دلایل انجام سونوگرافی کلیه چیست؟

سونوگرافی کلیه برای ارزیابی اندازه، محل و شکل کلیه ها و اندام های مرتبط، مانند حالب و مثانه استفاده می شود. سونوگرافی کلیه می تواند کیست، تومور، آبسه، انسداد، تجمع مایع و عفونت در داخل یا اطراف کلیه ها را تشخیص دهد.

طبق مطالعات دانشگاه جان هاپکینز، سونوگرافی کلیه یک آزمایش تشخیصی است که با تولید تصاویر، اندازه، شکل و محل قرارگیری کلیه را ارزیابی می کند. همچنین سونوگرافی برای تشخیص جریان خون در کلیه نیز به کار برده می شود.

سونوگرافی با استفاده از پروب برای امواج فراصوت در فرکانس بسیار بالا که شنیده نمی شود، استفاده می کند. پروب سونوگرافی بر روی پوست قرار می گیرد و امواج فراصوت با حرکت در بدن به اندام ها می رسد. امواج از اندام ها (مانند اکو) دوباره به مبدل بر می گردد و توسط کامپیوتر برای بررسی اندام ها و بافت های بدن به تصاویر تبدیل می شود.

به گزارش نبض ما، امواج صوت با سرعت های مختلف در بافت بدن جا به جا می شوند. این امواج در بافت های استخوانی با بیشترین سرعت و در هوا با کمترین سرعت منتقل می شوند.ژل سونو گرافی به منظور حرکت راحت تر مبدل بر روی پوست و به حداقل رساندن هوای بین پوست و پروب استفاده می شود.

نوعی سونوگرافی دیگر به نام سونوگرافی داپلر وجود دارد، که برای نشان دادن سرعت و جهت جریان خون در قفسه سینه استفاده می شود. برخلاف سونوگرافی های دیگر برخی از صداها در سونوگرافی کلیه قابل شنیدن است. این سونوگرافی هیچ محدودیتی برای خانم های باردار و افرادی که به اشعه حساسیت دارند ندارد، زیرا اشعه ای جابه جا نمی شود.

دیگر آزمایش هایی که برای سلامت کلیه توصیه می شود شامل اشعه ایکس، توموگرافی کامپیوتری (سی تی اسکن)، اسکن کلیه، پیلوگرافی آنتى گراد، پیلوگرافی داخل وریدی و آنژیوگرافی کلیه است.

کلیه چگونه کار می کند؟

بدن مواد مغذی را از مواد غذایی می گیرد و آن را به انرژی تبدیل می کند. بعد از این که مواد مفید جذب شد، مواد زائد بدن در پشت روده ها و در خون باقی می ماند. کلیه ها و سیستم ادراری سدیم و پتاسیم را ذخیره می کنند و آب را در سطح تعادل نگه می دارند و ماده زائدی به نام اوره را از خون حذف می کنند.

اوره در هنگام ماندن غذاهای حاوی پروتئین، مانند گوشت، مرغ و سبزیجات خاص در بدن تولید می شود. اوره توسط جریان خون به کلیه ها می رسد. کلیه ها یک جفت لوبیا شکل ارغوانی- قهوه ای هستند که زیر دنده ها و پشت شکم قرار دارند. وظیفه ی کلیه ها به شرح زیر است:

• حذف مایعات زائد از خون به شکل ادرار
• حفظ تعادل در میزان نمک و دیگر مواد در خون
• تولید اریتروپویتین، هورمونی است به تشکیل سلول های قرمز خون کمک می کند.
• تنظیم فشار خون

به گزارش نبض ما، کلیه ها اوره را از خون توسط فیلتری به نام نفرون حذف می کنند. اوره همراه با آب و دیگر مواد زائد از طریق ادرار دفع می شود.

چرا سونوگرافی کلیه انجام دهیم؟

سونوگرافی کلیه برای ارزیابی اندازه، محل و شکل کلیه ها و اندام های مرتبط، مانند حالب و مثانه استفاده می شود. سونوگرافی می تواند کیست، تومور، آبسه، انسداد، تجمع مایع و عفونت در داخل یا اطراف کلیه ها را تشخیص دهد. سنگ کلیه و حالب نیز توسط سونوگرافی تشخیص داده می شوند.

سونوگرافی کلیه ممکن است برای کمک در قرار دادن سوزن در بیوپسی (نمونه برداری از یک بافت) به منظور تخلیه مایع از کیست و آبسه کلیه انجام شود. این سونوگرافی ممکن است برای تشخیص جریان خون به کلیه از طریق سرخرگ و رگ های خونی کلیه نیز انجام شود.

سونوگرافی کلیه بعد از پیوند کلیه به منظور بررسی میزان موفقیت پیوند نیز صورت می گیرد. ممکن است به علت های مختلف نیز سونوگرافی کلیه تجویز شود که به تصمیم پزشک مورد نظر بستگی دارد.

خطرات ناشی از سونوگرافی کلیه

این سونوگرافی بدون تابش اشعه و ایجاد ناراحتی در بدن انجام می شود. اما در صورت برخی شرایط خاص پزشکی ممکن است خطراتی داشته باشد. پس قبل از انجام سونوگرافی هر گونه نگرانی را با پزشک خود در میان بگذارید. شرایط و عوامل خاصی جواب سونوگرافی را دچار اختلال می کند که این عوامل به شرح زیر اند (البته ممکن است عوامل دیگری جز این موارد نیز باشند.

• چاقی شدید
• باریم در روده
• گاز روده
• آمادگی های لازم قبل از سونوگرافی کلیه

خوردن / نوشیدن: یک ساعت قبل از انجام سونوگرافی کلیه حدود ۷۰۰ گرم (۲۴ اونس) مایعات شفاف بنوشید. به گزارش نبض ما، قبل از سونوگرافی مثانه خود را خالی نکنید. به طور کلی، برای این سونوگرافی نیازی به ناشتا بودن یا مصرف داروی خاصی وجود ندارد.

بر اساس وضعیت پزشکی شما، ممکن است روند آماده سازی قبل از سونوگرافی کلیه برای شما متفاوت باشد.

در طول سونوگرافی کلیه ها چه اتفاقی می افتد؟

سونوگرافی کلیه ممکن است به صورت سرپایی یا بستری شدن در بیمارستان صورت گیرد. روند کلی انجام سونوگرافی به شرح زیر است:

• از شما می خواهند تا هر گونه لباس، طلا و جواهر و یا اشیاء دیگر که بر روی اشعه های سونوگرافی تاثیر می گذارد را از خود دور کنید.
• در آوردن لباس و پوشیدن روپوش
• بر روی تخت معاینه دراز می کشید.
• ژل سونوگرافی را در منطقه ی لازم بر روی پوست شما مالیده می شود.
• پروب با فرستادن امواج فراصوت در بدن روی پوست حرکت می کند.
• این امواج فراصوت ساختار بدن را مورد بررسی قرار می دهند و دستگاه سونوگرافی داده های گرفته از امواج را تحلیل می کند.
• دستگاه سونوگرافی بر اساس داده های دریافتی تصاویری بر روی مانیتور به نمایش می گذارد.
• این تصاویر به صورت دیجیتالی ذخیره می شود.
• اگر سونوگرافی برای بررسی مثانه باشد، بعد از سونوگرافی از مثانه پر، از شما درخواست می شود تا مثانه خود را خالی کنید و با مثانه خالی هم سونوگرافی انجام دهید.
• تاکنون عوارض جانبی در افرادی که سونوگرافی انجام می دهند دیده نشده است.

مترجم: حانیه ایران خواه

نبض ما، این مطلب توسط  دکتر مجید نجفی دارای بورد تخصصی بیهوشی و درد از دانشگاه شهید بهشتی بازبینی و تایید شده  است.