آزمایش خون CBC و تفسیر آن
همه ما حداقل یک بار آزمایش خون CBC انجام داده ایم. اما از این آزمایش در چه حد اطلاعات دارید؟ آزمایش خون چه زمانی توسط پزشک درخواست می شود؟ نتایج به چه معنا هستند و از این نتایج به چه مشکلاتی می توان پی برد؟ در این مقاله سعی داریم به این پرسش ها پاسخ دهیم.
آزمایش خون CBC چیست؟
آزمایش خون CBC یکی از بنیادی ترین آزمایشات خون می باشد که اطلاعات زیادی در مورد سلامت بدن به ما می دهد. پزشک جهت بررسی سلامت کلی، چکاپ سالانه، بررسی کم خونی، بررسی عفونت در بدن و بررسی اولیه در ارتباط با اکثر بیماری ها و ناخوشی ها این آزمایش را درخواست می دهد. یکی از نکاتی که در ارتباط با تفاوت آزمایش CBC و آزمایش خون باید بدانید، این است که این دو اصطلاح، معادل هم نیستند. آزمایش خون به صورت کلی به هر آزمایشی که نیازمند تجزیه و تحلیل نمونه خون باشد گفته می شود. آزمایش CBC در واقع یکی از انواع آزمایشات خون است.
شرایط انجام تست
بسته به این که پزشک در کنار CBC چه آزمایش های دیگری درخواست داده باشد شرایط انجام آزمایش متفاوت می باشد. خود آزمایش CBC به تنهایی نیازمند مراقبت خاصی از قبل نمی باشد و احتیاجی به ناشتایی ندارد، اما از آنجایی که این آزمایش به ندرت به تنهایی درخواست می شود و معمولا آزمایشات تکمیلی دیگری نیز در کنار آن انجام می شود نمی توان به صورت کلی گفت که آزمایش خون ناشتایی نمی خواهد. پس برای بررسی شرایط انجام آزمایش حتما از پزشک خود سوال کنید، گاهی آزمایشات تکمیلی در کنار CBC نیازمند ناشتایی یا خون گیری در ساعت مشخصی از روز هستند که پزشک یا متصدی آزمایشگاه می توانند در این زمینه شما را راهنمایی نمایند. در حین انجام تست نمونه خون وریدی شما توسط یک سرنگ از بازو جمع آوری شده و در لوله مخصوص که حاوی مواد ضد انعقاد می باشد جمع آوری می شود. سپس نمونه جهت بررسی بیشتر به آزمایشگاه انتقال می یابد.
در آزمایش خون CBC چه مواردی بررسی می شود؟
آزمایش CBC به طور کلی شامل دو بخش RBC و WBC است و به شمارش اجزای مختلف خون می پردازد. گلبول های قرمز و سفید، پلاسما، پلاکت ها و… اجزای تشکیل دهنده خون می باشند که این آزمایش به تفکیک به بررسی این اجزاء می پردازد. نتایج آزمایش شامل چندین فاکتور است از جمله RBC ،Hct ،Hb ،WBC، MCV و… که هرکدام نشان دهنده یک مشخصه ویژه در خون می باشند و پزشک از تفسیر نتایج آزمایش خون CBC می تواند به وضعیت کلی سلامت شما پی ببرد. هر آزمایشگاه رنجی مشخص برای بررسی نتایج دارد و اگر اعداد و ارقام خارج از محدوده مشخص شده آزمایشگاه باشد نیازمند بررسی می باشد. فراموش نکنید شاید این آزمایش ساده به نظر برسد اما تفسیر نتایج تنها توسط پزشک معتبر می باشد، پس حتما نتایج آزمایش را در اولین فرصت نزد پزشک ببرید تا از صحت نتایج اطمینان حاصل نمایید.
نتایج تست CBC به چه معناست؟
بیماری ها و اختلالات زیادی وجود دارد که می توانند نتایج تست CBC را تحت تاثیر قرار دهند مانند کم خونی، عفونت، غلظت خون، وضعیت انعقاد خون، برخی بیماری های ژنتیکی و … . گاهی اوقات نیز پزشک جهت بررسی روند یک بیماری یا بررسی تاثیرات درمانی بر فرد این آزمایش را درخواست داده و از نتایج حاصله، به سیر بیماری یا روند بهبود و تاثیر برخی داروها پی می برد. همان طور که گفته شد کم خونی یکی از مواردی است که توسط این تست مورد بررسی قرار می گیرد. پزشک با مشاهده نتیجه آزمایش می تواند کم خونی را تشخیص دهد. همچنین گاهی اوقات با کنار هم قرار دادن چند فاکتور، نوع کم خونی نیز مشخص می شود. البته لازم به ذکر است اگر پزشک به تالاسمی یا اختلال ژنتیکی دیگری مشکوک باشد، حتما آزمایشات تکمیلی دیگری درخواست می دهد تا نوع اختلال مشخص شود.
بیماری های ژنتیکی دیگری نیز وجود دارند که موجب اختلال در نتایج این تست می شوند. برای بررسی این اختلالات انجام مشاوره ژنتیک و آزمایشات ژنتیکی امری ضروری می باشد. با توجه به حساسیت این آزمایشات حتما باید به مرکزی معتبر مراجعه نمایید تا بتوان از نتایج تست اطمینان حاصل کرد.