آزمایش خون تان را تفسیر کنید

آزمایش خون داد‌ه‌اید و نتایج آن شما را سردرگم کرده است؟ تا به حال شده جواب آزمایش خود را از آزمایشگاه درافت کنید و جلوی بعضی از فاکتور‌های اندازه‌گیری شده علامت ستاره ببینید و به ترس و وحشت بیفتید که نکند بیماری خطرناکی دارید یا اینکه دچار دیابت، اختلالات تیروئید، چربی خون بالا و … شده‌اید؟!

یک آزمایش خون شامل نتایج زیادی است که هرکدام می تواند به خوبی وضعیت سلامتی شما را بیان کند. در نتایج آزمایش خون، ممکن است مواردی را ببینید که با آن ها آشنا نباشید. در ادامه تعدادی از این موارد از جمله bun در آزمایش خون را مورد بررسی قرار می دهیم.

تفسیر آزمایش خون بیوشیمی

قبل از اینکه به پزشک مراجعه کنید ما نگرانی شما را بر طرف می کنیم. بعد از اینکه آزمایش خون بیوشیمی دادید، می‌توانید حد نرمال موارد ذکر شده در این مقاله را مشاهده و با نتیجه آزمایش خود مقایسه کنید. اما حتما برای اظهار نظر نهایی به پزشک مراجعه کنید. شاخص‌های مورد بررسی در این مقاله مربوط به اختلالات متابولیکی است و در مقاله های بعدی به بخش های دیگر تفسیر آزمایش خون (cbc) می پردازیم.

آزمایش ALT

علامت ALT در آزمایش خون مربوط به مقدار آنزیم های کبدی است. زمانی که همه چیز در کبد شما نرمال باشد باید عدد ALT در رنج امن باشد. اگر اینطور نیست مشکلی در کبد شما وجود دارد.ALT مخفف Alanine aminotransferase test است.

albumin در آزمایش خون چیست

آزمایش سرم آلبومین (Albumin) اغلب بخشی از یک سری آزمایشاتی است که عملکرد کبد و کلیه را بررسی می کنند. آلبومین پروتئینی است که توسط کبد تولید می شود. بالا یا پایین بودن سطح Albumin مربوط به مشکلات کبدی یا کلیوی می باشد. پزشک شما به احتمال زیاد به تمام نتایج آزمایش های شما توجه می کند تا بتواند علائم را تشخیص داده و علل را تعیین نماید.

پایین بودن آلبومین خون

پایین بودن سطوح آلبومین پایین می تواند تعدادی از شرایط سلامتی را نشان دهد، از جمله:

• بیماری کبد
• التهاب
• شوکه شدن
• سوء تغذیه
• سندرم نفریتی یا سندرم نفروتیک
• بیماری کرون
• بیماری سلیاک

اگر پزشک شما معتقد است سطح پایین آلبومین سرم شما به علت بیماری کبد است، ممکن است آزمایشهای بیشتری برای تعیین نوع خاصی از بیماری کبد را تجویز نماید.

بالا بودن آلبومین خون

سطوح بالای سرم آلبومین نیز می تواند بدین معنی باشد که شما دچار کمبود آب هستید یا رژیم غذایی حاوی پروتئین می خورید. با این حال، آزمایش سرم آلبومین معمولا برای تشخیص کمبود آب ضروری نیست.

در مورد تفسیر آزمایش خون بارداری این مقاله را بخوانید.

A/G ratio  یا  total protein test

دو نوع پروتئین در خون وجود دارد. Albumin (که در بالا گفته شده است) و globulin . شاخص A/G در آزمایش خون مقدار های این پروتئین ها را در مقایسه با هم بیان می کند. اگر سطح پروتئین بالا باشد باید فرد تحت مراقبت قرار گیرد.

Alkaline phosphatase در ازمایش خون

آنزیم آلکالین فسفات مربوط به کبد و استخوان است. پس بالا بودن این عدد در آزمایش خون می تواند مربوط به مشکلات کبدی و استخوانی باشد.

mg در آزمایش خون

mg بیانگر میزان منیزیم در خون است. یک روش تشخیص کمبود منیزیم ، آزمایش خون است.

علت بالا بودن منیزیم خون

• غدد فوق کلیه هورمون کافی تولید نمی کند (بیماری ادیسون)
• از دست دادن عملکرد کلیه (نارسایی مزمن کلیه)
• از دست دادن مایعات بدن (از دست دادن آب بدن)
• دیابتی کتواسیدوز، یک مشکل تهدید کننده زندگی در افراد مبتلا به دیابت است.
• تولید ادرار کمتر از حد معمول (الیگوری)

علت پایین بودن منیزیم خون

• اعتیاد به مشروبات الکلی
• همودیالیز
• اسهال طولانی مدت (مزمن)
• از دست دادن عملکرد کبد (سیروز)
• تولید بیش از اندازه هورمون آلدوسترون (هیدالاسترونیسم) توسط غده آدرنال
• عدم تولید و ترشح کافی هورمون پاراتیرویید (hypoparathyroidism) توسط غده پاراتیروئید
• التهاب لوزالمعده (پانکراتیت)
• مصرف بیش از حد انسولین
• التهاب پوشش روده بزرگ و مقعد (کولیت اولسراتیو)
• فشار خون بالا و پروتئین در ادرار برای یک زن باردار (پره اکلامپسی)

AST در آزمایش خون

این آنزیم در قلب و کبد وجود دارد. بالا بودن AST د در آزمایش خون مشکلی در ناحیه قلب یا کبد را بیان می کند.

Bilirubin

این بخش اطلاعاتی در رابطه با کبد و کلیه به ما می دهد. بالاتر یا پایین تر از سطح نرمال بودن Bilirubin ، مشکلات صفراوی و کم خونی را نشان می‌دهد.

creatinine در آزمایش خون چیست

کراتینین نام پروتئینی است که از کراتین که سرآغاز بزرگ فرآوری انرژی در ماهیچه‌است، مشتق می‌گردد. پس از دهیدارته شدن کراتین در ماهیچه‌ها و بدون کاتالیزور، کراتین به کراتینین تبدیل می‌شود و وارد خون می‌شود. کراتینین بیشتر از ماهیچه‌ها اسکلتی مشتق و از راه کلیه‌ها دفع می‌شود. کلیه این ماده زائد را دفع می کند. در نتیجه بالا بودن این عدد در آزمایش خون می تواند عدم کارکرد درست کلیه را نشان دهد.

blood urea nitrogen در آزمایش خون چیست  (bun در آزمایش خون)

این بخش هم شاخص دیگری برای کارکرد کبد و کلیه است. این قسمت آزمایش خون، مربوط به اوره خون می‌باشد که حاوی اطلاعات مهمی است. آزمایش BUN می تواند نشان دهد که آیا سطح نیتروژن اوره شما بالاتر از حد طبیعی است یا خیر که این نشان می دهد کلیه ها یا کبد شما ممکن است به درستی کار نکند.

اوره چیست

اوره، ماده اصلی حاوی نیتروژن، در ادرار انسان است که باید دفع شود. اوره طی فرایند متابولیسمی در کبد تولید می‌شود. به این صورت که کبد در فرایند تجزیه پروتئین مورد نیاز برای سلول‌های بدن،  آمونیاک را که حاوی نیتروژن است نیز تولید می کند.  نیتروژن با عناصر دیگر مانند کربن، هیدروژن و اکسیژن ترکیب شده و اوره را تشکیل می دهد که یک ماده شیمیایی دفع شدنی است.

ساز و کار بدن برای دفع اوره از بدن به این گونه است که اوره از کبد به کلیه‌ها از طریق جریان خون منتقل می‌شود. کلیه های سالم اوره را فیلتر می کند و سایر مواد زائد را نیز از خون شما دفع می کند. مواد زائد فیلتر شده، از طریق ادرار از بدن دفع می‌شوند. بنابراین اگر ساز و کار بدن درست کار نکند این عدد از حد نرمال کم‌تر یا بیشتر خواهد شد.

urea در آزمایش خون

 BUN تست نیتروژن اوره خون است. آزمایش BUN مقدار نیتروژن اوره را که در خون شماست اندازه گیری می کند. بالا بودن این عدد در آزمایش خون می تواند به علت مشکلات کلیوی باشد. بعضی از دارو ها و رژیم های غذایی می توانند علت بالا بودن این عدد باشند.

BUN/Cr ratio چیست؟

آزمایش BUN و کراتنین برای بررسی قابلیت کلیه در فیلتر کردن مواد زائد خون است. پزشک شما می تواند برای این آزمایش استفاده از پنل کلیه یا آزمایشات الکترولیتی نظیر سدیم و پتاسیم یا کلسیم برای کمک به درک چگونگی عملکرد کلیه را برای شما تجویز کند.

نسبت BUN به کراتینین معمولا بین 10 به 1 تا 20 به 1 است. افزایش این نسبت ممکن است به علت شرایطی باشد که موجب کاهش جریان خون به کلیه ها می شود مانند نارسایی احتقانی قلب یا کم آبی بدن.

همچنین ممکن است با افزایش پروتئین به دلیل خونریزی گوارشی یا افزایش پروتئین در رژیم غذایی هم این مورد دیده شود. این نسبت می تواند با بیماری کبد (به علت کاهش تشکیل اوره) و سوء تغذیه کاهش یابد.

BUN/creatinine ratio

همان طور که گفته شد این آزمایش نشان می دهد که کلیه مواد زائد را به خوبی دفع می کند یا نه. بالا بودن creatinine در آزمایش خون که به علت انقباضات عضلانی تولید می شود از طریق کلیه دفع می شود.

کلسیوم در آزمایش خون  (Calcium)

کلسیوم بیش از حد معمول در خون می تواند به علت مشکلات کلیوی باشد. مشکلات تیروئیدی، انواع خاصی از سرطان ها مانند لنفوم، مشکلات لوزالمعده و یا کمبود ویتامین D از جمله مشکلات مربوط به این بخش است.

chloride در آزمایش خون چیست

chloride و یا به فارسی الکترولیتی است که به ایجاد و حفظ تعادل مقدار مایع درون سلولی و برون سلولی کمک می‌کند. علاوه‌براین، کلرید برای حفظ حجم خون، فشار خون و اسیدیته مایعات بدن مفید است.

استفاده بیش از حد از نمک و برخی دارو ها می تواند این عدد را بالا ببرد. کلرید اضافی در آزمایش خون ممکن است یک محیط اسیدی در بدن تولید کند. کلرید اضافی بیماری هایی مانند کم شدن آب و اختلالات کلیوی و اختلالات عملکرد غدد را هشدار می دهد.

Fasting glucose) blood sugar)

این عبارت بیانگر سطح قند خون شما است. سطح قند خون شما به نوشیدنی یا غذایی که مصرف کرده اید، میزان استرسی که دارید، داروهایی که مصرف می کنید و زمانی که آزمایش داده اید بستگی دارد. برای این آزمایش لازم است حداقل ۶ ساعت ناشتا باشید.

Phosphorus در آزمایش خون

Phosphorus در آزمایش خون نشان دهنده میزان فسفر در بدن است. فسفر نقش مهمی در سلامت استخوان ها دارد و به میزان کلسیم بدن مرتبط است. مقدار زیاد فسفر می تواند به مشکلات کلیوی یا غده تیروئید مرتبط باشد. سوء مصرف الکل، مصرف طولانی مدت آنتی اسیدها، مصرف بیش از حد ویتامین D و سوء تغذیه نیز می تواند سطح فسفر را بالا ببرد.

Potassium در ازمایش خون

پتاسیم برای عملکرد مناسب عضلانی و تنظیم ضربان قلب ضروری است. داروهایی که برای درمان فشار خون بالا استفاده می شوند می توانند مقدار پتاسیوم را پایین بیاورد.

sodium در آزمایش خون چیست

سدیم، یک ماده ی معدنی است که به بدن کمک می کند تا سطح آب بدن را در حد تعادل نگه داشته و به کارکرد انقباضات عضلات و بخش عصب کمک می کند. بی نظمی در سطح سدیم در آزمایش خون ممکن است باعث از دست رفتن آب بدن، اختلالات غددی، مصرف بیش از حد نمک، کورتیکواستروئیدها و یا مشکلات کبد و یا کلیه شود.