علت و درمان سرگیجه و راه های مقابله با آن

با شناسایی نوع سرگیجه ای که دارید، پزشک اغلب می تواند علت سرگیجه را قبل از اینکه مشکل بیشتری پیدا کنید مشخص کند و برای درمان سرگیجه و سیاهی رفتن چشم اقدام کند.

علت انواع سرگیجه و سیاهی رفتن چشم

سرگیجه یک اصطلاح است که معمولا شما در مواجه با حالت های مختلف از آن استفاده می کنید. این احساس هر کدام با سیستم های مختلف بدن یا بیماری مرتبط هستند.

با توصیف این احساس ها، شما می توانید با استفاده از معیارهایی برای تشخیص و درمان سرگیجه به پزشک  مراجعه کنید.

از کجا بفهمیم سرگیجه داریم؟

سرگیجه را می توان به صورت زیر توصیف نمود:

قبل از سنکوپ

به احساس گیجی در فرد گفته می شود. این احساس را ممکن است شما هنگامی که به سرعت بلند شوید احساس کنید. در بعضی موارد ممکن است رنگ پریده، احساس سردی در بدن داشته باشید یا از دنیا بروید (که به عنوان سنکوپ شناخته می شود). قبل از سنکوپ با عدم رسیدن خون به مغز رخ می دهد. دلیل آن می تواند به سادگی ننوشیدن یک لیوان آب یا به جدیت بیماری قلبی باشد.

عدم تعادل

احساسی است که در آن فرد قادر به حفظ تعادل خود نیست، اغلب به سمت طرف دیگر کشیده می شود. اگر به طور ناگهانی ظاهر می شود، ممکن است ناشی از چیزی غیر عادی مانند عفونت گوش یا مورد جدی تری مانند یک بیماری عصبی باشد. اگر نشانه ها پیشرفت کنند، ممکن است به علت اختلال حرکات رو به زوال مانند بیماری پارکینسون یا عفونت سیستمیک (تمام بدن) که بر سیستم عصبی تاثیر می گذارد، باشد.

احساس دوران در سر (vertigo) و سیاهی رفتن چشم

به حالتی گفته می شود که در آن فرد حس می کند که به سرعت روی دایره ای در حال چرخیدن است و به ناگهان می ایستد. ورتیگو می تواند ناشی از یک مشکل درگوش داخلی باشد که موجب سرگیجه در محیط پیرامون می شود.

هنگامی که این امر به دلیل یک مشکل در ساقه مغز باشد(که تعادل را تنظیم می کند) به آن ورتیگو مرکزی گفته می شود. علت های آن ممکن است شامل داروهای سمی، اختلالات متابولیکی (مانند نارسایی کلیه)، مولتیپل اسکلروز و سکته مغزی باشد. دو بینی، سوزن سوزن شدن بدن، بی حسی، ضعف، پژمرده شدن چهره یا بلعیدن دشوار ممکن است منجر به سرگیجه(ورتیگو) شود.

سرگیجه عمومی که بیشتر مربوط به احساس خوشحالی در فرد است

در این مورد، ممکن است از واژه سرگیجه برای توصیف یک علامت مانند خستگی یا عدم تمرکز است که نمی توانید دلیل آن را درک کنید. ممکن است شامل یک احساس «خارج از بدن» ناشی از شروع مصرف یک دارو جدید باشد. در برخی موارد ممکن است این احساس ها مربوط به شاخه روان پزشکی باشد.

سرگیجه نشانه کدام بیماری ها است؟

حدود 8 میلیون نفر هر ساله به علت سرگیجه ناشناخته به پزشکان مراجعه می کنند. در اغلب موارد، علت ساده خواهد بود و نیاز به هیچ مداخله پزشکی ندارد. در موارد دیگر، علت سرگیجه می تواند به عنوان یک نشانه هشدار دهنده اولیه از یک وضعیت شدید یا تهدید کننده زندگی فرد باشد و پیدا کردن علت آن به سریع تر شدن روند درمان سرگیجه کمک می کند.

ممکن است شما بپرسید، ضعیفی چشم و کم خونی باعث سرگیجه می شود؟، آیا علت سرگیجه ربطی به قلب و معده دارد؟ برای پاسخ به این سوال باید بگوییم، سرگیجه می تواند به قسمت های مختلف بدن ربط داشته باشد. برخی از جدی ترین وضعیت های مرتبط با سرگیجه عبارتند از:

1- وقتی اختلال گردش خون ورتبرو باسیلار اتفاق می افتد، ممکن است فرد علائم سرگیجه مرکزی را تجربه کند که به مراتب فراتر از سر در گمی در فرد است. اختلال گردش خون ورتبرو باسیلار ، یک اصطلاح برای کاهش جریان خون به مغز است.

در صورتی که خون رسانی برای مدت کوتاهی کاهش یابد ممکن است منجر به حمله ایسکمیک زودگذر یعنی کاهش‌ موقتی‌ خونرسانی‌ به‌ بخشی‌ از مغز در فرد می شود (به عنوان سکته ناقص شناخته می شود). اگر محدودیت طولانی تر باشد، می تواند منجر به سکته مغزی و آسیب دائمی مغز شود.

2- علت سرگیجه می تواند ناشی از عفونت ساقه مغز باشد که می تواند منجر به سرگیجه یا دوران سر شود. یکی از علل شایع آن، لابیرنت ویروسی نوعی از عفونت است که منجر به التهاب در گوش داخلی می شود و عفونت های جدی تر مانند: عفونت قارچی که اغلب در افراد مبتلا به HIV پیشرفته دیده می شود یا باکتری های مضر مانند سل و لیستریا. ویروس هایی مانند زونا می توانند با حمله به عصب های نزدیک گوش تان باعث سرگیجه شوند.

3- اغلب علت سرگیجه ها ناشی از خون رسانی ناکافی به مغز است. با پیشرفت بیماری های قلبی عروقی توانایی قلب برای پمپاژ موثر خون در برابر گرانش کاهش می یابد. به همین دلیل ایستادن سریع می تواند در بعضی از مردم سبب پریسکوپ (مرحله قبل از سنکوپ) شود. تپش نامنظم قلب یا آریتمی می تواند منجر به نتیجه مشابه در فرد شود. با مراجعه به پزشک متخصص قلب ، می توان برای درمان سرگیجه اقدام کرد.

4- تومورهای غدد درون ریز نادر هستند، اما هورمون هایی را ترشح می کنند که می توانند موجب سرگیجه شوند. به طور مثال انسولینوما از تومورهای نادر شکمی بوده که با ترشح انسولین باعث علایم شدید هیپوگلیسمی است و این تومور، هورمون مشابهی را در افراد مبتلا به دیابت برای تنظیم قند خون ترشح می کند.

اگر مقدار بیش از اندازه آزاد شود، قند خون افراد می تواند خیلی پایین باشد لذا باعث سرگیجه، ضعف و عدم تمرکز می شود. نوع دیگری که یک غده (تومور) نادر به نام فئوکروموسیتوما ، هورمون هایی را ایجاد می کند که فشار خون را افزایش می دهند و ممکن است باعث سرگیجه نامشخصی در فرد شوند. اگر برای درمان سرگیجه ، از تخصص های مختلف پزشکی کمک گرفته اید اما نتیجه نداشته است، برای درمان سرگیجه به متخصص غدد مراجعه کنید.

5- یک اختلال خود ایمنی که در آن سیستم ایمنی بدن به سیستم عصبی محیطی حمله می کند، نشانگان گیلن است. این اختلال ممکن است توسط یک عفونت حاد باکتریایی یا ویروسی ایجاد شود. نشانه ها معمولا با ضعف و سوزش در پاها آغاز می شود که به تدریج به بخش بالایی بدن گسترش می یابد. با پیشرفت بیماری در فرد لرزش (Unsteadiness ) ایجاد می شود. در برخی موارد فرد فلج می شود. معمولا متخصص عفونی برای درمان اختلال خود ایمنی می تواند بهترین تشخیص را ارائه دهد.

6- کمبود تیامین (ویتامین B1) منجر به آنسفالوپاتی ورنیکه (WE) می شود. افراد مبتلا به WE می توانند مشکل هایی در حرکت چشم خود و هم چنین حفظ پایداری در هنگام راه رفتن داشته باشند. علاوه بر این، در آن ها می تواند مشکلات حافظه ای ایجاد شود که ممکن است غیر قابل برگشت باشد، مگر این که سریعا ویتامین مورد نیاز تامین شود. اگر کمبود های تیامین در اوایل درمان شود، بیشتر نشان ها به سرعت بهبود می یابند و درمان سرگیجه و سیاهی رفتن چشم هم صورت می گیرد. برای پیدا کردن کمبود ویتامین های بدن تان می توانید به متخصص داخلی مراجعه کنید.

برای درمان سرگیجه ، پزشک چه می کند؟

هنگام مراجعه به یک پزشک به دلیل وجود نشانه های سرگیجه به هنگام توصیف آن چه تجربه کرده اید تا آن جایی که می توانید خاص باشید. در مورد تمامی داروهایی که ممکن است مصرف کرده باشید یا تجویز شده است و هر نوع تغییر در وعده غذایی، سبک زندگی یا برنامه کاری داشته اید را به او بگویید. با توصیف دقیق تر تمامی نشانه ها کار درمان سرگیجه برای پزشک آسان تر می شود