نکاتی در مورد یک قاتل مرموز

کلیه ها بدن شما را از مواد و مایعات بیهوده و اضافی پاکسازی می کنند. این امر سبب تولید ادرار می شود. آن ها عملکردهای بسیار دیگری نیز برای ادامه حیات انجام می دهند.

به گزارش نبض ما به نقل از سایت انجمن بیماران کلیوی ایران، بیماری کلیوی معمولا تا زمانی که مزمن نشده است، علائم خاصی ندارد. تنها راه برای اطلاع از اینکه کلیه هایتان وظایف خود را به خوبی انجام می دهند یا خیر، انجام آزمایش است. این امر برای افرادی که مبتلا به دیابت، فشار خون و یا سابقه بیماری کلیوی در خانواده هستند بسیار حائز اهمیت است.

eGFR چیست؟

eGFR یا سطح تصفیه گلومرول اندازه گیری شده، عددی است که بر طبق آزمایش خون برای اندازه گیری کراتنین به دست می آید. این عدد به شما می گوید که کلیه های شما تا چه اندازه از کارکرد مطلوب برخوردارند. eGFR آزمایش خوبی است، ولی برای همه افراد مناسب نیست. برای مثال، برای افراد کمتر از 18 سال، حامله ها و افراد دارای اضافه وزن یا عضلانی این عدد ممکن است دقیق نباشد. برای آگاهی از مناسب بودن این تست برای خود، با پزشک مشورت کنید.

چگونه می توانم eGFR خود را اندازه گیری کنم؟

پزشک، از شما آزمایش خون مربوط به کراتنین را می گیرد. کراتنین ماده زائدی ست که از ماهیچه ها آزاد می شود. برای محاسبه میزان eGFR ، پزشک شما نتایج آزمایش کراتنین، سن، جنسیت و نژاد شما را مورد استفاده قرار می دهد

تحلیل آزمایش eGFR من چگونه است؟

برای اطلاع از تحلیل نتیجه آزمایش eGFR خود از نمودار زیر استفاده کنید. سپس برای اطلاعات بیشتر، نکات ذیل را مطالعه نمایید.

اگر eGFR شما 60یا بیشتر بود

در مورد زمان بعدی آزمایش خود از پزشک سوال کنید. ایشان احتمالا به دنبال علائم دیگری نیز برای اطمینان از عدم وجود خطر ابتلا به بیماری کلیوی خواهند بود. پزشک شما ممکن است به موارد زیر توجه نماید:

1- ادرار شما ( برای بررسی وجود پروتئین یا خون)
2- خون شما ( برای بررسی وجود مواد زائد دیگر)
3- فشار خون شما
4-برای آگاهی از احتمال ابتلا به بیماری کلیوی با پزشک خود مشورت کنید.
5- از رژیم غذایی سالم استفاده کنید. (کم چرب و کم نمک)
6- برای حفظ وزن مطلوب، بیشتر روزهای هفته را ورزش کنید.
7- حداقل سالی یک بار به پزشک خود مراجعه کنید.
8- اگر مبتلا به فشارخون بالا و دیابت هستید، آن را درمان کنید.

اگر eGFR شما کمتر از 60بود ….

هرچه زودتر با پزشک خود صحبت کنید. اگر این اولین آزمایش eGFR شما بود، از پزشک خود در خصوص تاریخ آزمایش بعدی سوال کنید. پزشک شما می خواهد بداند آیا میزان eGFR شما،در 3ماه آینده یا بیشتر از آن، همچنان کمتر از 60خواهد بود یا خیر.

اگر پزشک به شما بگوید که مبتلا به بیماری کلیوی مزمن هستید:

1- فشار خون خود را روی عددی کمتر از 80/130 حفظ کنید.
2- اگر مبتلا به دیابت هستید قند خون خود را کنترل کنید.
3- از رژیم غذایی سالم استفاده کنید (کم چرب و کم نمک) و برای جزئیات بیشتر با پزشک خود مشورت کنید.
4- برای حفظ وزن مطلوب، بیشتر روزهای هفته را ورزش کنید.
5- از استعمال سیگار و تنباکو خودداری کنید.
6- در خصوص داروهایی که مفید هستند با پزشک خود مشورت کنید.

هشت قانون طلایی

برای کلیه هایتان چه کاری می توانید انجام دهید؟
بیماری های کلیوی “قاتلین خاموش” نامیده می شوند که به طور گسترده ای کیفیت زندگی را تحت تأثیر قرار می دهند. با این حال، راهکارهای ساده متعددی وجود دارند که توسط آن ها می توان خطر ابتلا به بیماری کلیوی را کاهش داد.

1- دوری از بیماری کلیوی با  تناسب اندام

حفظ تناسب اندام موجب کاهش فشار خون و در نتیجه کاهش خطر ابتلا به بیماری مزمن کلیوی می شود. مفهوم “حرکتی به سوی سلامت کلیه”، یک راهپیمایی همگانی متشکل از عموم مردم، افراد مشهور و حرفه ای است که در یک منطقه طی یک برنامه پیاده روی، دوندگی یا دوچرخه سواری برگزار می شود. چرا با برنامه دلخواه خود به آن ها ملحق نشوید؟ برای سب اطلاعات بیشتر، زمان برنامه های WKD را در وب سایت مربوط به آن مشاهده کنید.

2- کنترل منظم میزان قند خون

تقریباً نیمی از افراد مبتلا به دیابت، مستعد ابتلا به بیماری کلیوی نیز هستند، به همین دلیل این مسأله برای افراد دیابتی بسیار حائز اهمیت است که به منظور اطلاع از عملکرد کلیه های خود، تحت آزمایشات منظم قرار بگیرند. آسیب کلیوی ناشی از بیماری دیابت، در صورت تشخیص زودهنگام قابل کاهش یا پیشگیری است. این مسأله بسیار مهم است که به کمک پزشک یا متخصصین داروسازی که مایل به همیاری هستند، میزان قند خون خود را تحت کنترل قرار دهید.

3- کنترل فشار خون

بسیاری از افراد می دانند که فشار خون بالا می تواند منجر به سکته یا حمله قلبی شود، در حالیکه عده کمی از این موضوع آگاهی دارند که این عارضه شایع ترین عامل به وجود آورنده آسیب های کلیوی است. فشار خون طبیعی 80/120 می باشد. بین این میزان و عدد 89/129، نشان دهنده این است که شما مستعد ابتلا به فشار خون بالا هستید و باید نحوه زندگی و رژیم غذایی خود را تغییر و تطبیق دهید.

در صورت مشاهده میزان 90/140 و بیشتر، باید در مورد خطرات آن با پزشک مشورت کرده و سطح فشار خون خود را مرتباً کنترل نمایید. فشار خون بالا در صورتی که با عوامل دیگری از جمله دیابت، کلسترول بالا و بیماری های قلبی عروقی همراه باشد، مشخصاً می تواند از علل بروز بیماری کلیوی نیز به حساب بیاید.

4- مصرف غذای سالم و کنترل وزن

رعایت این قانون می تواند به پیشگیری از دیابت، بیماری قلبی و دیگر عوارض منتهی به بیماری مزمن کلیوی کمک نماید. مصرف نمک را در رژیم غذایی خود کاهش دهید. میزان پیشنهادی مصرف سدیم، 6-5 گرم نمک در روز می باشد (حدوداً یک قاشق چایخوری). به منظور کاهش مصرف نمک، سعی کنید مصرف غذاهای کنسروی و رستورانی را محدود کرده و به غذای خود نمک اضافه نکنید. اگر وعده های غذایی را خودتان با ترکیبات تازه تهیه نمایید، کنترل مصرف نمک آسان تر خواهد بود.

5- مصرف مایعات کافی

اگرچه مطالعات بالینی به نتیجه ای مبنی بر مقدار ایده آل مصرف آب و دیگر مایعات مورد نیاز در روز برای حفظ سلامتی نرسیده اند، ولی طب سنتی مصرف 1.5 تا 2 لیتر (3 تا 4 پیمانه نیم لیتری) آب در روز را به افراد توصیه می کند. بر اساس ادعاهای محققین استرالیایی و کانادایی مصرف میزان معینی از مایعات به کلیه ها در پاکسازی بدن از سدیم، اوره و ترکیبات سمی کمک می کنند و در نتیجه موجب “کاهش محسوس احتمال” ابتلا به بیماری مزمن کلیوی می شود.

یافته های این پژوهشگران، موافق “مصرف بیش از حد مایعات” نمی باشد، چراکه می تواند موجب بروز برخی عوارض جانبی گردد؛ اما آنان شواهدی گردآورده اند که نشان می دهد مصرف متعادل مایعات که معادل 2 لیتر در روز است ، می تواند خطر نارسایی کلیوی را کاهش دهد.

به یاد داشته باشید که میزان متعادل مصرف آب در هر فرد به عواملی نظیر جنسیت، فعالیت های بدنی، اقلیم آب و هوایی، وضعیت سلامتی، بارداری و شیردهی بستگی دارد. به علاوه، به افرادی که قبلاً مبتلا به سنگ کلیه شده اند توصیه می شود به منظور کاهش خطر ابتلای مجدد به این عارضه از 2 تا 3 لیتر آب در روز استفاده نمایند.

6- عدم استعمال دخانیات

مصرف سیگار موجب کاهش جریان خون در کلیه می شود. کاهش جریان خون در کلیه موجب تضعیف توانایی آن برای کارایی مناسب می گردد. استعمال دخانیات همچنین احتمالا ابتلا به سرطان کلیه و بیماری کلیوی را تا 50% افزایش می دهد.

7- عدم مصرف منظم داروهای بدون نسخه

مصرف مداوم داروهای رایج ضد استروئیدی ضد التهابی مانند ایبوپروفن، عامل برخی آسیب ها و انواع بیماری کلیوی شناخته شده است. اگر از کلیه های نسبتاً سالمی برخوردار هستید و اینگونه داروها را تنها در شرایط اضطراری مصرف می کنید، استفاده از آن ها خطر به خصوصی به همراه نخواهد داشت؛ اما اگر از دردهای مزمن نظیر آرتروز یا کمردرد رنج می برید، با پزشک جهت یافتن راهی برای کنترل دردهای خود بدون در خطر انداختن کلیه ها مشورت نمایید.

8- بررسی کارایی کلیه در صورت ابتلا به یک یا چند مورد از فاکتورهای “خطرآفرین”

• ابتلا به دیابت
• ابتلا به فشارخون بالا
• ابتلا به اضافه وزن
• ابتلا به بیماری کلیوی یا وجود سابقه این بیماری در اعضای خانواده