نکاتی درباره سنگ شکنی درون اندامی

سنگ کلیه با هر سایزی باشد، اگر بعد از ۴ هفته دفع نشود نیاز به عمل دارد. درصورتی که فرد درد شدید داشته باشد یا تک کلیه باشد و یا عفونت داشته باشد، سنگ شکنی درون اندامی TUL لازم است.

گردآوری- نبض ما

به سنگ شکنی درون اندامی، سنگ هایی که در لوله حالب (رابط بین مثانه و کلیه ها) گیر می کنند گفته می شود. وقتی سنگ از کلیه حرکت کرده و به لوله حالب می افتد باعث انسداد و تخریب کلیه و درد وحشتناکی می گردد که به صورت ناگهانی به سراغ بیمار آمده و او را زمین گیر می کند. در صورت عدم دفع خود به خودی سنگ، برای درمان آن از TUL استفاده می شود.

روش انجام سنگ شکنی درون اندامی

سنگ شکنی درون اندامی در اتاق عمل و با بیهوشی عمومی یا بی حسی نخاعی (از کمر به پایین) انجام می شود بنابراین بیمار باید قبل از عمل ناشتا باشد. در سنگ شکنی درون اندامی هیچ برشی روی بدن ایجاد نشده و تمام اقدامات از طریق مجرای ادراری انجام می شود. در این روش، جراح با وسیله ای ظریف و باریک به نام یورتروسکوپ که قطر 2 تا  2و نیم میلیمتر دارد وارد مجرا و مثانه شده و در مثانه سوراخ حالب را یافته و وارد حالب می شود و به سمت کلیه بالا می رود تا به سنگ برسد.

پس از مشاهدۀ سنگ کلیه با پروب بسیار ظریفی که وارد دستگاه می شود ضربات سریع و پرقدرتی به سنگ وارد می شود تا سنگ خرد شود. اگر حالب گشاد باشد شاید بتوان با پنس قطعات سنگ را پس از سنگ شکنی از داخل حالب خارج کرد ولی معمولا نیازی به این کار نیست و خرده های سنگ به حال خود رها می شوند تا با جریان ادرار خارج شوند.

در این روش بدون شکاف یک وجبی روی شکم بیمار سنگ به صورت آندوسکوپی و به صورت سرپایی و بدون بستری درمان می شود. این روش بسته به مهارت جراح و طی دوره آموزشی فلوشیپی اندویورولوژی این کار از ۵ دقیقه تا ۳۰ دقیقه طول می کشد.

درصد موفقیت عمل سنگ شکنی درون اندامی

در سنگهای حالب تحتانی و میانه بالای ۹۵% سنگها به این روش قابل درمان هستند در سنگهای حالب فوقانی و نزدیک کلیه در صورت موفقیت بین ۸۰ تا ۷۵% بوده و بزرگترین حسن کار TUL دفع انسدادی ناشی از سنگ و انجام سنگ شکنی برون اندامی می باشد.

بایدها و نبایدهای TUL

عمل سنگ شکنی درون اندامی یا TUL در سنگ های حالب تحتانی و میانی موفقیت بیشتری دارد و حدود ۸۰-۹۵ درصد است که بستگی  به مهارت جراح دارد.

سنگهایی که در حالب گیر می افتند اگر اندازه آنها زیر ۴ میلی متر باشد ۹۰% خودبه خود دفع می شوند و سنگهای بین ۴-۶ میلی متر تا ۷۰% دفع خودبه خودی دارند.

در صورتی که

 ۱- اندازه بزرگ سنگها بیش از ۶ میلی متر

 ۲- درد مقاوم به درمان

۳- تب و لرز

۴- افرادی که تک کلیه ای هستند،

حتماً باید TUL اورژانس انجام شود.

در حالت های زیر نمی توان با استفاده از TUL سنگ شکنی درون اندامی انجام داد.

• درسنگه ای بزرگ حالب که بیش از۲ سانتی متر باشند و امکان سنگ شکنی درون اندامی یا TUL نداشته باشند لاپاراسکوپی انجام پذیراست.
• اگر کلیه ناهنجاری مادرزادی داشته باشد، به گونه ای که چرخش داشته باشد یا در محل طبیعی خود قرار نداشته باشد مثل کلیه نعل اسبی که در این موارد حتی عمل باز هم به سختی قابل انجام است، با استفاده از لاپاراسکوپی قابل انجام است.
• در مواردیکه نیاز به عمل همزمان دیگری روی کلیه وجود دارد مثل زمانی که محل اتصال حالب به لگنچه تنگی دارد، لاپاراسکوپی ایده ال است.

توصیه هایی برای پس از ترخیص از بیمارستان

داروی آنتی بیوتیک را که برای جلوگیری از عفونت تجویز می شود تا پایان استفاده کنید. وجود درد مختصر پهلو و سوزش ادرار خفیف و خونی بودن مختصر ادرار پس از عمل طبیعی است ولی اگر درد شدید بود می توانید از مسکن های خوراکی استفاده کنید. از روز بعد عمل می توانید استحمام کرده و فعالیت عادی خود را از سر بگیرید. فعالیت سبک و راه رفتن در حد معمول برای کمک به دفع سنگها کافی است. دویدن بیش از حد، بالا و پایین پریدن، طناب زدن و فعالیت شدید ورزشی کمکی به دفع بیشتر سنگها نمی کند.

فعالیت جنسی از روز بعد سنگ شکنی درون اندامی بلامانع است. بهتر است مصرف مایعات را اندکی افزایش دهید. در صورتی که قطعات درشت سنگ را در ادرار مشاهده کردید و توانستید آنها را جمع آوری کنید، می توان با آزمایش آنها جنس سنگ را مشخص کرده و رژیم غذایی دقیق تری برای شما تعیین کرد.

در صورتی که استنت دبل جی در حالب شما گذاشته شده است، تا زمانی که استنت دبل جی وجود دارد سوزش ادرار، خونی شدن ادرار، درد گاه به گاه پهلو و تکرر ادرار وجود خواهد داشت و نباید شما را نگران کند. در صورتی که استنت دبل جی در حالب شما گذاشته شده است حتما قبل از یک ماه برای خروج آن به پزشک معالج خود مراجعه فرمایید. در صورت پیدایش هر یک از این علائم حتما به پزشک معالج مراجعه فرمایید: تب، استفراغ مکرر، درد شدید شکم، بند آمدن ادرار.