علائم بیماری های ناشی از بیماری HPV

پاپیلوما ویروس انسانی تناسلی که بیماری HPV نیز گفته می‌شود، شایع ترین عفونتی است که از راه جنسی (STI) منتقل می‌شود و ممکن است حتی در افراد وفادار به همسرشان نیز دیده شود. سوال بسیار شایع این است که hpv چه علائم و نشانه‌هایی دارد؟

بیش از ۴۰ نوع از این ویروس وجود دارد که می توانند بر دستگاه تناسلی خانم ها و آقایان تأثیر بگذارند و این انواع، می توانند دهان و گلو را نیز درگیر کند. برخی از آنها به قدری خطرناک و مهلک پیش بروند که ادامه زندگی فرد را زجرآور سازند. بیماری HPV می تواند موجب بروز مشکلات جدی سلامت، از جمله زگیل های تناسلی و برخی سرطان های خاص شود. البته در برخی موارد، اچ پی وی، پیش از آن که مشکلی ایجاد کند، برطرف می شود و فرد مبتلا حتی متوجه وجود این عفونت ویروسی در بدنش نمی شود.

اچ پی وی همانند هرپس یا اچ آی وی (HIV) که موجب بروز بیماری ایدز می شود، نیست. اگرچه هر دوی این ویروس ها از طریق تماس جنسی منتقل می شوند، اما علائم متفاوتی دارند و موجب بروز مشکلات سلامت متفاوتی می شوند.

افراد در معرض خطر بیماری HPV

هر فردی که رابطه جنسی دارد، یا قبلاً داشته، ممکن است به این ویروس مبتلا باشد. بیماری HPV چنان شایع است که می توان گفت تقریباً همه خانم ها و آقایانی که به لحاظ جنسی فعالند، بالاخره در مقطعی از زندگی خود به آن مبتلا می شوند. این امر حتی برای کسانی که در طول زندگی خود فقط با یک نفر رابطه جنسی داشته اند، نیز صادق است.

چگونگی ابتلا به بیماری HPV

بیماری HPV از طریق تماس جنسی، اغلب طی تماس جنسی واژینال و مقعدی، منتقل می شود. این ویروس همچنین از طریق تماس جنسی دهانی نیز منتقل می شود. اچ پی وی هم در افراد دارای روابط جنسی نرمال و هم در هم جنس گرایان قابل انتقال است، حتی زمانی که طرف مقابل هیچ گونه علامتی ندارد و فقط ناقل است.

اغلب افراد مبتلا خودشان متوجه ابتلای خود و این که ممکن است ویروس را به طرف مقابل انتقال دهند، نمی شوند. هر فرد ممکن است حتی سال ها پس از داشتن رابطه با فرد مبتلا، این ویروس را داشته باشد. همچنین، ممکن است هر فرد بیش از یک نوع ویروس بگیرد. در موارد نادر، خانم باردار مبتلا به اچ پی وی تناسلی، ممکن است حین زایمان، این ویروس را به فرزندش منتقل کند.

hpv چه علائم و نشانه‌هایی دارد؟

بسیاری از افراد مبتلا به بیماری HPV هیچ علامتی ندارند و مشکلی هم برایشان ایجاد نمی شود. اما گاهی، عفونت های اچ پی وی می توانند موجب بروز برخی مشکلات جدی سلامت، از جمله موارد زیر شوند:

زگیل های تناسلی

پاپیلوماتوزیس تنفسی راجعه (RRP)؛ وضعیتی نادر که در آن زگیل ها در گلو رشد می کنند. سرطان دهانه رحم (سرویکس) و دیگر سرطان های کمتر رایج، اما جدی، مانند سرطان های تناسلی و یک نوع خاص از سرطان سر و گردن که اروفارینژیال نامیده می شود (سرطان در نواحی پشت گلو).

در همه موارد زگیل های تناسلی و آر آر پی (RRP) و تقریباً همه موارد سرطان دهانه رحم، پای اچ پی وی در میان است! برخی از زیر مجموعه های خاص سرطان های واژن، فرج، آلت، مقعد و حلق نیز فقط از این ویروس ایجاد می شوند. گونه هایی از اچ پی وی که موجب زگیل های تناسلی می شوند با آن گونه هایی که موجب بروز سرطان می شوند، متفاوتند.

علائم ویروس hpv

زگیل های تناسلی معمولاً به صورت یک برآمدگی کوچک یا گروهی از برآمدگی ها در ناحیه تناسلی ظاهر می شوند. این زگیل ها می توانند کوچک یا بزرگ، برجسته یا تخت و یا به شکل گل کلم باشند. زگیل ها ممکن است چند هفته یا چند ماه پس از تماس جنسی با فرد آلوده ظاهر شوند، حتی اگر وی هیچ نشانه ای از زگیل تناسلی نداشته باشد. در صورت درمان نشدن، زگیل ها ممکن است برطرف شوند، بدون تغییر باقی بمانند و یا بزرگ و زیاد شوند. گونه هایی از بیماری HPV که سرطان زایند با گونه هایی که زگیل تناسلی ایجاد می کنند، متفاوتند.

سرطان دهانه رحم معمولاً تا مرحله پیشرفته، علائم ندارد. به همین دلیل، مهم است که خانم ها به طور مرتب برای سرطان دهانه رحم غربالگری شوند. تست های غربالگری می توانند نشانه های زودهنگام بیماری را پیدا کنند و کمک کنند مشکلات زودتر درمان شوند، پیش از آن که به سرطان تبدیل شوند.

دیگر سرطان های ناشی از بیماری HPV تا زمان رسیدن به مرحله پیشرفته، هیچ علائم و نشانه ای ندارند و درمان آن ها دشوار است. دیگر سرطان های مرتبط با آن عبارتند از سرطان فرج، واژن، آلت، مقعد. آر آر پی (RRP) نیز وضعیتی است که در آن زگیل ها در گلو رشد می کنند و می تواند در کودکان و بزرکسالان رخ دهد. رشد زگیل ها در گلو می تواند مجرای هوا را مسدود کند و موجب خرخر و اختلال در تنفس شود.

بیماری HPV و مشکلات سلامت ناشی از آن

اگر این ویروس مقاوم باشد و از بین نرود، می تواند سلول های نرمال را به غیرنرمال بدل کند و در اغلب موارد شما نمی تواننید این تغییرات سلولی را متوجه شوید. زگیل ها ممکن است چند ماه پس از ابتلا ظاهر شوند. پیشرفت سرطان نیز اغلب سال ها یا حتی دهه ها پس از ابتلا، زمان می برد.

راهی قطعی و مشخص برای دانستن این نکته که کدام افراد مبتلا به این ویروس، گرفتار سرطان یا دیگر مشکلات می شوند، وجود ندارد. اما افراد دارای سیستم ایمنی ضعیف (از جمله مبتلایان به ایدز) توان کمتری برای جنگیدن با این ویروس و رهایی از مشکلات ناشی از آن را دارند.

حدود ۸۰ میلیون آمریکایی به این ویروس مبتلایند. هر ساله نیز حدود ۱۴ میلیون نفر به این ویروس آلوده می شوند. شیوع بالای این ویروس از آن رو است که تقریباً تمام زنان و مردانی که به لحاظ جنسی فعالند، در مقعطی از زندگی شان حداقل به یکی از گونه های این این ویروس آلوده می شوند.

سالانه حدود ۳۶۰ هزار نفر نیز در آمریکا به زگیل های تناسلی مبتلا می شوند. سالانه حدود ۱۰ هزار زن نیز در آمریکا به سرطان دهانه رحم مبتلا می شوند. آمار ابتلای سالانه به دیگر انواع سرطان مرتبط با بیماری HPV ، بین ۱۰۰۰ تا ۱۰۰۰۰ نفر است.

توجه به این نکته نیز ضروری است که دیگر عوامل، به ویژه مصرف بالای الکل و توتون نقش مهمی در ابتلا به سرطان های ناشی از این ویروس دارد. حدود ۲۱ هزار مورد از این سرطان ها به صورت بالقوه با واکسن HPV قابل پیشگیری اند. آمار ابتلا به پاپیلوماتوزیس تنفسی راجعه (RRP) بسیار کم است و در آمریکا سالانه حدوداً ۸۲۰ کودک به نوع کودکانِ این بیماری مبتلا می شوند.

تفاوت بیماری HPV و HIV

HPV ویروسی متفاوت از HIV است و مشکلات و بیماری های متفاوتی ایجاد می کند. بیماری HPV در سلول های خون زندگی نمی کند و بیشتر بر روی پوست زندگی می کند. همچنین، HIV موجب ابتلا به ایدز می شود، اما HPV تناسلی به زگیل های تناسلی و انواع خاصی از سرطان می انجامد. شانس ابتلای افراد مبتلا به HIV، به ویروس HPV بیشتر است و باعث می شود بیماری های ناشی از آن، به ویژه سرطان مقعد، پیشرفت کند.

HPV و سلامت خانم باردار مبتلا و نوزاد او

خانم ها باردار نیز ممکن است مبتلا به این عفونت ویروسی شوند. معمولاً این عفونت ها مشکلی ایجاد نمی کنند، اما گاهی موجب رشد زگیل های تناسلی در دوره بارداری می شوند. خانم هایی که در مراحل آخر بارداری به زگیل تناسلی مبتلا می شوند، ممکن است در گلوی نوزادشان نیز زگیل رشد کند و به RRP مبتلا شود که البته بسیار نادر است. در دوران بارداری نیز ممکن است تغییرات سلولی ناشی از بیماری HPV در دهانه رحم رخ دهد.

این تغییرات فقط در غربالگری های منظم دوره ای برای سرطان دهانه رحم قابل کشف است.همه خانم ها، حتی خانم های باردار، باید این غربالگری های دوره ای را انجام دهند.

آزمایشی برای بررسی بیماری HPV

آزمایش های HPV برای کمک به غربالگری سرطان دهانه رحم در خانم های ۳۰ ساله و بالاتر وجود دارد. این آزمایش ها برای غربال آقایان، نوجوانان و یا خانم های زیر ۳۰ سال توصیه نمی شود. هیچ تست عمومی برای کنترل وضعیت کلی HPV در خانم ها و آقایان وجود ندارد. همچنین هیچ آزمایش تأییدشده ای برای یافتن این ویروس در دهان و گلو نیز وجود ندارد.

پیشگیری از بیماری HPV

چند راه برای کاهش شانس ابتلا به این ویروس وجود دارد:

واکسن

واکسن های HPV برای دختران و پسران ۱۱ یا ۱۲ ساله توصیه می شود. این واکسن ها ایمن و مؤثرند و می تواند زنان و مردان را در برابر برخی انواع شایع تر این ویروس که منجر به بیماری و سرطان می شوند، محتفظت کند. این واکسن بهترین محافظت را برای دختران و پسران ۱۰-۱۱ ساله فراهم می کند، زیرا پاسخ سیستم ایمنی آن ها به این واکسن، بهتر از مردان و زنان مسن تر است.

برای دختران و زنان دو واکسن سرواریکس و گاردازیل برای محافظت از ابتلا به سرطان دهانه رحم در دسترس است. گاردازیل برای محافظت از ابتلا به زگیل تناسلی و سرطان های مقعد، واژن و فرج نیز مؤثر است. این واکسن نیز برای دختران ۱۱ و ۱۲ ساله و خانم های ۱۳ تا ۲۶ ساله ای که قبلاً واکسن نزده اند، توصیه می شود.

برای پسران و مردان نیز یک واکسن (گارادزیل) برای محافظت از اغلب زگیل های تناسلی و سرطان ها وجود دارد. گاردازیل برای پسران ۱۱ و ۱۲ ساله و آقایان ۱۳ تا ۲۱ ساله ای که قبلاً واکسن نزده اند، توصیه می شود. آقایان ۲۲ تا ۲۶ ساله نیز می توانند واکسن بزنند.

مراقبت های جنسی

استفاده از کاندوم نیز خطر ابتلا به این ویروس و بیماری های ناشی از آن را کاهش می دهد. بیماری HPV می تواند نواحی پوشش نیافته با کاندوم را آلوده کند، پس کاندوم نمی تواند محافظت کامل در برابر این ویروس ایجاد کند. بهترین راه محافظت، داشتن رابطه ای وفادارانه با یک نفر و پرهیز از داشتن شرکای جنسی است. در انتخاب یک فرد نیز باید دقت شود که او قبلاً شرکای جنسی متعدد داشته است یا خیر. البته، گاهی حتی افرادی که فقط یک شریک جنسی داشته اند، نیز مبتلایند.

در واقع، هیچ گاه نمی توان مطمئن بود که شخصی که شرکای جنسی متعدد داشته یا فقط یک شریک جنسی دارد، به این ویروس مبتلاست یا خیر. به هرحال، چون میزان شیوع این ویروس بسیار بالاست، هر کسی ممکن است به آن مبتلا شود، بنابراین، لازم است که خود را در برابر مشکلات احتمالی آن محافظت کند.

درمان ویروس HPV

متأسفانه درمانی برای خودِ ویروس HPV وجود ندارد، اما برای بیماری های ناشی از آن، درمان هایی وجود دارد. زگیل های تناسلی را می توان به روش های گوناگون، مانند لیزردرمانی و کرایوتراپی برداشت. هیچ یک از روش های درمان هم بهتر از دیگری نیست. برخی هم اصلاً سراغ درمان نمی روند تا خودش برطرف شود که البته، این کار درست نیست چون ممکن است تعداد و اندازه زگیل بیشتر شود.

سرطان دهانه رحم درمان پذیرترین بیماری است، اگر زود تشخیص داده و درمان شود. زنانی که به طور منظم تست پاپ اسمیر می دهند و پیگیری می کنند، می تواند پیش از پیشرفت سرطان، آن را درمان کنند. پیشگیری همیشه بهتر از درمان است! دیگر سرطان های ناشی از این ویروس نیز، در صورت تشخیص زودهنگام، قابل درمانند. پاپیلوماتوزیس تنفسی راجعه نیز با جراحی یا دارو قابل درمان است که البته ممکن است دوره درمان آن طولانی (بیش از یک سال) باشد