عوارض شیمی درمانی برای اطرافیان

برخی از بیماران مبتلا به سرطان که دوره های شیمی درمانی را طی می کنند نگران آن هستند که بدن آنها پس از درمان با اشعه آسیب دیده و یا اطرافیان هم دچار عوارض مربوط به آن می شوند. نگرانی آنها این است که تماس نزدیک فیزیکی با اطرافیان پس از شیمی درمانی خطرناک است؟

نبض ما– زمانی که شیمی درمانی شروع می شود، بیمار نگران ضرر و عوارض شیمی درمانی برای اطرافیان علی الخصوص اعضا خانواده اش است. پاسخ کلی به این نگرانی این است که تماس فیزیکی با دیگران در اکثر موارد مشکلی ایجاد نمی کند، اما برخی از استثنائات هم وجود دارد. این استثنا معمولا مربوط به این است که آیا فردی که با بیمار تماس می گیرد، در معرض اشعه خارجی است یا داخلی.

خطرات تماس با فرد شیمی درمانی شده

پرتو های خارجی زمانی است که تابش از یک منبع خارج از بدن می آید. یک دستگاه خاص، سلول ها انرژی را به سلول های سرطانی می فرستند تا آنها را از بین برده و یا از رشد و تقسیم آن ها جلوگیری کند. دوزها می تواند روزانه به مدت یک دوره، از چند روز تا چند هفته تجویز شود.

بافت تحت درمان پس از پایان جلسه درمانی و با مشاهده درمان کامل، دیگر تحت رادیوتراپی قرار نمی گیرد. بنابراین بیمارانی که از پرتوهای خارجی استفاده می کنند نباید نگرانی در مورد انتقال اشعه به اطرافیان خود باشند.

پرتو درونی هم بدان معنی است که منبع تابش در بدن قرار می گیرد. برخی از نمونه های تابش درونی، حاوی تابش درون بدن یا اطراف تومور است. دوز تابش به ناحیه اطراف رسیده و سلول های سرطانی را می کشد. مثال دیگری از تابش داخلی شامل ید رادیواکتیو است که برای درمان برخی بیماری های تیروئید استفاده می شود.

هنگامی که بیمار با تشعشع داخلی درمان می شود، منبع تابش ممکن است در مدت زمان کوتاهی در بدن بیمار بماند. بافت درمان شده اشعه را مدت زمان زیادی در خود نگه نمی دارد و بنابراین می توان گفت که تماس با دیگران در اکثر موارد مشکلی ایجاد نمی کند اما این وضعیت در مورد تشعشعات داخلی کمی متفاوت است.

اگر برای درمان شما از اشعه رادیواکتیو استفاده شده است، تیم مراقبت های بهداشتی شما احتمالا در مورد تماس نزدیک فیزیکی با دیگران در طی چند ماه آینده توصیه هایی خواهد کرد. البته این موضوع بستگی به نوع سرطان دارد. اگر منبع تابش در محل قرار گیرد، میزان تابش در طول زمان کاهش می یابد. با این حال در مورد تماس نزدیک با دیگران با پزشک مشورت کنید.

عوارض شیمی درمانی برای کودکان

عوارض جانبی شیمی درمانی از کودکی به کودک دیگر متفاوت است. در برخی از کودکان عوارض جزئی ایجاد می شود، در حالی که این عوارض در کودکان دیگر می تواند بسیار جدی تر باشد. بعضی از آنها نسبت به شیمی درمانی به سرعت واکنش  نشان داده در حالی که در برخی دیگر، عوارض آن در طول زمان پیشرفت می کند.

برخی از عوارض شیمی درمانی در کودکان عبارتند از:

خستگی:  این عارضه از شایع ترین عوارض جانبی شیمی درمانی و اشعه است.

درد و زخم: شیمی درمانی و اشعه (به ویژه در شیمی درمانی سر و گردن) می تواند منجر به زخم دهان، حساسیت لثه، تحریک  گلو و افزایش خطر پوسیدگی دندان شود.

تغییرات پوستی: مواد شیمیایی معمولا باعث خارش، قرمزی و انواع دیگر تحریکات پوستی می شود. اشعه ماوراء بنفش به تنهایی می تواند علائم مشابهی همراه با تورم در منطقه درمان ایجاد کند.

تغییرات وزن: بعضی از کودکان ممکن است با شیمی درمانی دچار کاهش وزن شدید شوند.

ریزش مو: در طول شیمی درمانی، ریزش مو ممکن است در سراسر بدن رخ دهد. پرتو درمانی به سر و گردن ممکن است موجب ریزش مو در آن منطقه شود. با این حال، تابش  در هرجای دیگری باعث می شود که موها دچار ریزش شود.

عوارض شیمی درمانی سرطان

سلول های سرطانی تمایل زیادی به رشد سریع دارند و شیمی درمانی برای مبارزه با این سلول های سرطانی انجام می شود. اما از آنجا که این داروها در سراسر بدن حرکت می کنند، می توانند سلول های سالم و طبیعی را هم تحت تاثیر قرار دهند.

آسیب به سلول های سالم باعث عوارض جانبی می شود. عوارض جانبی همیشه زیاد جدی نیستند اما بسیاری از مردم در مورد این عوارض احساس نگرانی زیادی دارند.

سلول های طبیعی ممکن است بر اثر شیمی درمانی دچار عوارض ناخواسته ای شوند که برخی از این عوارض عبارتند از:

• تاثیر بر سلول های مغز استخوان
• تاثیر بر فولیکول های مو
• تاثیر بر سلول های دهان، دستگاه گوارش و سیستم تولید مثل

عوارض شیمی درمانی برای اطرافیان باردار

داروهای شیمی درمانی از خود مواد رادیو اکتیو ساطع می کنند. توصیه می شود در مورد زنان باردار تا حد امکان با بیماران تحت درمان شیمی درمانی، تماس نزدیک نداشته باشند.

عوارض داروهای شیمی درمانی بر پرستاران

براساس تحقیقات انجام شده،  پرستارانی که  در درمان بیماران مبتلا به سرطان مشارکت دارند ، بیشتر در معرض داروهای شیمی درمانی و اثرات سمی آن ها قرار می گیرند.

نتایج نشان می دهد که نزدیک به 17 درصد از پرستاران که در مراکز درمانی قرار دارند، در معرض مواد شیمی درمانی هستند که می تواند بر سیستم عصبی تاثیر بگذارد و سیستم تولید مثل را تحت تاثیر قرار دهد و خطر ابتلا به سرطان خون را در آینده افزایش دهد. گاهی اوقات این خطرات بیشتر در مورد تماس نزدیک با بیماران، ایجاد می شود.

کاهش عوارض شیمی درمانی

بعضی داروهای شیمی درمانی بر سلول های قلب، کلیه، مثانه، ریه ها و سیستم عصبی تاثیر می گذارند. گاهی اوقات می توانید از داروهای شیمیایی دیگری برای محافظت از سلول های طبیعی بدن خود استفاده کنید.

همچنین درمان هایی برای کمک به کاهش عوارض جانبی وجود دارد. پزشکان سعی می کنند در انجام شیمی درمانی، عوارض جانبی را به حداقل برسانند. علاوه بر این، برای کاهش عوارض شیمی درمانی از جمله جلوگیری از ایجاد عفونت می توان پیشگیری هایی را انجام داد.

همچنین با تزریق خون می توان از ایجاد کم خونی های شدید جلوگیری کرد. تهوع و استفراغ ، کم اشتهایی و تغییر مزه غذاها هم با ایجاد راهکارهایی قابل حل است. همچنین مشکلات دیگر نظیر یبوست و ناراحتی های گوارشی هم از طریق مصرف مایعات زیاد و مواد غذایی با فیبر بالا، تا حدود زیادی قابل کنترل است.

تیم ترجمه نبض ما