تفسیر آزمایش خون (CBC) به زبانی ساده

شما می‌توانید با کمک این مقاله از تفسیر آزمایش خون خود مطلع شوید و بتوانید پاسخ سوالات مهم خود از جمله اینکه rdw چیست و یا mpv چیست را بیابید. همچنین در پایان مقاله تفسیر آزمایش خون کودکان را نیز بررسی خواهیم کرد.

در دیگر مقالات تفسیر آزمایش خون به تفسیر آزمایش های اختلالات متابولیکی و آزمایش های مربوط به چربی خون پرداختیم. حال می خواهیم آزمایش شمارش کامل خون (CBC) را تفسیر کنیم.

 آزمایش CBC به تفسیر سلول های خونی و پلاکت خون می پردازد. برای این آزمایش نیازی نیست ناشتا باشید. در ادامه لیستی که در این آزمایش به طور معمول اندازه گیری می شود و حد نرمال برای یک فرد سالم مطرح می گردد.

حتماً بخوانید: بهترین زمان آزمایش خون بارداری

در این بخش ممکن است بسته به نوع آزمایشگاه کمی این اعداد متفاوت باشد اما اگر پزشک شما از نتایج آزمایش اظهار نگرانی نکرد یعنی همه چیز در محدوده نرمال است.

WBC در آزمایش خون

WBC در واقع سلول های سفید خون است که به مبارزه علیه عفونت ها می پردازند. مقدار بالای این عدد می تواند حاکی از وجود عفونت در بدن باشد. اگر این عدد خیلی بالا باشد احتمال بروز سرطان خون وجود دارد. اما نگران نباشید بالا بودن آن می تواند بر اثر مصرف داروی خاص یا اختلال در سلامتی بدن هم باشد. پایین بودن آن می‌تواند نشانگر عفونت مزمن در بدن باشد چرا که نرخ مصرف این گلوبول‌ها بسیار بیشتر از نرخ تولیدشان خواهد شد.

 در ادامه مقدار اعداد، اشکال، و اندازه انواع مختلفی از سلول های سفید خون ذکر می شود. تعداد سلولهای مختلف در نسبت مناسب به یکدیگر در این بخش مطرح گردیده و بی نظمی در این اعداد می تواند عفونت، التهاب، اختلالات خود ایمنی و یا کم خونی را نشان دهد.

از کجا بفهمیم کم خونی داریم؟ برای اطلاعات بیشتر این مقاله را بخوانید

درصد نرمال انواع گلوبول های سفید در آزمایش خون

سلول‌های سفید خون انواع مختلفی دارد که شامل Neutrophils ،Lymphocytes، Monocytes, Eosinophils و Basophils است. درصد نرمال هر نوع گلوبول سفید را در زیر می‌توانید مشاهده کنید.

• Neutrophils           بین ۴۰% تا ۶۰%  از کل
• Lymphocytes         بین ۲۰% تا ۴۰%
• Monocytes            بین ۲% تا ۸%
• Eosinophils            بین ۱% تا ۴%
• Basophils              بین ۰٫۵% تا ۱%

neutrophils در آزمایش خون چیست

همان‌گونه که در بالا نیز اشاره شد، neutrophils و یا نوتروفیل‌ ها نوعی گلوبول قرمز سفید است که به بافت‌های آسیب دیده را درمان می‌کند.  نوتروفیل ها از ارکان اصلی خون برای مبارزه با عفونت‌ها هستند.

lymphocytes در آزمایش خون چیست

lymphocyte یکی از گلوبول‌های سفید مهم خون می‌باشد. کاهش یا افزایش این گلوبول سفید در آزمایش خون اغلب به خاطر ویروس است. البته ممکن است نشان‌دهنده یماری های دیگری نیز باشد.

بالا بودن lymphocyte در آزمایش خون

ممکن است میزان lymphocyte شما در آزمایش خون بیشتر از حد نرمال باشد ولی علائم کمی را نشان دهید.  این اتفاق اصولا بعد از بیماری اتفاق می‌افتد و موقتی است.

اما ممکن است عدد بالای lymphocyte نشان از بیماری خاص مثلا سرطان خون و یا عفونت وخیم نیز باشد. اگر در آزمایش خون شما این عدد بالاتر از حد نرمال بود، احتمالاً به دلیل یکی از موارد زیر است:

• عفونت ( قارچی، ویروسی و …)
• سرطان خون و یا سرطان سیستم لنفاوری
• یک اختلال خود ایمنی که  منجر به التهاب مزمن شده است.

دلایل خاص بالا بودن lymphocyte در آزمایش خون عبارتند از:

• لوسمی حاد
• لوسمی لنفوسیتی مزمن
• عفونت سیتومگالوویروس (CMV)
• هپاتیت A
• هپاتیت B
• هپاتیت C
• HIV / AIDS
• کم کاری تیروئید
• سایر عفونت های ویروسی
• بیماری سل

RBC در آزمایش خون

RBC بیانگر گلوبول‌های قرمز خون است. میلیون ها سلول قرمز خون (RBC) در بدن ما وجود دارد که در این بخش تنها بخشی سلول های خون ما مورد آزمایش قرار گرفته است. گلوبولهای قرمز خون بسیار مهم هستند، چراکه این گلوبول‌ها حاوی هموگلوبین که حامل اکسیژن به بخش‌های مختلف بدن است می‌باشد. چنانچه RBC خون شما پایین باشد می‌تواند منجر به خستگی و ضعف بدن شود، چرا که برای اکسیژن‌رسانی مناسب به اعضای مختلف بدن باید انرژی و زمان بیشتری صرف کند. این در حالی است که RBC بالا در آزمایش خون می‌تواند نشانگر برخی بیماری‌ها باشد، هرچند همیشه به معنای مشکل و یا عدم سلامتی نیست. اگر RBC  بیش از حد بالا باشد، غلظت خون را افزایش می‌دهد و حتی ممکن است منجر به سکته و حملات قلبی شود ولی برای تفسیر دقیق‌تر آن باید سایر معیارهای آزمایش خون را نیز در نظر بگیرید.

(Hematocrit (Hct در آزمایش خون

این قسمت برای تشخیص کم‌خونی استفاده می شود. این عدد نشان دهنده این است که چقدر از حجم کل خون در بدن از سلول های قرمز خون تشکیل شده است.

(Hemoglobin (Hgb در آزمایش خون

سلول های قرمز خون در خود هموگلوبین دارند و این ماده باعث قرمز شدن رنگ خون می شود. از همه مهم تر وظیفه ی هموگلوبین رساندن اکسیژن از ریه ها به تمام بدن با دم و سپس تحویل دی اکسید کربن به ریه ها با بازدم است. مقدار این عدد بسته به جنسیت فرد متفاوت است. پایین بودن این عدد می تواند به علت کم خونی باشد.

MCV در آزمایش خون

MCV در واقع اندازه متوسط گلوبول‌های قرمز خون است. در آزمایش خون، MCV حجم متوسط گلبول های قرمز خون و یا مقدار متوسط فضای هر سلول قرمز خون است. بی نظمی در این بخش می تواند به علت کم خونی و یا سندرم خستگی مزمن باشد. MCV بالا ممکن است به دلیل کمبود ویتامین B12 باشد، در حالی که MCV پایین به معنای اندازه بیش از حد کوچک گلوبول‌های قرمز است و می‌تواند نشانه فقر آهن در بدن باشد.

MCH در آزمایش خون

آزمایش MCH به طور متوسط مقدار هموگلوبین در گلبول های قرمز خون را اندازه گیری می کند. بالا بودن اعداد این آزمایش می تواند کم خونی را هشدار دهد، در حالی که کم بودن این عدد ممکن است نشان‌دهنده سو تغذیه باشد.

MCHC در آزمایش خون

آزمایش MCHC متوسط غلظت هموگلوبین در یک مقدار خاص از سلول های قرمز خون را نشان می‌دهد. پایین بودن MCHC می‌تواند کم خونی را هشدار دهد و بالا بودن این عدد احتمالاً به دلیل سو تغذیه است.

RDW یا RCDW در آزمایش خون

RDW چیست؟ RDW در آزمایش خون شکل و اندازه سلول های قرمز خون را اندازه گیری می‌کند. بالا و پایین بودن RDW از حد نرمال بیماری کبد، کم خونی و یا کمبودهای تغذیه‌ای را هشدار می‌دهد. اگر RDW بیش از حد زیاد باشد، به معنای کمبود مواد لازم در بدن مانند آهن، اسید فولیک و یا ویتامین B12 است. اگر هر دوی RDW و MCV بالا باشد به معنای کمبود اسید فولیک (ویتامین B9) است. همچنین RDW بالا ممکن است نشان‌دهنده کم‌خونی باشد. این در حالی است که RDW پایین نشانه کمبود آهن است. 

میزان نرمال پلاکت خون

پلاکت ها بخش های کوچکی از سلول های درگیر در لخته خون می باشند. پلاکت خون پایین می تواند بر لخته شدن خون تاثیر بگذارد. تعداد بالا یا پایین تر از حد نرمال پلاکت ها می تواند نشان یک بیماری باشد.

MPV در آزمایش خون

mpv  چیست؟ MPV در این تست به محاسبه اندازه متوسط پلاکت ها پرداخته می شود. MPV  بالا به معنای بالا بودن پلاکت ها در خون است، که می تواند فرد را در معرض خطر حمله قلبی یا سکته مغزی قرار دهد. MPV پایین به معنای پایین بودن پلاکت ها در خون اند که فرد در معرض خطر اختلال در خونریزی قرار می گیرد.

اگر دچار کم خونی هستید، اصلا نگران نباشید:

درمان انواع کم خونی

PDW در آزمایش خون

PDW نشان‌گر پهنای توزیع پلاکت خون است. در حالی که MPV  بیانگر اندازه متوسط پلاکت‌خون است، PDW نشان‌گر میزان واریانس اندازه پلاکت‌های خون است. به عبارت دیگر PDW نشان دهنده این است که چقدر پلاکت‌های خون از نظر اندازه شبیه هم هستند. هر چه PDW بالاتر باشد، یعنی اندازه پلاکت‌های خون بسیار متفاوت است و هرچه این عدد پایین‌تر باشد به معنای شباهت بیشتر پلاکت‌های خون از لحاظ اندازه است.

تفسیر آزمایش خون کودکان

تفسیر جواب آزمایش خون کودکان به این صورت است که نوزادانِ تازه به دنیا آمده در مقایسه باکودکان  به میزان هموگلوبین بیشتری نیاز دارند. چراکه هنگامی که در رحم مادر بودند، اکسیژن مورد نیاز بدن خود را از طریق خون مادر دریافت می‌کرده‌اند. ولی این میزان با رشد کودکان کاهش می‌یابد. میزان هموگلوبین لازم برای کودکان دختر یا پسر در سنین مختلف را در جدول زیر مشاهده می‌کنید.

علائم کمبود گلبول قرمز خون و یا به عبارتى علائم کم خونى در کودکان (آنمى)

گلبول های قرمز خون اکسیژن را به تمام سلول های بدن منتقل می کند. کمبود گلبول های قرمز می تواند باعث بروز علائمی مانند موارد ذکر شده در زیر شود:

• احساس خستگى (خستگى مفرط)
• احساس ضعف
• احساس سرگیجه و سبکى در سر
• تنگى نفس
• رنگ پریدگى

علائم کمبود گلوبول سفید خون در کودکان

گلبول های سفید خون به بدن کمک می کنند تا با میکروب ها مبارزه و مقابله کند.

کودکان مبتلا به لوسمی اکثرا تعداد گلبول های سفید خونى زیادى دارند، اما بیشتر این سلول ها لوسمی هستند که از بدن در مقابل عفونت محافظت نمی کنند و گلبول های سفید نرمال نیز در بدن وجود ندارد.

این مساله باعث مى شود تا موارد بکر شده در زیر براى بیمار رخ دهد:

• عفونت ها

عفونت هایی که به دلیل کمبود گلبول های سفید طبیعی ممکن است ایجاد شود.

کودکان مبتلا به لوسمی ممکن است دچار عفونت هایی شوند که به نظر مى رسد قرار نیست هرگز از بین بروند، و یا ممکن است به طور مداوم دچار عفونت هاى مختلف شوند.

• تب

با این که تب معمولا نشانه اصلی عفونت است، ولى برخی از کودکان ممکن است بدون داشتن عفونت دچار تب شوند.

علائم پلاکت خون پایین در کودکان

پلاکت هاى موجود در خون، به طور طبیعى باعث قطع شدن خونریزى مى شوند.

کمبود پلاکت ها می تواند منجر به بروز موارد زیر شود:

• کبودی و خونریزی آسان
• خونریزی بینی به طور مکرر و یا شدید
• خونریزى لثه ها

انواع آزمایش خون

در ویدیو زیر به صورت مختصر و مفید با انواع آزمایش خون آشنا خواهید شد.

شما می توانید سوالات خود را از طریق لینک پرسش از دکتر با پزشکان ما مطرح نمایید.