علائم خطرناک بیماری حاد کوهستان
بیماری حاد کوهستان یک نوع بیماری است که کوه نوردان، اسکی بازان، و هر فردی که در ارتفاعات بالا (بالای ۸۰۰۰ فوت یا ۲۴۰۰ متر) قرار گیرد را تحت تاثیر قرار می دهد.
فردا یازدهم دسامبر، روز جهانی کوهستان است. خواندن نکات زیر به شما کمک می کند تا با بیماری حاد کوهستان آشنا شوید. بیماری حاد کوهستان در ارتفاعات بالا به علت کاهش فشار هوا و کمبود اکسیژن در بدن ایجاد می شود.
علل بیماری حاد کوهستان
هر چقدر سرعت فرد در رفتن به ارتفاعات بیشتر باشد احتمال ابتلا به بیماری حاد کوهستان در او بیشتر می شود.
شما در معرض بیماری حاد کوهستان هستید اگر:
- نزدیک سطح دریا زندگی می کنید.
- در ارتفاعات زندگی می کنید یا به ارتفاعات سفر کرده اید.
- سابقه این بیماری در خانواده شما دیده شده است.
علائم بیماری حاد کوهستان
علائم بیماری شما بسته به سرعت شما در رفتن به ارتفاعات و سطح فشار به بدن متفاوت است. به گزارش نبض ما علائم این بیماری می تواند خفیف باشد یا زندگی شما را تهدید کند. این علائم می تواند روی سیستم عصبی، ریه ها، عضلات و قلب تاثیر گذارد.
نشانه های خفیف این بیماری عبارت اند از:
- اختلالات خواب
- سرگیجه
- خستگی
- سردرد
- از دست دادن اشتها
- تهوع یا استفراغ
- ضربان تند قلب
- تنگی نفس هنگام فعالیت
علائم خطرناک بیماری حاد کوهستان به شرح زیر است:
- رنگ آبی پوست (سیانوز)
- احتقان یا تنگی قفسه سینه
- گیجی
- سرفه
- سرفه همراه با خون
- از دست دادن هوشیاری
- چهره رنگ پریده یا کبود
- عدم توانایی راه رفتن روی یک خط صاف
- عدم توانایی در راه رفتن
- تنگی نفس حتی در حالت استراحت
آزمایشات لازم
به محض مشاهده علائم خطرناک به نزدیک ترین مرکز سلامت و بهداشت موجود مراجعه کنید. پزشک یا تکنیسین اورژانس صدای قفسه سینه را با یک گوشی پزشکی چک می کند. این صدا مانند صدای خش خش در ریه شما است. این صدا می تواند به علت وجود مایعات در ریه باشد.
آزمایش هایی که برای تشخیص بیماری حاد کوهستان داده می شود، عبارتند از:
- آزمایش خون
- سی تی اسکن مغز
- رادیوگرافی قفسه سینه
- نوار قلب (ECG)
درمان بیماری حاد کوهستان
بیماری حاد کوهستان اگر در مراحل اولیه شناخته شود به راحتی قابل درمان است. اصلی ترین درمان پایین آمدن از ارتفاعات است. ادامه دادن به کوه نوری در صورت دیدن علائم اشتباه ترین کار ممکن است. در صورت امکان رساندن اکسیژن اضافی به بدن نیز بسیار مفید است. در صورت مشاهده علائم شدید بیماری حاد کوهستان در فرد، حتما باید به بیمارستان انتقال داده شود.
به گزارش نبض ما، داروی استازولامید (Diamox) هم می تواند برای تنفس بهتر فرد خورده شود، البته اگر علائم خفیف باشد. در صورت مصرف این دارو ، دفع ادرار بیشتر از زمان عادی شود. این دارو حتما باید با مایعات فراوان خورده شود و در صورت مصرف این دارو به هیچ وجه به طور هزمان الکل مصرف نشود. این دارو برای پیشگیری از شدید شدن این بیماری بهترین درمان موثر است.
اگر وجود مایع در ریه ها تشخیص داده شود(ورم ریه) درمان به صورت زیر است:
- رساندن اکسیژن اضافی به بدن
- نیفدیپین داروی فشار خون بالا
- اسپری آگونیست بتا (اسپری آسم) برای باز کردن راه تنفس
- دستگاه تنفس در مواقع حاد
- داروی مهارکننده فسفودی (مانند سیلدنافیل) برای افزایش جریان خون برای رسیدن به ریه ها
- دگزامتازون (Decadron) برای کاهش تورم مغزی
به گزارش نبض ما، بیماری حاد کوهستان می تواند در مراحل اولیه به سرعت درمان شود، اما در صورت عدم درمان ممکن است به علت مشکلات ریوی یا تورم مغزی به مرگ منجر شود. در مکان های دور افتاده به علت نبود امکانات درمان بیمار به تعویق می افتد و این نتیجه ی خوبی به دنبال ندارد.
عواقب احتمالی
- کما
- وجود مایع در ریه ها (ورم ریه)
- التهاب مغز (ورم مغزی)، که می تواند منجر به تشنج، آسیب روانی یا آسیب دائمی به سیستم عصبی شود.
- مرگ
چه زمانی به اورژانس زنگ بزنم؟
در صورت مشاهده علائم شدید، حتی اگر از ارتفاعات پایین آمدید حتما با پزشکتان تماس بگیرید. اما سوال اینجاست که چه زمانی باید با اورژانس تماس بگیریم؟
در صورت مشاهده علائم زیر با اورژانس تماس بگیرید:
- مشکلات تنفسی شدید
- عدم هوشیاری
- سرفه خونی
پیشگیری از بیماری حاد کوهستان
به گزارش نبض ما رعایت موارد زیر برای پیشگیری از بیماری حاد کوهستان ضروری است:
- به تدریج از کوه بالا بروید.
- در صعودهای بالای ۸۰۰۰ فوت (۲۴۰۰ متر)، هر ۲۰۰۰ فوت (۶۰۰ متر) یک تا دو روز استراحت کنید.
- در صورت امکان خوابیدن در ارتفاعات کمتر
- علائم اولیه بیماری کوهستان که در بالا گفته شده است را بیاموزید.
نبض ما توصیه می کند: اگر به ارتفاعات بالاتر از ۹۸۴۰ فوت (۳۰۰۰ متر) سفر می کنید، حتما اکسیژن کافی برای چند روز به همراه داشته باشید. اگر می خواهید کوه نوردی با سرعت بالا داشته باشید حتما با یک پزشک مشورت کنید تا داروهای لازم را برای شما تجویز کند.
اگر کم خونی دارید از پزشک خود بپرسید آیا مصرف قرص آهن برای شما مناسب است؟ زیرا کم خونی باعث کاهش اکسیژن در خون می شود و فرد را مستعد بیماری حاد کوهستان می کند.
نکات ضروری برای کوه نوردان
در آخر چند نکته ضروری هنگام بالا رفتن از کوه به کوه نوردان عزیز توصیه می شود:
- نوشیدن مقدار زیاد آب
- اجتناب از مصرف الکل
- خوردن وعده های غذایی به صورت منظم
- خوردن غذاهای سرشار از کربوهیدرات
نام های دیگر بیماری
- ورم مغزی در ارتفاعات
- فقدان اکسیژن در ارتفاع
- بیماری ارتفاع
- بیماری کوهستان
- ورم ریه در ارتفاعات
مترجم: حانیه ایرانخواه
نبض ما، این مطلب توسط دکتر مجید نجفی، دارای بورد تخصصی بیهوشی و درد از دانشگاه شهید بهشتی بازبینی و تایید شده است.
منابع
Hackett PH, Roach RC. High-altitude medicine. In: Auerbach PS, ed. Wilderness Medicine. 5th ed. Philadelphia, PA: Elsevier Mosby; 2007:chap 1.
Schoene RB, Swenson ER. High altitude. In: Mason RJ, Murray JF, Broaddus VC, Nadel JA, eds. Textbook of Respiratory Medicine. 4th ed. Philadelphia, PA: Elsevier Saunders; 2005:chap 65.
Wright A, Brearey S, Imray C. High hopes at high altitudes: pharmacotherapy for acute mountain sickness and high-altitude cerebral and pulmonary oedema. Expert Opin Pharmacother.2008;9(1):119-127. PMID: 18076343 www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/18076343.
Yaron, M, Paterson RD, Davis DB. High-altitude medicine. In: Marx JA, Hockberger RS, Walls RM, et al, eds. Rosen’s Emergency Medicine: Concepts and Clinical Practice. 8th ed. Philadelphia, PA: Elsevier Saunders; 2014:chap 44.
