علل وجود خون در مایع منی

به گزارش نبض ما به نقل از جام جم، وجود خون در مایع منی از قرن‌ ها پیش در کتب مختلف گزارش شده است، ولی در دو دهه اخیر به علت پیشرفت در روش‌های تصویربرداری، تشخیص علل آن بیشتر از گذشته امکان‌ پذیر شده است.

در بدن مرد دو عضو کوچک پشت پروستات در عمق لگن وجود دارد که کیسه‌های منی نامیده می‌ شوند و محل ذخیره منی تولید شده در بدن مرد هستند. از طرفی درست مثل پروستات، رشد و نگه داری کیسه‌ های منی به شدت وابسته به هورمون مردانه یعنی تستسترون است.

ابعاد کیسه‌ های منی نیز با سن مرد رابطه دارد و ربطی به تعداد موارد انزال ندارد. وجود خون در مایع منی در هر سنی می‌تواند اتفاق بیفتد، اما در سنین زیر ۴۰ سالگی تقریبا همیشه خوش‌ خیم است.

در مردان مسن تر گاهی علت وجود خون در مایع منی یک بد خیمی یا سرطان است. در عین حال بیشتر مردان مبتلا به مایع منی خونی دارای حملات مکرر هستند و هر مردی بیش از ده بار دارای مایع منی خونی باشد، نیاز به بررسی کامل دارد.

مایع منی خونی اغلب ناشی از یک التهاب در پروستات یا کیسه‌ های منی است. البته این بیماری اغلب خود محدود شونده است و ظرف یک تا دو ماه برطرف می‌ شود. اگر وجود خون در مایع منی بیش از دو ماه طول بکشد، حتما به بررسی نیاز دارد.

به عنوان مثال بسیاری از موارد مایع منی خونی ناشی از بیماری‌ های پروستات هستند. یکی از اقدامات، نمونه برداری یا بیوپسی از پروستات است که به دنبال آن ۳۰ درصد مردان دچار وجود خون در مایع منی خواهند شد. در عین حال، یکی از علائم سرطان پروستات وجود خون در مایع منی است؛ یعنی حدود ۶ درصد بیمارانی که مبتلا به مایع منی خونی هستند، سرطان پروستات دارند. اتساع عروق پروستات نیز می‌ تواند سبب مایع منی خونی شود که به آن تلانژیکتازی پروستات می‌ گویند.

برای تشخیص این بیماری، بیمار باید بلافاصله بعد از یک نعوظ سیستوسکوپی شود. یکی دیگر از علل وجود خون در مایع منی، وجود پروستاتیت یا التهاب پروستات است که می‌ تواند عفونی یا غیر عفونی باشد. بنابراین بیمارانی که دارای علائم پروستاتیت هستند و مبتلا به مایع منی خونی می‌شوند، باید ابتدا پروستاتیت آنها درمان شود.

وجود سنگ‌های ریز در داخل نسج پروستات و کیست‌های متسع پروستات هم در برخی مواقع سبب مایع منی خونی می‌ شوند. از طرفی عفونت مجرای ادرار که اغلب منشا بیماری‌های آمیزشی دارد و کیست، تنگی، پولیپ و زگیل داخل مجرا از جمله بیماری‌ های مجرای ادرار هستند که سبب مایع منی خونی می‌ شوند.

۴۰درصد علت موارد مایع منی خونی عفونت‌ها هستند؛ سل، ایدز و سیتومگالو ویروس. در عین حال ۳۰درصد بیمارانی که دارای سل دستگاه ادراری هستند، مبتلا به مایع منی خونی نیز خواهند بود. عفونت‌ های آمیزشی مثل تبخال تناسلی، کلامیدیا، آنتروکوک‌ها و کیست هیداتیت را هم نباید در بروز این مشکل نادیده گرفت. در هفته آینده به سایر علل و درمان‌های شایع می‌ پردازیم.

دکتر محمدرضا صفری‌ نژاد

جراح و متخصص بیماری‌ های کلیه و مجاری ادراری