علل بیماری هاشیموتو و راه درمان

این بیماری غده تیروئید را تحت تاثیر قرار می‌دهد. در بیماری هاشیموتو سیستم ایمنی بدن به غده تیروئید حمله می‌کند. گاهی این التهاب منجر به کاهش فعالیت غده تیروئید می‌گردد.

نبض ما– هاشیموتو نوعی بیماری اتوایمنی است که طی آن آنتی‌بادی‌های بدن غده تیرویید را به مرور از بین می برند و به تدریج هورمون‌های تیروییدی کم می‌شود.به عبارتی بیماری هاشیموتو ، اختلالی است که غده تیروئید را که در قاعده جلوی گردن قرار دارد،تحت تاثیر قرار میدهد. غده تیروئید قسمتی از سیستم آندوکرین بدن است که با تولیدات هورمونی خود فعالیت های بدن انسان را تنظیم می کنند. این بیماری اولین بیماری خود ایمنی است که شناخته شده و اولین بار توسط هاکارو هاشیموتو در سال۱۹۱۲ در آلمان شناسایی شد.

در بیماری هاشیموتو یک دوره کوتاه پرکاری تیرویید به وجود می‌آید و سپس به تدریج تیرویید کم کار می‌شود. در مرحله پرکاری , سطح هورمون های تیروئید افزایش یافته , TSH و برداشت ید رادیو اکتیو کاهش می یابند. در مرحله کم کاری , سطح هورمون های تیروئید کاهش یافته , TSH بالا می رود. در بیماران تیروئیدیت هاشیموتو خطر ابتلا به لنفوم B افزایش می یابد علت و زمان شروع این بیماری هنوز مشخص نیست اما به‌طور کلی این بیماری اغلب بین خانم‌های حول و حوش سنین یائسگی به وجود می‌آید. حدس زده می شود از هر ۱۰ هزار نفر بین ۱۵-۳ نفر این بیماری را داشته باشند.

علائم بیماری هاشیموتو

این بیماری به کندی پیشرفت می‌کند و موجب تخریب تیروئید و افت سطح هورمون تیروئید در خون می‌گردد. علائم این بیماری همانند بیماری کم کاری تیروئید می‌باشد.

علائم کم کاری تیروئید، بسته به شدت کمبود، متفاوت می‌باشد. در ابتدا علائمی از قبیل خستگی و سستی رخ می‌دهند. اما همچنان که بیماری پیشرفت می‌کند، علائم آشکارتر می‌گردند، از قبیل:

• افزایش حساسیت به سرما
• یبوست
• پوست خشک و رنگ پریده
• صورت پف کرده
• صدای گرفته
• افزایش میزان کلسترول خون
• افزایش وزن (اغلب ۳ تا ۶ کیلو)
• درد عضلانی، حساسیت به لمس و خشکی (به خصوص در شانه ها و باسن)
• درد و سفتی مفاصل، ورم زانو یا مفاصل کوچک دست و پا
• ضعف عضلانی به خصوص در پایین تنه
• افزایش میزان خون ریزی عادت ماهیانه یا طولانی شدن آن
• افسردگی
• فراموشکاری و کند بودن فرایند تفکر

علل بیماری هاشیموتو

در این بیماری، سیستم ایمنی بدن آنتی بادی‌هایی می‌سازد که غده تیروئید را تخریب می‌کنند. جزئیات اساسی تخریب سلول های تیروئید توسط سیستم ایمنی بدن به وضوح درک نشده است. برخی پزشکان معتقدند ویروس یا باکتری باعث این بیماری می‌شود و برخی دیگر عوامل ژنتیکی را مسبب این بیماری می‌دانند.

• وراثت
• اختلال دستگاه ایمنی
• ویروس های مختلف مثل اوریون و آنفلوانزا
• عفونت باکتریایی غده تیرویید (نادر)
• بارداری
• سابقه خانوادگی بیماری تیرویید

عوارض بیماری هاشیموتو

• گواتر: بزرگ شدن غده تیروئید را گواتر می‌نامند. کم کاری تیروئید یکی از عل ایجاد گواتر می‌باشد. گواتر موجب بروز مشکلاتی در تنفس و بلع غذا می‌گردد.
• مشکلات قلبی: به علت افزایش مقدار کلسترول بد (LDL)، برخی مشکلات قلبی به وجود می‌آید. کم کاری تیروئید موجب افزایش اندازه قلب و ناتوانی در قلب می‌گردد.
• مشکلات روانی: در ابتدای بیماری هاشیموتو ، افسردگی رخ می‌دهد و هرچه زمان بگذرد، این افسردگی بدتر می‌شود. بیماری هاشیموتو ، می‌تواند باعث کاهش میل جنسی در زنان و مردان گردد و می‌تواند عملکرد ذهنی را کند کند.
• نقص نوزاد هنگام تولد: کودکانی که از مادران مبتلا به هاشیموتو متولد می‌شوند، بیشتر در معرض خطر نواقص هنگام تولد می‌باشند. این کودکان، بیشتر در معرض ابتلا به مشکلات فکری و رشد بدنی می‌باشند. ممکن است کودکان متولد شده، لب شکری باشند. اگر می‌خواهید باردار شوید، حتما آزمایش تیروئید را انجام دهید.

تشخیص

تشخیص بیماری هاشیموتو با آزمایش خون است. با اندازه‌گیری هورمون‌های تیروئید که شامل T3 – T4  و هورمون تنظیم کننده تیروئید (TSH) است، کم‌کاری تیروئید به خوبی قابل تشخیص است. در این افراد اگر آنتی بادی ضدتیروئید بالا باشد (که آن هم در آزمایش خون مشخص می‌شود) بیماری هاشیموتو تشخیص داده می‌شود.

درمان

قرص لووتیروکسین که همان هورمون اصلی تیروئید است برای درمان این بیماری استفاده می‌شود. استفاده صحیح از این دارو به خوبی همه علائم بیماری را کنترل می‌کند.

نکات مهم مصرف داروی لووتیروکسین به این شرح است:

• مصرف این دارو باید با فاصله از غذا و سایر داروها باشد و بهترین زمان مصرف صبحگاه و نیم ساعت قبل از صبحانه است.
• دو تا سه ماه بعد از شروع این دارو اثرات مفید آن ظاهر می‌شود، بنابراین نباید خیلی زود انتظار بهبودی داشت و دست از مصرف کشید. از طرفی اگر بیمار مصرف دارو را قطع کند زمان زیادی طول می‌کشد تا بدحال شود. یعنی اثرات دارو دیر ظاهر می‌شود و دیر هم از بین می‌رود.
• به دلیل نیمه عمر زیاد این دارو اگر بیمار یک روز مصرف این دارو را فراموش کند، می‌تواند برای جبران روز بعد دوبرابر دارو را مصرف کند.

بیماری هاشیموتو در بارداری

در دوران بارداری، اگر بیماری به موقع تشخیص و مورد درمان قرار بگیرد هیچ گونه‌ای خطری را برای مادر و نوزاد به همراه ندارد و همچنین مصرف داروهای این بیماری نیز هیچ گونه عوارضی را برای مادر و نوزاد ایجاد نمی‌کند.

نبض ما– گردآوری

منابع:دکتر سلام،بیتوته،جام جم،پارسینه