با اسب سواری بیشتر آشنا شوید

اگرچه بر سر این که اسب سواری از چه زمانی برای اولین بار شروع شد هنوز بحث وجود دارد ولی بهترین تخمین ها اشاره می کنند که این مورد به حدود 5000 سال پیش باز می گردد.

اولین شواهد باستان شناسی در مورد اسب ها در نیروهای نظامی بود: جنگ ارابه ها در دوران باستان و استفاده از اسب های جنگی به عنوان سواره نظام های سبک و سنگین. با این حال، اسب ها در دوران صلح برای حمل و نقل روزانه و همچنین ارسال پیام ها نیز استفاده می شدند.

ورزش های با اسب

اسب ها علاوه بر کارهای متداولی که از آن ها گرفته می شود، برای مسابقات رقابتی هم تعلیم دیده می شوند از جمله، مسابقات درساژ، استقامتی، ارابه رانی، اونتینگ، پرش، یورتمه رانی، سوارکاری نظامی، چوگان، مسابقات سرعتی، مسابقات وسترن اسب سواری ترکیبی و رودئو اشاره کرد.

سه ماده ی سوارکاری در بازی های المپیک ریو در هر دو بخش تیمی و انفرادی حضور داشتند. درساژ، پرش با اسب و اونتینگ. هرکدام از این ماده ها ریشه ای نظامی هم داشته اند. در واقع تا سال 1948 تنها افسران ارتش مجاز به رقابت در رویداد سوارکاری المپیک بودند.

در ادامه به معرفی چند مورد از ورزش های با اسب اشاره می کنیم.

درساژ

درساژ نوعی رقابت اسب سواری است که بر روی هسته تمام فعالیت های سواری تمرکز دارد. برای رقابت، ذهن و بدن اسب می آموزد تا به دستورات مختلف واکنش نشان دهد و مانورهای خاصی  برود. مانند چرخش، قدم زدن مستقیم روی خط راست، متوقف شدن و چهارنعل رفتن.

کسی که در ماده درساژ رقابت می کند معمولا با یک لباس تزئینی شامل کلاه و کت و شلوار وارد زمین می شود. اگرچه در تمرینات از شلاق استفاده می شود ولی در زمین مسابقه اجازه استفاده از آن را نمی دهند و دستورات انسانی جایگزین وسایل فیزیکی می شود.

پرش با اسب

ورزش دیگری از اسب سواری هم پرش با اسب است که در آن سوارکاران با اسب های خود می پرند تا توانایی خود را برای عبور از مانع نشان دهد. این یک ورزش هنری است که به علم نیاز دارد تا بتوان درک خوبی از زوایای مسیر، قدرت تصمیم گیری برای راندن اسب در یک خط راست و تشخیص نقطه پرش به دست آورد.

تجهیزات سوارکار برای این ماده باید تجهیزات راحتی باشد تا بتواند بدون سختی و انقباضی حرکت کند. سوارکار باید ژاکت، پیراهن، کراوات، شلوار، چکمه، دستکش، و کلاه بپوشد و اسب باید یک چکمه محافظ، زین و افسار مخصوص داشته باشد. زین مخصوص باید صاف باشد تا سوارکار در حین پریدن از روی فنس بتواند به اسب خود نزدیک شود.

ایونتینگ

این رشته خود شامل سه ماده است. اولی درساژ است. دومی عبور از مانع و سومی پرش با اسب. عبور از مانع به نوعی پسرعموی پرش با اسب است که طراحی شده است برای این که استقامت اسب و سوار را بیازماید و در آن به جای استفاده از فنس های رنگی از موانع چوبی با طرح روستایی استفاده می شود.

خطرات سوارکاری

ورزش های سوارکاری به خاطر خطراتی که برای سوار و اسب دارند، تحت کنترل قرار گرفته اند. اسب ها معمولا در مسابقه های پرش و اونتینگ دچار حادثه و مصدومیت می شوند، هرچند که این مصدومیت توسط صاحبان آن ها، به دلیل ترس از کاهش ارزش اسب، گزارش نمی شود.

شایع ترین و بدترین حادثه برای اسب و اسب سوار، سقوط چرخشی است. بدین معنا که اسب پس از پریدن کامل، از پشت به روی سوارکار خود سقوط کند.

مانژ اسب سواری چیست؟

مانژ یک محوطه مستطیل شکل برای تمرین اسب است. متداول ترین اندازه برای محیط مانژ، استاندارد 20*40 متر است. این سایز برای اکثر نیازهای داخلی شما کاملا مناسب است، اما اگر قصد دارید بسیاری پرش های زیاد داشته باشید و یا درساژ تمرین کنید، احتمالا لازم است آن را به 20*60  افزایش دهید.

فواید سوارکاری

اسب سواری واقعا عضلات هسته ای را قوی می کند به طوری که ثبات تنه را حفظ کند: ماهیچه های شکمی، پشت و لگن. با این حال، این فقط باعث قوی شدن آن نمی شود بلکه هماهنگی و ثبات آن را نیز بیشتر می کند.

همراه با عضلات اصلی، ران داخلی و عضلات لگن هم بیشترین تمرین را می کنند؛ هنگامی که سوارکار موقعیت خود را تنظیم می کند.

همچنین مزایای ذهنی زیادی برای اسب سواری وجود دارد. نه تنها شما واقعا در مورد خودتان یاد می گیرید، چون زمانی را برای تربیت یک اسب تجربه می کنید، بلکه همچنین می تواند تاثیرات مدیتیشن هم برای شما داشته باشد. چرا که در بازه ای از زمان تمام تمرکز شما بر روی ماندن بر اسب است.

به طور کلی می توان مزایای زیر را برای اسب سواری برشمرد:

• آگاهی از بدن
• تفکر سریع
• جهت گیری مناسب
• افزایش حجم عضلات
• تمرینات ذهنی
• قدرت تعادل
• آگاهی بدن
• تفکر سریع

مضرات اسب سواری برای مردان

پژوهشی در سال 2009 با هدف بررسی تاثیر اسب سواری بر اختلال عملکرد جنسی و مشکلات مجاری ادراری (از قبیل مثانه، اسفنکتر ادراری و پروستات در مردان) و مقایسه آن با دیگر ورزش ها (که تاثیر کمتری بر مجاری ادراری و تناسلی مردان می گذارند) صورت گرفت.

در این پژوهش وجود و یا خطر ابتلا به اختلالات عملکردی جنسی و مشکلات ادراری در بین اعضای باشگاه های اسب سواری و باشگاه های شنا مورد بررسی قرار گرفت. همچنین عادت های دوچرخه سواری هم به عنوان یک فاکتور گمراه کننده نیز در نظر گرفته شد.

نتایج حاصل بدین شرح بود که اسب سواری تاثیر قابل توجهی بر اختلالات عملکرد جنسی و مشکلات مجاری ادراری در مردان ندارد. نتیجه مشابهی هم در مورد خانم ها به دست آمد. همچنین مشخص شد که اسب سواری می تواند موجب کاهش استرس بی اختیاری ادرار شود.

در صورتی که سوارکار در حال حاضر درد پشت و کمر داشته باشد (پیش از شروع سوارکاری)، سوارکاری می تواند به قدر کافی برای او خطرناک باشد و بهتر است در این رابطه با پزشک خود مشورت کنید. در بسیاری از موارد پشت درد در سوارکاران به دلیل موقعیت غلط بدن در حین سوارکاری ایجاد می شود.

این مورد به خصوص برای تازه کارهای بیشتر بروز پیدا می کند چرا که آن ها در ابتدا به دلیل ترس و استرس، سر، پشت، گردن و لگن خود را سفت می کنند و این بیشتر موجب بروز کمردرد می شود.

همچنین در تمام انواع راه رفتن های اسب، یورتمه از همه برای درد پشت بدتر است. چرا که حتی اگر ماهیچه های بالا و پایین هم بتوانند مقداری از ارتعاش را جذب کنند بازهم ستون فقرات تحت فشار شدیدی قرار خواهد گرفت. برای همین به افرادی که از درد پشت رنج می برند، توصیه می شود که از سوارکاری در حالت یورتمه دوری کنند.

هزینه سوارکاری در ایران

جالب است بدانید سوارکاری تفریحی در کشورمان، در برخی مواقع بسیار کم هزینه تر از فوتبال گل کوچک و شنا در استخر است.

هزینه تک جلسه اسب سواری در باشگاه های مختلف متفاوت است. در برخی باشگاه ها برای استفاده از تک جلسات اسب سواری تنها 10 هزار تومان از افراد اخذ می شود. اما در برخی دیگر تا 45 هزار تومان به ازای تنها یک جلسه باید هزینه کنید.

در حال حاضر، اکثر باشگاه های تهرانی 30 یا 40 هزار تومان بابت یک جلسه دریافت می کنند. این در حالی است که این رقم در شهرستان ها تا 15 هزار تومان هم پایین می آید.

میزان شهریه ای که باید برای آموزش حرفه ای و اصولی سوارکاری بپردازید بستگی به این داردکه می خواهید در باشگاه خصوصی ثبت نام کنیدیا دولتی.

متوسط میزان شهریه اخذ شده در باشگاه های دولتی به ازای 10 جلسه آموزش به 120 هزار تومان می رسد. این در حالی است که برای گذراندن دوره 10 جلسه ای آموزش سوارکاری در باشگاه های خصوصی باید 200 تا 220 هزار تومان هزینه کنید.

اگر قرار است به صورت تفریحی سوارکاری نکنید و این ورزش مفرح را به صورت حرفه ای دنبال کنید، باید سراغ کلاس های آموزشی این رشته بروید. معمولا یک دوره آموزشی 10 جلسه طول می کشدکه هفته ای یک بار برگزار می شود. از آنجا که بیشتر ثبت نام کنندگان روزهای پنجشنبه و جمعه را انتخاب می کنند، روزهای شنبه همه باشگاه های سوارکاری تعطیل هستند.

اسب سواری در اسلام

اسب، اسب دوانی و پرورش اسب در اسلام، مورد توجه فراوان قرار گرفته است. در قرآن و احادیث، اسب به صور مختلف و از جهات متعدد، به ویژه از دیدگاه نظامی و رزمی ، مورد تمجید و تقدیر قرار گرفته است.

پیامبر گرامی اسلام(صلی الله علیه و آله) اسب را ( که سبب تقویت بنیه‌ی نظامی مسلمانان است)، موجب عزت مسلمین معرفی می‌کند و می‌فرماید:

« اِربِطُوا الخَیلَ فَاِنَّ ظُهُورَها لَکُم عِزٌّ وَ اَجوافَها کَنزٌ ؛

اسب‌ها را برای سواری و جنگ آماده کنید، زیرا پشت‌های آن ها(یا ظاهر آن ها) برای شما عزت و قدرت بوده، و شکم‌هایشان ( یا باطن آن ها) برایتان گنج است.»

جالب‌تر این که خود آن حضرت در مسابقه‌ی اسب دوانی شرکت می‌نماید. روزی به همراه گروهی از مسلمانان، دشمنان و دزدان را در خارج از شهر تعقیب می‌نماید. دشمنان، متفرق شده و می‌گریزند. آن گاه ابوقتاده به پیامبر(صلی الله علیه و آله) ، پیش نهاد مسابقه‌ی اسب دوانی می‌دهد. آن حضرت نیز پذیرفته و در مسابقه شرکت می‌کند.

حتی گاهی حضرت مخارج جوایز برندگان مسابقه را نیز خود به عهده می‌گیرد: امام باقر(علیه السّلام) در این رابطه فرمودند:

رسول خدا(صلی الله علیه و آله) مسابقه‌ی اسب دوانی ترتیب داده و جوایز را از مال خویش پرداخت.

از مجموع مطالب مطرح شده می‌توان فهمید، اسلام چقدر برای این ورزش سالم، مفید و رزمی، ارزش و اهمیت زیادی قائل است.

ترجمه و تهیه: حسین مقدس زاده