۱۰ علت بالا بودن پلاکت خون در کودکان

پلاکت ها در مغز و استخوان ساخته می شوند و نقش بسیار مهمی را در انعقاد خون دارند. تعداد مناسب پلاکت خون در هر ۰/۰۰۱ میلی لیتر می بایستی بین ۱۵۰۰۰۰ تا ۴۵۰۰۰۰ باشد. بالا بودن پلاکت خون در کودکان نوعی بیماری به نام ترومبوسیتوپنی ایجاد می کند.

نبض ما– گاهی اوقات بالا بودن پلاکت خون در کودکان نشانه ی عجیبی نیست. تنظیم نبودن تعداد پلاکت های خون ممکن است نتیجه اختلالی باشد که در مغز استخوان قرار دارد. در صورت نبودن موارد دیگر، بالا بودن تعداد پلاکت خون در کودکان موجب نگرانی والدین نخواهد بود.

۱۰ علت بالا بودن پلاکت خون در کودکان

۱- افزایش خوش خیم پلاکت خون در کودکان

همیشه افزایش تعداد پلاکت ها نشانه ای از یک بیماری نیست. اگر خوش خیم باشد، این بالا بودن تعداد پلاکت خون در کودکان می تواند موقت و در نتیجه ی کم خونی و یا جراحی باشد.

عفونت معمولا علت اصلی بالا بودن تعداد پلاکت خون در کودکان است. تست های آزمایشگاهی معمولا به شکلی است که یک نمونه از خون وریدی گرفته شده را رقیق می کنند و با استفاده از یک شمارشگر الکترونیکی شروع به شمارش پلاکت ها می کنند.

بعضی اوقات شمارش خودکار می تواند افزایش پلاکت ها را با خطا مواجه کند. خون وریدی گرفته شده بدون اکسیژن است که از طریق رگ های محیطی (رگ های خونی مویرگی) به رگ های بزرگ تر سیستم وریدی رفته و در نهایت به درون دهلیز سمت راست قلب ریخته می شوند.

۲- بیماری ها

افزایش تعداد پلاکت خون در کودکان ممکن است نشان دهنده ی برخی وضعیت های پزشکی نظیر: پیوند بافت، بیماری کلیوی ،غده های کبدی، بعضی از آنمی ها (کم خونی)، بیماری های التهاب روده و یا کم خونی باشد. در این موارد معمولا مغز و استخوان شما تعداد بیشتری از حد نرمال پلاکت خون تولید می کند.

اگر کودکی خیلی بیمار باشد، پرونده ی پزشکی کامل و انجام آزمایش ضروری است. بنابراین پزشک باید تفسیر آزمایش خون کودک را انجام دهد. سطح پلاکت ها ممکن است نیازمند نظارت دائم و منظم باشد تا زمانی که تعداد پلاکت خون در کودکان مجددا به سطح نرمال خود بازگردد.

۳- ترومبوسیتوپنی اولیه و ثانویه

در حالت طبیعی اکثر موارد دیده شده از ترمبوسیتوزیس در کودکان از نوع ثانویه است، بدین معنی که این مورد در نتیجه ی وضعیت خوشخیم و یا بدخیم بیماری دیگری است. ترومبوسیتوپنی اولیه و یا اصلی که به صورت خودکار تعداد پلاکت ها افزایش می یابد، نادر است بطوریکه از هر یک میلیون کودک، یک نفر به این بیماری مبتلا می شود.

در این حالت تعداد پلاکت ها به بالای ۶۰۰۰۰۰ در هر ۰٫۰۰۱ میلی لیتر خون می رسد و در نهایت منجربه بزرگ شدن طحال می شود. متاسفانه اگر این وضعیت بهبود نیابد، منجر به برداشته شدن طحال می شود، که در وخیم ترین حالت این اتفاق روی می دهد.

۴- التهاب

یکی دیگر از چندین عامل موثر در تعداد بالای پلاکت خون در کودکان  می تواند التهاب باشد. پلاکت ها همچنین با نام واکنش دهنده های فاز حاد، شناخته می شوند که تنها بدین معنیست که افزایش تعداد آن ها در جایی است که التهابی وجود دارد (مثل عفونت).

عفونت خفیف و حاد می تواند اثر موثری بر روی پلاکت ها بگذارد. این دلیلی است که یک کودک هر گاه دچار مسائلی همراه با بالا یا پایین بودن سطح پلاکت می شود، می بایستی ابتدا با آزمایش های مرتبط از پیشرفت عفونت جلوگیری شود.

۵- کمبود آهن

کمبود آهن نیز می تواند دلیل دیگری برای افزایش پلاکت خون در کودکان باشد، اما به دو دلیل مشترک یک فرد معمولا دچار کم خونی می شود که این دو مورد کمبود آهن به همراه بالا بودن تعداد پلاکت ها معمولا نیازمند مداخله پزشک نیست اما مطمئنا نیازمند نظارت است.

۶- کم آبی

زمانی که کودکی با کم آبی دچار کم آبی است، معمولا با افزایش تعداد پلاکت ها روبه رو می شود. این افزایش می بایستی با نوشیدن مایعات که کم آبی کودک را جبران می کند، به سطح طبیعی خود باز می گردد.

با توجه به تحرک بسیار بالای کودکان، آن ها معمولا دچار کم آبی و ضعف می شوند، پس جای نگرانی نیست و می بایستی با مصرف مایعات کافی این مسئله را حل کرد.

۷- کمبود اسید فولیک

معمولا برای رفع کمبود اسید فولیک مصرف روزانه مولتی ویتامین ها توصیه می شوند، اما در صورتی که با مصرف مولتی ویتامین این مشکل رفع نشد، می بایستی بدنبال عوامل دیگری باشیم. بدن انسان موجودی پیچیده است و ممکن است دلایل پنهانی برای کمبود اسید فولیک وجود داشته باشد که باید به پزشک مراجعه کرد.

۸- ترومبوسیتوزیس واکنش پذیر

بدلیل عفونت، کمبود آهن، دارو ها، التهاب مزمن، سرطان، آسیب بافتی، جراحی و یا اسپلنکتومی عملکردی، ترومبوسیتوزیس واکنش پذیر فرآیندی ثانویه و واکنش پذیر است.

در ۷۲ الی ۸۶ درصد از کودکانی که دچار این بیماری هستند، معمولا خفیف، ۶ الی ۸ درصد متوسط و ۰٫۵ الی ۳ درصد باقی مانده حاد خواهد بود. اگر این وضعیت ادامه یابد می بایستی به دکتر متخصص خون اطفال باید مراجعه نمود. در بیشتر موارد، درمان خاصی نیاز نیست و فقط می بایستی بیمار تحت نظر باشد.

۹- ترمبوسیتوزیس ضروری

اکثر کودکانی که دچار ترمبوسیتوزیس هستند، معمولا بصورت خودکار بهبود می یابند و نیاز به درمانی ندارند. اما اگر آزمایشات متعدد، افزایش مستمر و بی دلیلی از تعداد پلاکت ها، شکل ظاهری تغییر یافته و پلاکت های غیر عادی را نشان دهد، می بایستی برای بررسی های بیشتر به پزشک مراجعه کرد.

 ممکن است فرد بیمار مشکلاتی نظیر عدم توانایی در انعقاد خون داشته باشد و این نوع ترومبوسیتوزیس اساسی می تواند کشنده باشد. در کودکانی که شدیدا به این بیماری مبتلا هستند، ممکن است تعداد پلاکت ها به بیش از ۲ میلیون در هر ۰٫۰۰۱ میلی لیتر برسد. شایع ترین علائم این بیماری: سردرد، سرگیجه ، تغییرات دید، مورمور شدن، سر شدن و بی حسی و احساس درد و سوزش در دستان و پا است.

۱۰- خونریزی زیرجلدی ناشی از کمبود شدید پلاکت خون

خوشبختانه کودکانی این نوع ترومبوسیتوزیس را دارند، معمولا بدون درمان خاص پس ازطی زمانی بهبود می یابند. در حدود ۸۰ درصد از کودکان مبتلا به این نوع بیماری بعد از ۶ ماه به بهبودی کامل می رسند. حتی کودکانی که به نوع حادی از این حالت مبتلا می شوند، پس از گذشتن مدت زمان بیشتر، به بهبودی کامل خواهند رسید.

درحالیکه این نوع بیماری نادر است، بدون توجه به سن و تعداد پلاکت ها ، خونریزی شدید با این نوع بیماری اتفاق می افتد. در صورت خونریزی و وسعت گرفتن و بیشتر شدن آن، وضعیت اورژانسی و پر خطر است و نیازمند مراقبت فوری است.

اکثر اوقات در کودکان به علت پیچیدگی حاد بیماری و درمان آن، ارزیابی دقیق فواید و ریسک های ممکن، روش درمان کودک بیمار امری حیاتی برای والدین و پزشک است.

در نتیجه برای جمع بندی موارد گفته شده، بالا بودن پلاکت خون در کودکان می بایستی تحت نظر قرار بگیرد، اما نباید نگران بود. در حقیقت بالابودن پلاکت در کودکان امری غیرعادی نیست. قبل از وحشت زده شدن، صبور باشید و ببینید که آیا تعداد پلاکت ها تنظیم می شوند یا خیر؟

در اکثر موارد تعداد پلاکت خون در کودکان تنظیم می شود اما اگر این بیماری پیشرفت کرد، برای کشف علت موجود و انجام درمان های لارم حتما با پزشک متخصص مشورت کنید.

 اگر پلاکت خون در کودکان شما پایین است، توصیه می کنیم مقاله زیر را مطالعه کنید:

پلاکت پایین خون نشانه چیست؟ 

نبض ما- مترجم: مهدی مغازه ای