آزمایش ERCP که ترکیبی از دو آزمایش آندوسکوپی و اشعه ایکس است، آزمایشی برای پیدا کردن و درمان اختلالات پانکراس، مجاری صفراوی و کیسه صفراست.

نبض ما– آزمایش ERCP به پزشک کمک می کند تا هر گونه انسداد در این مجاری را پیدا کند. نتایج این آزمایش به تشخیص علت انسداد کمک می کند. در واقع این طور می توان گفت که آندوسکوپی آزمایشی است که در آن یک لوله نازک و انعطاف پذیر که یک دوربین کوچک به آن متصل است، به سمت دستگاه گوارش فرستاده می شود.

دستگاه گوارش شامل مری، معده و روده می شود. از این دوربین برای گرفتن اشعه ایکس از داخل مجرای صفراوی و مجاری لوزالمعده استفاده می شود.

چرا از ERCP استفاده می شود؟

مجرای پانکراس و صفرا نقش مهمی در روند هضم دارند. پانکراس آنزیم هایی را آزاد می کند که به هضم غذا کمک می کنند و با صفرا ترکیب می شوند. صفرا در هضم چربی به شما کمک می کند. صفرا در کبد تولید می شود و از طریق مجرای صفراوی به کیسه صفرا منتقل می شود.

مشکلات کیسه صفرا یا کبد توانایی بدن را برای جذب مواد مغذی مختل می کند. این مشکلات شامل انسداد مجاری می شود. اگر کبد شما به درستی کار نکند، ممکن است پوست و سفیدی چشم شما زرد رنگ شود.

ERCP  مخفف Endoscopic retrograde cholangiopancreatography است و آزمایش ERCP در تشخیص انسداد مجاری پانکراس و مجرای صفرا به پزشک کمک می کند. در بعضی موارد، پزشک می تواند در طول انجام آزمایش این انسداد ها را درمان کند.

آماده شدن برای آزمایش ERCP

پزشک در طول انجام ERCP باید بتواند اعضای دستگاه گوارش شما را به وضوح ببینید. وقتی که معده خالی باشد، این کار ساده تر انجام می شود. بنابراین از شما خواسته می شود قبل از انجام این آزمایش چیزی نخورید.

اگر برای صبح نوبت آزمایش دارید از شب قبل از آن چیزی نخورید و ننوشید. معمولا 8 ساعت قبل از این آزمایش نباید چیزی خورده شود. همچنین سیگار کشیدن و جویدن آدامس در این زمان مجاز نیست.

تمام داروها، ویتامین ها و مکمل هایی که مصرف می کنید را به پزشک خود اطلاع دهید. ممکن است از شما خواسته شود تا به طور موقت مصرف داروهایی که حاوی آسپیرین یا سایر رقیق کننده های خون هستند، متوقف کنید.

نمونه هایی از این داروها می تواند شامل موارد زیر باشد:

• آسپیرین
• هپارین
• ایبوپروفن
• ناپروکسن
• وارفارین

هر گونه آلرژی غذایی و دارویی و هر واکنش بدی که نسبت به رنگ متضاد در گذشته داشته اید را به پزشک خود اطلاع دهید.

روند آزمایش ERCP

آزمایش ERCP برای اکثر افراد به صورت یک عمل سرپایی انجام می شود. بدان معنی که نیاز نیست یک شب را در بیمارستان اقامت داشته باشید.

این آزمایش شامل مراحل زیر است:

آرامبخش

داروهای آرام بخش داخل وریدی که به بازوی شما تزریق می شود، به شما کمک می کند تا در طول آزمایش ERCP آرام بمانید. همچنین ممکن است پزشک بیهوشی عمومی را در گلویتان اسپری کند. این کار کمک می کند تا آندوسکوپ راحت تر وارد گلو و دستگاه گوارش شود. شما بیدار هستید، اما احتمالا در طی این روند احساس خواب آلودگی خواهید کرد.

اندوسکوپی

پزشکی که ERCP را انجام می دهد، متخصص گوارش است. شما بر روی یک میز اشعه ایکس دراز می کشید که برای گرفتن تصاویر استفاده می شود. پزشک آندوسکوپ را به معده و قسمت بالایی روده کوچک می فرستد. دوربین متصل به انتهای آندوسکوپ ویدئویی را ارسال می کند که بر روی کامپیوتر قابل مشاهده است.

پزشک ممکن است از اندوسکوپ برای آزاد کردن مقداری هوا در معده استفاده کند. هوا کمک می کند تا به آرامی لوله را از طریق قسمت بالایی روده به آن وارد کنیم.

کاتتریزاسیون و رنگ متضاد

دریچه کوچکی به نام پاپیلا (papilla) روده را به مجاری صفراوی متصل می کند. دکتر شما لوله ای به نام کاتتر را به پاپیلا وارد می کند و رنگ متضاد را از طریق آن به صورت مستقیم یا غیرمستقیم به جریان تزریق می کند. رنگ متضاد مایع است و مجراها را برجسته می کند و باعث می شود در اشعه ایکس بهتر مشاهده شوند. کاتتر رنگ متضاد را به مجاری پانکراس یا صفراوی منتقل می کند.

اشعه ایکس

تغییر رنگ کمک می کند تا هرگونه ناهنجاری در مجاری، در تصاویر گرفته شده با اشعه ایکس مشخص شود. پزشک در مراجعه بعدی این تصاویر را نگاه می کند.

ناهنجاری ها می توانند شامل نواحی تنگ، بافت زخم و انسداد باشند. مجاری ممکن است توسط سنگ های صفراوی، یک جرم جامد از صفرای سفت شده یا تومورها مسدود شوند.

فلوروسکوپی

در بسیاری از موارد، در مان این اختلالات در طول ERCP امکان پذیر است. پزشک با استفاده از ویدیو اشعه ایکس که با عنوان فلوروسکوپی شناخته می شود، مجرا را در حین انجام درمان مشاهده می کند.

پزشک ممکن است لوله کوچکی را برای درمان تنگی در مجاری قرار دهد. این لوله که استنت نام دارد، از طریق آندوسکوپ در داخل مجرا قرار می گیرد. همچنین می توان از طریق آندوسکوپ سنگ های موجود را حذف یا حل کرد.

بهبود

هنگامی که این فرایند تمام شود، به یک اتاق منتقل می شوید. با از بین رفتن اثر آرامبخش می توانید به خانه بروید. احتمالا تا پایان روز احساس خستگی می کنید، پس سخت نگیرید و به خود استراحت دهید.

عوارض و خطرات بالقوه

آزمایش ERCP عموما یک روش بسیار امن است. بر اساس تخمین انجمن متخصصین گوارش، تنها 5 تا 10 درصد از افراد به عوارض مربوط به ERCP مبتلا می شوند. شایع ترین خطر، التهاب لوزالمعده است. برخی از افراد ممکن است تا چند روز پس از اندوسکوپی گلو درد داشته باشند.

تعداد کمی از افراد ممکن است خونریزی شدید پیدا کنند. اگر از طریق مجاری صفراوی سنگ کلیه خود را از بین برده اید، خطر احتمال خونریزی برای شما بیشتر است. سوراخ شدن مجاری صفراوی یا دیواره روده و عفونت، خطرات نادر ERCP هستند. این عوارض ممکن است نیاز به بستری شدن داشته باشند.

نتایج

پزشکی که به عنوان یک رادیولوژیست داخلی شناخته می شود، تصاویر اشعه ایکس تولید شده در طول ERCP را می بیند. هنگامی که پزشک شما نتایج رادیولوژیست داخلی را دریافت کند، با شما تماس می گیرند تا درباره برنامه عمل صحبت کنند. نتایج به پزشک شما کمک می کند که دلیل انسداد مجرا را تشخیص دهد. ممکن است انسداد به علت التهاب پانکراس یا تومورهای صفراوی اتفاق بیفتد. این شرایط با دارو یا جراحی درمان می شود.

بهبودی پس از آزمایش ERCP

پس از ERCP برای مدت زمان کوتاهی تحت مراقبت قرار می گیرید. اگر فشار خون و میزان اکسیژن شما در حالت طبیعی باقی بماند و هشیاری شما بالا رود، می توانید به خانه برگردید. حتما فردی را همراه خود داشته باشید که در مسیر بازگشت رانندگی کند، زیرا بعد از عمل ممکن است هنوز خواب آلوده باشید.

در صورت داشتن درد در زمان مدفوع، استفراغ، تب یا خون در مدفوع، پزشک خود را مطلع کنید.

شایع ترین شکایت خروج گاز بعد از ERCP است. یکی دیگر از اثرات جانبی موقت این روش ممکن است مدفوع نرم باشد. شما می توانید به محض آماده شدن، به رژیم غذایی و برنامه کاری عادی خود بازگردید.

تیم ترجمه نبض ما