از دست دادن آب به بدن چه آسیبی می زند؟

بیش از ۵۰% بدن انسان از آب تشکیل شده است. جالب تر این است که ۷۳% از مغز و ۸۳% از ریه ها را آب تشکیل می دهد. با وجود این برخی از ما به دلایلی آب کافی نمی نوشیم که این برای بدن می تواند به شدت خطرناک باشد.

بیشترین ماده ای که در بدن موجود است آب می باشد. دو سوم بدن انسان را آب تشکیل می دهد. یک لیوان آب گوارا چون اکسیری نجات بخش برای فرد تشنه است، نکته جالب این که همه فکر می کنند بیشترین میزان آب بدن در خون که مایع است وجود دارد، در صورتی که تنها ۵% آب، در خون موجود است و بیشترین میزان آب در داخل سلول ها می باشد.

اگر آب بدن نباشد هیچ یک از فعالیتهای شیمیایی در بدن صورت نمی گیرد. چرا که نیازهای سلول برای جذب مواد مفید و دفع مواد زاید به آب بستگی دارد.

اگر آب بدن نباشد بدن یک حجم شکننده و سخت است، آب خاصیت ضربه گیری دارد و با ایجاد حالت ارتجاعی از اندام های داخلی محافظت می کند.

آب از سه راه وارد بدن می شود، یکی نوشیدن مایعات و دیگری از طریق غذا . حتی خشک ترین مواد غذایی مثل آرد نیز دارای میزان قابل توجهی آب می باشد. راه دیگر تأمین آب، تولید آن در داخل بدن است. طی مراحل سوخته شدن مواد غذایی مختلف در بدن (کربو هیدرات، چربی و پروتئین) میزان های متفاوتی آب تولید می شود که به آن آب متابولیک می گویند. بیشترین مقدار آب بدن از سوختن چربی حاصل می شود.

چه مقدار آب باید در روز مصرف کنیم؟

انستیتوی پزشکی هیئت تغذیه و غذای امریکا توصیه می کند زنان ۲٫۵ کیلوگرم و مردان ۳٫۵ کیلوگرم در روز آب بنوشند. این میزان شامل آب همه نوشیدنی ها و غذاها نیز می شود. حدود ۲۰% از نیاز روزانه آب معمولاً از طریق غذا تأمین می شود به این معنی که میزان واقعی آبی که فرد باید بنوشد در زنان ۲ کیلوگرم (۹ لیوان) و در مردان ۲٫۸ کیلوگرم (۱۲٫۵ لیوان) است.

دهیدراسیون یا کاهش آب بدن

دهیدراسیون (Dehydration) یا کم آبی بدن نوعی بیماری است که در فیزیولوژی و پزشکی به عنوان از دست دادن بیش از حد مایعات بدن تعریف شده است. در این گونه موارد، آب بدن بیمار به معنای واقعی کلمه، از دست می رود که این مستلزم از دست رفتن مایعات و آب بدن از درون ارگانیسم های موجود، کم شدن آب بدن از پوست و یا از غشاء مخاطی می باشد.

از علل شایع دهیدراسیون، ورزش شدید، به خصوص در آب و هوای گرم، اسهال شدید، استفراغ، تب یا تعریق بیش از حد است. نخوردن آب به اندازه کافی در طی ورزش یا در هوای گرم ممکن است باعث از دست رفتن آب بدن شود. هرکسی ممکن است دچار کم آبی شود اما کودکان، افراد مسن و مبتلایان به بیماری های مزمن بیشتر در معرض تین خطر هستند.

علائم و نشانه ها

• خشک شدن دهان
• کاهش ادرار
• چشمان گود افتاده و گیج شدن
• پوست چین و چروک دار
• کاهش فشار خون
• اغماء

درمان

دهیدراسیون خفیف با خوراندن آب و جلوگیری از دست رفتن مایعات بدن رفع می شود.

در موارد شدیدتر، کمبود آب بدن با بازیابی آب و الکترولیت بدن رفع می شود، از طریق روش درمان خوراکی کم آبی (ORT) یا سرم درمانی. روش ORT کم دردتر، کم هزینه تر، و در دسترس تر است. محلولی که در روش سرم درمانی به کار می رود باید ایزوتونیک (هم فشار) یا هیپوتونیک (کم فشار) باشد؛ تزریق آب خالی به درون رگ ها سبب تخریب گلبول های قرمز می شود.

برای آشنایی بیشتر با این بیماری، با این ویدیوی آموزشی همراه نبض ما باشید.