییر می کند. دمای بدن صبح ها پایین تر و عصرها بالاتر است. در حقیقت دمای طبیعی بدن بین 36/1 تا 37/2 درجه سانتیگراد متغیر است.

اگرچه بیشتر افراد درجه حرارت 37 درجه را مناسب می دانند، ولی دمای بدن ممکن است یک درجه یا بیشتر فرق کند. عواملی مثل عادت ماهانه در خانم ها یا انجام ورزش های سنگین روی دمای بدن موثرند. با توجه به این موضوع، درجه حرارت برابر یا بیش‌تر از ‎38 درجه در حالت استراحت تب به‌شمار می‌آید.

تب بیش از ‎40 درجه تهدید بزرگی برای جان انسان محسوب می‌شود، چرا که عملکرد آنزیمها و سایر پروتئینهای بدن را دچار اختلال می‌کند.

آنزیم ها کاتالیزور یا کاتالیزگرهایی هستند که در واکنش‌های زیستی مهم درون سلول و در بدن مؤثرند. چون این آنزیم‌ها در دمای معینی فعالیت دارند و در دمای بالا از بین می‌روند، تب بالا با از بین بردن این آنزیم‌ها، در واکنش‌های زیستی بدن اختلال ایجاد می‌کند.

تب ۴۰ درجه و بیشتر، به ویژه در کودکان، نیازمند توجه و درمان سریع است. هنگامی که دمای بدن شخص به ۴۴/۴ تا ۴۵/۵ برسد، مرگ او حتمی است.

دلایل بروز تب در بدن

تب نتیجه پاسخ ایمنی بدن به یک مهاجم خارجی است این اشغالگران خارجی شامل ویروس ها، باکتری ها، قارچ، مواد مخدر و یا دیگر سموم هستند. تب ماده ای به نام پیوژنز که باعث پاسخ ایمنی بدن است تولید می کند پیوژنز به هیپوتالاموس فرمان می دهد که نقطه تنظیم دما را به منظور کمک به بدن برای مبارزه با عفونت افزایش دهد.

علل شایع تب عبارتند از:

1- بیماری ویروسی

بیماری های ویروسی شایع ترین علت تب در افراد بزرگسال هستند، مانند بیماری آنفلوآنزا.

2- بیماری باکتریایی

عفونت های باکتریایی ایجادکننده تب، می توانند روی هر کدام از اندام های بدن تأثیر بگذارند. این بیماری ها با آنتی بیوتیک ها درمان می شوند.

3- عفونت قارچی

عفونت قارچی در هر اندامی می تواند دیده شود. برای درمان این نوع عفونت، از داروهای ضد قارچ استفاده می شود.

4- تماس با حیوانات

برخی افرادی که با حیوانات سروکار دارند، در معرض آلودگی با باکتری های نادری هستند که باعث تب می شوند. این باکتری ها در چهارپایان اهلی، شیر و لبنیات غیر پاستوریزه و در ادرار حیوانات بیمار وجود دارد. در این نوع علاوه بر تب، سردرد، درد عضلات و مفاصل نیز دیده می شود.

5- مسافرت

هر کسی که مسافرت می کند خصوصا به خارج از کشور، می تواند در اثر غذاهای جدید، مسمومیت ها، حشرات و بیماری های قابل پیشگیری با واکسن دچار تب شود.

6- داروها

برخی داروها مثل آنتی بیوتیک ها، داروهای فشار خون بالا یا داروهای ضدتشنج می توانند باعث افزایش دمای بدن شوند.

7- لخته خون

گاهی وقت ها فرد به دلیل التهاب رگ های خونی دچار تب می شود. در این صورت باید سریعا به پزشک مراجعه کرد.

8- تومورهای بدخیم

سرطان هم می تواند باعث بروز تب شود. گاهی اوقات تومور، موادشیمیایی را می سازد که باعث بروز تب در خودشان می شوند. بسیاری از داروهایی که بیماران سرطانی استفاده می کنند، باعث تب می شوند. در نهایت سیستم ایمنی در بدن بیماران سرطانی ضعیف می شود، در نتیجه در معرض ابتلا به عفونت های مختلف قرار می گیرند.

9- عوامل محیطی

گاهی وقت ها وقتی بدن بیش از حد گرم می شود، دمای بدن خیلی بالا می رود. افزایش دمای بدن در اینگونه مواقع را هیپرترمیا می گویند. گرمازدگی و آفتاب سوختگی شدید نیز باعث بروز تب می شوند.

10- بیماری های التهابی

برخی بیماری های التهابی مانند آرتریت روماتوئید (التهاب مفاصل) نیز باعث بروز تب می گردند.

تشخیص تب

از دماسنج ها می توان برای اندازه گیری دمای بدن در ناحیه رکتال، دهان و یا زیر بغل استفاده کرد. آکادمی اطفال آمریکا، برای جلوگیری از قرار گرفتن در معرض تصادفی سم جیوه استفاده از دماسنج جیوه ای شیشه ای را توصیه نمی کند.

اندازه گیری درجه حرارت زیر بغل

درجه حرارت زیر بغل به اندازه مقعدی و یا دهانی دقیق نیست و به طور کلی 1 درجه کمتر از درجه حرارت دهانی است. برای این کار، نوک دماسنج دیجیتال را در زیر بغل قرار دهید و حدود یک دقیقه صبر کنید و سپس قرائت کنید.

اندازه گیری تب با درجه حرارت دهانی

دماسنج را با آب و صابون و یا الکل تمیز کرده و سپس آب سرد شستشو دهید. افراد 4 ساله و مسن تر می توانند درجه حرارت بدن خود را با قرار دادن دماسنج دیجیتال زیر زبان انداره بگیرند.

موقعی که دماسنج در دهان است دهان باید بسته باقی بماند باز ماندن دهان می تواند باعث قرائت نادرست دمای بدن شود. از نوشیدنی های گرم و سرد 15 دقیقه قبل از اندازه گیری درجه حرارت دهان برای اطمینان از قرائت صحیح اجتناب کنید. همچنین دماسنج باید به مدت یک دقیقه در محل باقی بماند.

اندازه گیری تب با درجه حرارت مقعدی

آکادمی اطفال آمریکا اندازه گیری دمای رکتال را برای کودکان زیر 3 سال توصیه می کند زیرا دقیق ترین درجه حرارت مرکزی بدن را نشان می دهد.