از کچلی تا بی خوابی، همه عوارض شیمی درمانی در یک مطلب
عوارض جانبی سرطان بسته به نوع سرطان، درمان، صفات فردی و بسیاری از عوامل دیگر متفاوت است. باید بدانید که برخی از عوارض جانبی با گذشت زمان کاهش می یابد و برخی دیگر ممکن است تا ماهها یا سالها پس از درمان ظاهر نشوند. به طور کلی بیماران سرطانی ممکن است با مشکلات زیر روبرو باشند:
کم خونی: شیمی درمانی، پرتودرمانی و برخی دیگر از روش های درمان سرطان می توانند گلبول های قرمز خون را تخلیه کرده و خستگی، کاهش وزن و تنگی نفس را برای شما در پی داشته باشند. قبل از درمان، کم خونی را آزمایش می کند و راه حل هایی مانند استراحت و رژیم غذایی سالم به بیمار توصیه می شود.
خونریزی و کبودی (ترومبوسیتوپنی): شیمی درمانی و درمان های هدفمند می تواند باعث کاهش پلاکت ها- سلول هایی که برای جلوگیری از خونریزی خون لخته می شوند-شود که می تواند شما را در برابر کبودی و خونریزی آسیب پذیر کند. در صورت مشاهده تغییر با پزشک خود صحبت کنید.
پوکی استخوان: سرطان و درمان هایی مانند شیمی درمانی می تواند منجر به از دست دادن استخوان شود. ورزش های استقامتی، تغذیه مناسب و مکمل ها می توانند به شما کمک کنند. غربالگری با تراکم استخوان نیز توصیه می شود.
عود سرطان: درمان شدگان سرطان با احتمال بازگشت سرطان مواجه هستند. درمان سرطان همچنین می تواند خطر ابتلا به نوع جدیدی از سرطان در بیمار را افزایش دهد. با پزشک خود در مورد غربالگری منظم و سایر معاینات بعدی صحبت کنید. اگر سرطان در خانواده شما وجود دارد ، ممکن است لازم باشد مشاوره ژنتیک و ارزیابی خطر را در نظر بگیرید.
یبوست: شیمی درمانی و داروهای ضد درد می توانند باعث یبوست شوند. رژیم غذایی با فیبر بالا و مایعات زیاد می تواند به رفع یبوست کمک کند. قبل از مصرف هرگونه دارو با پزشک خود صحبت کنید. همچنین می توانید از متخصصان تغذیه بیماران سرطانی نیز کمک بگیرید.
تورم اندام بدن: برخی دارو های شیمی درمانی می توانند سبب احتباس مایعات در بدن شوند. این نوع ورم ناشی از سرطان در دست، صورت، پا، مچ پا و نواحی پایین تر از آن دیده می شود. برداشتن غدد لنفاوی باعث می شود که سیستم لنفاوی بدن نتواند مایعات را از قسمت های بدن تخلیه کند. که می تواند منجر به تجمع مایعات ، تورم و درد در پا و سایر نقاط بدن شود. لباس های ورزشی ، ماساژ و فشرده سازی از جمله روش های درمانی هستند.
آنژیو ادم نوعی ورم است که می تواند به همراه کهیر به عنوان بخشی از یک واکنش حساسیتی بروز دهد. این پدیده یک واکنش عروقی است که سبب افزایش خروج مایعات از سلول ها به سمت لایه های پوست و ایجاد ورم می شود. آنژیو ادم معمولا بسیار کمتر از کهیر بروز می دهد. احتباس مایعات سبب ورم زبان، لب ها یا پلک ها می شود. ورم مجاری هوایی می تواند به سختی تنفس، بسته شدن مجرای تنفسی و مرگ منجر شود. درباره درمان ورم پا بعد از شیمی درمانی در وبسایت دکتر غلامرضا نادری مطلب جامعی منتشر شده است که می توانید مطالعه کنید.
دیابت: داروهای سرطانی می توانند سطح قند خون شما را افزایش دهند. افزایش قند خون، خطر ابتلا به دیابت را حتی پس از درمان افزایش می دهد. اگر سرگیجه ، سبکی سر ، افزایش تشنگی یا ادرار دارید، به پزشک خود اطلاع دهید.
اسهال: سرطان و درمان ها می توانند منجر به اسهال شوند و شما را در معرض خطر از دست دادن مایعات زیاد قرار دهند. در صورت احساس سبکی سر ، تب یا داشتن ادرار زرد تیره یا ادرار نکردن با پزشک خود تماس بگیرید.
خشکی دهان: پرتودرمانی به ویژه در ناحیه سر یا گردن می تواند غدد بزاقی بیمار را تحت تأثیر قرار دهد. خشکی دهان می تواند بر حس چشایی و اشتهای شما تأثیر بگذارد. همچنین ممکن است بلعیدن ، خوابیدن و صحبت کردن سخت تر باشد. جایگزین های بزاق، آدامس یا آب نبات بدون قند، مرطوب کننده ها یا داروها می توانند کمک کنند.
مشکلات چشم: شیمی درمانی می تواند خطر سندرم خشکی چشم و آب مروارید را افزایش دهد. برای بررسی این مشکل حتماً با یک چشم پزشک صحبت کنید.
خستگی: احساس خستگی در بین بیماران تحت درمان سرطان معمول است. ورزش، استراحت و استراتژی های حفظ انرژی می تواند به شما کمک کند.
ریزش مو: شیمی درمانی و پرتودرمانی می تواند باعث ریزش موی موقتی شود.
کاهش شنوایی: داروهای شیمی درمانی و مقادیر بالای پرتودرمانی مغز می تواند به شنوایی آسیب برساند. در صورت مشاهده تغییر فوراً به پزشک خود اطلاع دهید.
مشکلات قلبی: شیمی درمانی و تابش اشعه به سینه می تواند به قلب و رگ های خونی آسیب برساند. پزشک شما ممکن است یک رژیم غذایی سالم، کاهش وزن، ورزش، دارو و سایر مراحل را توصیه کند.
تغییرات هورمونی: درمان های هورمونی برای مقابله با سرطان می تواند عوارضی مانند درد مفصل، خستگی، از دست دادن حافظه، تغییرات خلقی، کاهش میل جنسی و افزایش وزن ایجاد کند. ارائه دهنده شما ممکن است جایگزینی هورمون یا زوج درمانی را برای کمک به رفع مشکل پیشنهاد دهد.
کم کاری تیروئید: پرتودرمانی می تواند باعث شود غده تیروئید شما مقدار کمی هورمون تیروئید تولید کند. این اثرات می تواند شامل یبوست، خشکی پوست، حساسیت به دما و افزایش وزن باشد. دارو نیز می تواند به درمان کم کاری تیروئید کمک کند.
بی اختیاری ادرار: تکنیک های جدید جراحی این احتمال را کمتر کرده است، اما اگر پروستات یا مثانه خود را به دلیل سرطان برداشته اید، نشت ادرار می تواند مشکل ساز شود. درمان ممکن است شامل تمرینات ، مدیریت رفتار، دارو و در برخی موارد جراحی باشد.
عفونت: شیمی درمانی می تواند گلبول های سفید خون را که درگیر مبارزه با عفونت هستند ، تخریب کند و شما را در برابر عفونت ها آسیب پذیر کند. شستن دست ، تمیز ماندن و افزایش ایمنی بدن با استفاده از مواد غذایی از اقدامات پیشگیرانه است.
ناباروری: برخی از انواع پرتودرمانی و شیمی درمانی می تواند به توانایی شما در بچه دار شدن آسیب برساند. بهتر است قبل از شروع درمان از برخی درمان های باروری نظیر فریز کردن تخمک استفاده کنید تا بعد از اتمام درمان بتوانید به بارداری فکر کنید.
مشکلات یادگیری و حافظه: شیمی درمانی می تواند باعث ایجاد اختلال در حافظه ، تمرکز یا یافتن کلمه مناسب شود، شرایطی که اغلب “مغز شیمیایی” نامیده می شود.
از دست دادن اشتها: درمان های سرطان می توانند اشتها را برای خوردن غذا کمتر کرده و باعث حالت تهوع و استفراغ شوند. مهم است که قبل از کاهش آب بدن یا کمبود شدید وزن با پزشک خود صحبت کنید.
مشکلات ریه: شیمی درمانی یا پرتودرمانی قفسه سینه می تواند به ریه ها آسیب برساند. اکسیژن درمانی، کاهش وزن، ورزش، دارو و قطع سیگار ممکن است توصیه شود.
حالت تهوع و استفراغ: برخی از انواع شیمی درمانی و پرتودرمانی و برخی از انواع سرطان، به ویژه تومورهای مغزی، می توانند حالت تهوع و استفراغ ایجاد کنند. داروها، تغییرات رژیم غذایی، داروهای جایگزین و سایر روش های درمانی می توانند به شما کمک کنند.
آسیب به اعضای بدن: درمان سرطان حتی سالها بعد می تواند منجر به آسیب به اعضای بدن شود. در مورد هرگونه تغییر جدیدی که مشاهده کردید با پزشک خود صحبت کنید. مراحل پیشگیری شامل تغذیه و ورزش مناسب و پرهیز از استعمال دخانیات و الکل زیاد است.
درد: درد ممکن است ناشی از سرطان ، جراحی ، آسیب عصبی ناشی از شیمی درمانی یا سایر عوامل باشد. پزشک معالج شما می تواند داروها و سایر روش های درمانی را ارائه دهد.
نوروپاتی محیطی: شیمی درمانی، جراحی یا اشعه می تواند به اعصاب محیطی آسیب برساند، اعصابی که پیام را به مغز و نخاع منتقل می کنند. پزشکان برای کاهش آسیب عصبی ، درمان را به دقت کنترل می کنند و متخصصان توان بخشی می توانند به شما در مدیریت علائم کمک کنند.
پیری زودرس: درمان سرطان و سرطان می تواند برخی علائم پیری را تسریع کند. شیمی درمانی می تواند یائسگی زودرس را ایجاد کند ، به عنوان مثال ، خطر پوکی استخوان را افزایش می دهد. مردان ممکن است دارای اختلال نعوظ (https://www.drjabbari.com/1405/ ) و خطر پوکی استخوان باشند. در صورت مشاهده تغییر در مورد گزینه های درمان با پزشک معالج خود صحبت کنید.
اختلال عملکرد جنسی: درمان های سرطان می تواند منجر به عوارض جانبی جنسی مانند اختلال نعوظ یا یائسگی زودرس شود.
مشکلات پوستی: شیمی درمانی و پرتودرمانی می تواند پوست را خشک ، خارش دار ، لایه بردار یا قرمز کند. لوسیون ها ، محصولات مراقبت از پوست و سایر مراحل می توانند به شما کمک کنند.
مشکلات خواب: مشکل خواب در بین بیماران سرطانی شایع است. رفتار درمانی ، دارو و تغییر عادات خواب می تواند در درمان این مشکل مؤثر باشد.