علل شیوع و عوامل خطر فتق مغبنی در مردان چیست ؟

فتق مغبنی یا هرنی اینگوینال به فتق در ناحیه کانال مغبنی (بالای کشاله ران) اطلاق می شود. به پیش رفتگی یک اندام یا فاسیای اندام در دیواره‌ای که به طور طبیعی آن را دربر می گیرد فتق گفته می شود.

نبض ما– فتق کشاله ران (مغبنی) زمانی اتفاق می افتد که بافت بخشی از روده در یک نقطه از عضلات شکم بیرون زده و به شکل برآمدگی دیده می‌شود. فتق کشاله ران لزوماً خطرناک نیست. این عارضه به‌خودی‌خود ایجاد نمی‌شود، البته ممکن است به یک عارضه خطرناک و مهلک تبدیل شود. در صورتی که فتق کشاله ران بزرگ شده و دردناک شود پزشک برای درمان آن عمل جراحی را پیشنهاد می‌دهد.

علائم فتق مغبنی

علائم فتق مغبنی شامل موارد زیر می‌باشد:

• برآمدگی در کنار کشاله ران یا کیسه بیضه. این برآمدگی ممکن است به طور ناگهانی یا در طول چندروز، هفته یا چند ماه ایجاد می‌شود.
• ناراحتی در کشاله ران و درد. ممکن است این درد در هنگام نشست و بر خواست بیشتر شود. ممکن است این در بیضه باشد. این در حالی است که بیشتر فتق‌ها بدون درد هستند.
• تهوع و درد ناگهانی به علت به دام انداخته شدن روده باریک در کانال.
• احساس سنگینی، تورم، سرخوردن و احساس سوزش در ناحیه فتق، کیسه بیضه و یا بخش داخلی ران.(کیسه بیضه متورم در مردان و در زنان وجود تورم در لوب بزرگ احاطه کننده واژن).
• درد و تورم در حالت درازکش.

دلایل فتق مغبنی

علت اصلی ایجاد فتق‌های شکمی ضعف یا نقص در جدار دیواره شکمی یا افزایش فشار بر آن در یک ناحیه است. فتق مغبنی فتق شکمی است که در ناحیه کشاله ران اتفاق می‌افتد. فتق مغبنی شایعترین نوع فتق شکمی است که در مردان ۷ برابر شایع تر از زنان می‌باشد.

از عوامل شایع بروز فتق می‌توان به: عوامل اکتسابی: سن بالا، وجود فتق رانی برروی بروز فتق مغبنی، وجود بیماری‌هایی همراه مثل: آسم، بیماری‌های ضعیف کننده و آوردن فشار به بدن به گونه‌ای که فرد جسم سنگینی را بلند کند البته در این مورد آنقدر که عموم برای آن اهمیت قائلند مهم نیست. در بچه‌ها، نارس بدنیا آمدن کودک، جنس مذکر، … همچنین عللی چون ارثی یا فامیلی و کسانیکه در بدو تولد دچار دررفتگی مادرزادی سر استخوان ران بوده‌اند، از علل مساعدکننده است. فتق مغبنی بسته به کالبدشناسی آن می تواند مستقیم یا غیر مستقیم باشد.

در بسیاری از مردم، ضعف دیواره شکم در هنگام تولد که باعث باز ماندن پوشش شکم می‌شود می‌تواند باعث فتق کشاله ران شود. انواع دیگر فتق کشاله ران در مراحل بعدی زندگی زمانی رخ می‌دهند که عضلات در اثر افزایش سن، انجام فعالیت‌های شدید یا سرفه کردن در هنگام سیگار کشیدن ضعیف شده باشند. دیواره شکم ممکن است در طول عمر ضعیف شود به‌خصوص در اثر آسیب‌دیدگی، جراحات و عمل‌های جراحی انجام‌شده در ناحیه شکم.

در مردان، نقطه ضعیف شده معمولاً در کانال مغبنی است که در آن طناب اسپرماتیک (اسپرماتیک کرد) وارد کیسه بیضه می‌شود. در زنان، کانال مغبنی، رباط نگهدارنده رحم را در محل خود نگه می‌دارد و فتق در محلی که بافت همبند، رحم را به بافت‌های اطراف استخوان لگن متصل کرده است ایجاد می‌شود.

عوارض فتق مغبنی

برخی از عوارض فتق کشاله ران (مغبنی) عبارتند از:

اعمال فشار بر بافت‌های اطراف

بیشتر فتق‌های کشاله ران اگر با جراحی اصلاح نشوند به مرور زمان بزرگ می‌شوند. در مردان، فتق بزرگ‌شده می‌تواند به داخل کیسه بیضه کشیده شده و باعث درد و تورم بیضه‌ها شود.

فتق حبس شده

در صورتی که محتویات فتق در نقطه ضعیف شده در دیواره شکم گیر کند، باعث مسدود شدن روده می‌شود که نتیجه آن درد شدید، حالت تهوع، استفراغ و ناتوانی در دفع مدفوع یا خارج کردن گاز معده می‌شود.

فتق مسدود شده

یک فتق مسدود شده می‌تواند جریان خون را در روده مسدود کند. فتق مسدود شده می‌تواند باعث از بین رفتن بافت روده مسدود شده شود. فتق مسدود شده یک بیماری مهلک بوده و باید فوراً تحت عمل جراحی قرار گیرد.

تشخیص

معمولاً معاینات فیزیکی برای تشخیص فتق کشاله ران کافی است. پزشک بیرون‌زدگی ناحیه کشاله ران را بررسی می‌کند. از آنجا که ایستادن و سرفه کردن باعث برجسته‌تر شدن فتق می‌شود از شما خواسته می‌شود تا بایستید یا سرفه کنید. اگر پزشک نتوانست به راحتی فتق را تشخیص دهد، از روش‌های تصویربرداری مانند سونوگرافی شکم، سی تی اسکن یا ام آر آی کمک می‌گیرد.

درمان فتق مغبنی

درمان اساسی فتق مغبنی جراحی و ترمیم فاسیا و جدار شکم است. هرچند احتمال عود و بروز عوارض (مانند دردهای مزمن، انسداد روده) بالاست. جراحی به روش لاپاروسکوپیک اغلب روش ترجیحی ترمیم فتق است. در موارد عدم جراحی اقدامات نگهدارنده مانند استفاده از فتق بند و اجتناب از افزایش فشار داخل شکم (مانند سرفه و زورزدن) پیشنهاد می شود. در صورت استفاده از لاپاروسکوپی احتمال خونریزی، عفونت و درد های مزمن پس از جراحی کاهش می یابد. اما از طرف دیگر ریسک آسیب خوردن اندام های دیگر در صورتیکه جراح ناوارد باشد، کمی بیشتر است. جراح وارد این عمل خاص، باید بیش از 200 عمل جراجی فتق به صورت لاپاروسکوپیک در سال انجام دهد و تجربه سایر جراحی های لاپاروسکوپیک به تنهایی کافی نیست.

جراحی باز

نوع باز جراحی شامل دو روش مستقیم و غیر مستقیم می‌باشد.

فتق غیر مستقیم

در این نوع فتق به دلیل شل شدن دیواره تحتانی شکم ایجاد می‌شود که با افزایش فشار داخل شکم مثل بلند کردن وزنه سنگین و یا قرار گرفتن در مانور والسالوا (زور زدن) باعث حرکت روده از طریق حلقه عمقی اینگوینال به درون کانال اینگوینال می‌شود.

فتق مستقیم

در این نوع فتق به علت اختلال مادرزادی، روده باریک بدون گذر از حلقه عمقی اینگوینال بلکه از طریق جداره خلفی کانال وارد این کانال می‌شود.

در صورت وجود هم زمان فتق مستقیم و غیر مستقیم در یک طرف به آن هرنی Pantaloo می‌گویند.

جراحی لاپاروسکوپی

در این عمل کم تهاجمی که تحت بیهوشی عمومی انجام می‌شود، جراح عمل را از طریق ایجاد چند شکاف روی شکم شما انجام می‌دهد. برای بهتر دیده شدن ارگان‌های درون شکم، باد شکم تخلیه می‌شود.یک لوله کوچک که مجهز به یک دوربین کوچک (لاپاروسکوپ) است از طریق یکی از شکاف‌ها وارد شکم می‌شود. با هدایت دوربین، جراح ابزار کوچکی را از طریق شکاف‌ها وارد شکم می‌کند تا فتق را با استفاده از مش مصنوعی اصلاح کند.

افرادی که از روش لاپاروسکوپی برای اصلاح فتق کشاله ران استفاده می‌کنند، ناراحتی و اسکار کمتری پس از عمل خواهند داشت و سریع‌تر می‌توانند به فعالیت‌های روزمره خود بپردازند. به هر حال، برخی مطالعات نشان می‌دهد که احتمال عود دوباره فتق پس از انجام عمل لاپاروسکوپی بیش از عمل باز است.عمل لاپاروسکوپی باعث می‌شود که پس از عمل بافت اسکار شکل نگیرد به همین دلیل این روش برای افرادی که فتق آنها پس از انجام عمل‌های سنتی دوباره عود کرده است انتخاب خوبی است. همچنین انجام این عمل برای افرادی که در هر دو طرف بدن به فتق دچار شده‌اند نیز گزینه مناسبی است.

اگر فتق دو طرفه باشد، ترجیح روش جراحی لاپاروسکوپیک به جراحی باز بیشتر خواهد بود، چرا که هر دو طرف را می توان هم زمان جراحی کرد بدون اینکه نیاز به بازکردن بیشتر بدن وجود داشته باشد.

آیا می دانید فتق مغبنی یا هرنی اینگوینال چه تفاوتی با فتق کشاله ران در دختران دارد؟

فتق کشاله ران در دختران

نبض ما- گردآوری

منابع

ویکی پدیا، وبسایت دکتر نامداری