علائم و درمان هیدروسل و هماتوسل

هیدروسل و هماتوسل از بیماری های مربوط به بیضه است. این بیماری ها به علت التهاب یا صدمه به بیضه و کیسه بیضه ها ممکن است به وجود آید.

گردآوری- نبض ما

هیدروسل مایعی است که اطراف بیضه را احاطه می کند و موجب تورم کیسه بیضه می شود. تقریباً از هر 10 نوزاد پسر یک نوزاد به طور مادرزادی در بدو تولد دجار هیدروسل می باشد، اما اغلب آنها در طی یک ماه اول، بدون درمان بهبودی می یابند. علاوه بر آن، مردان نیز (اغلب بالای 40 سال) به علت التهاب یا صدمه به کیسه بیضه، ممکن است به هیدروسل مبتلا شوند.

هماتوسل تجمع خون در داخل اسکروتوم (کیسه بیضه) است. این عارضه گاه به دنبال ترومای فیزیکی، عفونت یا سرطان ایجاد می شود وگاه با علت نامشخص. خون معمولا در غشای مهبلی (Tunica vaginalis) اطراف بیضه تجمع می یابد.

هیدروسل

التهاب ممکن است ناشی از عفونت اپیدیدیم (اپیدیدمیت) یا عفونت بافت بیضه (ارکیت) باشد. (اپیدیدیم لوله های ظریف و پرپیچ و خمی است که پشت هر بیضه قرار دارند). هیدروسل معمولاً دردناک نبوده ولی چنانچه فرد دچار تورم کیسه بیضه شود باید به پزشک مراجعه نماید تا علل دیگر همچون سرطان بیضه و حالات دیگر را بررسی نماید. بنابراین تمام مردان مبتلا به هیدروسل باید تحت سونوگرافی بیضه قرار بگیرند.

در بسیاری از موارد، هیدروسل با فتق کشاله ران همراه است. در این موارد به علت ضعف دیواره شکمی، قسمتی از روده به داخل کیسه می رود که نیاز به درمان دارد. از آنجاییکه مایع هیدروسل معمولاً شفاف است، پزشک برای تشخیص هیدروسل از آزمایش عبور نور از می ان کیسه بیضه استفاده می کند. گذر نور نشان دهنده وجود مایع شفاف است، ولی تشخیص قطعی نیست، چون ممکن است حالات دیگر همچون فتق نیز وجود داشته باشد.

در صورتیکه پزشک مشکوک به ایجاد هیدروسل به علت وجود التهاب باشد، آزمایشات خون و ادرار مشخص خواهند کرد که آیا علت هیدروسل اپیدیدمی ت است یا خیر. در مواردی که مایع احاطه کننده بیضه ها، مانع لمس بیضه ها شود از روش های تشخیصی دیگر نظیر سونوگرافی استفاده خواهد شد.

سونوگرافی با استفاده از امواج صوتی با فرکانس بالا، برای ایجاد تصاویر اجزاء داخل بدن، انجام می شود برای بررسی احتمال وجود توده یا علل دیگر تورم کیسه بیضه به کار می رود. در پسر بچه ها معمولاً هیدروسل در طی یکسال به طور خود بخود محو می شود. اگر پس از یکسال از بین نرفت و یا به بزرگ شدن ادامه داد، نیاز به جراحی خواهد داشت. کشیدن مایع هیدروسل در بچه ها بدلیل خطر عفونت به هیچ وجه نباید انجام شود. در بزرگسالان نیز اغلب هیدروسل خود بخود از بین می رود و زمانی نیاز به درمان پیدا می کندکه آنقدر بزرگ شود که غیر قابل تحمل شده یا بد شکل باشد هیدروسل ممکن است یک طرفه یا دو طرفه باشد.

هیدروسلکتومی

هیدروسلکتومی برداشتن هیدروسل بصورت یک جراحی بدون نیاز به بستری طولانی، با بی حسی موضعی و یا بیهوشی عمومی انجام می شود. برای این کار جراح برشی را بر روی کیسه بیضه یا پایین شکم ایجاد می کند و ضمن تخلیه مایع، اصلاحات لازم را انجام می دهد. اگر هیدروسل در طی جراحی اصلاح فتق کشاله ران تشخیص داده شود، حتی اگر برای فرد هیچ مشکلی ایجاد نکرده باشد پزشک اقدام به برداشت آن می کند در مواردی ممکن است نیاز به عدسی چشمی حین عمل جراحی باشد تا به اپیدیدیم و مجاری اسپرم بر آسیبی نرسد.

هیدروسلکتومی ممکن است به قرار دادن لوله تخلیه و پانسمان حجیم بر روی ناحیه برش برای چند روز اول بعد از جراحی نیاز داشته باشد. استفاده از کیسه یخ بر روی موضع در 24 ساعت اول پس از عمل، تورم را کاهش می دهد. جراحی هیدروسل در بچه ها بجای ناحیه کیسه بیضه باید با شکاف جراحی کشاله ران انجام شود.

آیا هیدروسل موجب ناباروری است؟

سوالی که اغلب افراد در صورت ابتلا به هیدروسل از پزشک خود دارند این است که آیا هیدروسل موجب ناباروری می شود؟ در این ارتباط باید گفت: هیدروسل به خودی خود عامل ناباروری نیست، اما ممکن است همراه با عوامل زمی نه ای در بیضه مثل عفونت یا توده باشد که این عوامل، تولید یا عملکرد اسپرم ها را دچار اختلال می کند.

هماتوسل

بیضه ها به علت در معرض بودن گاهی صدمه می بینند و آن چنان درد شدیدی ایجاد می کنند که باعث می شود شما به خود بپیچید. لگد خوردن به ناحیه کشاله ران در حین ورزش احتمالا شایعترین علت صدمه به بیضه است. هماتوسل تجمع خون در داخل اسکروتوم (کیسه بیضه) است. این عارضه گاه به دنبال ترومای فیزیکی، عفونت بیضه یا سرطان بیضه ایجاد می شود وگاه با علت نامشخص. خون معمولا در غشای مهبلی (Tunica vaginalis) اطراف بیضه تجمع می یابد.

تشخیص هماتوسل

معمولا برای هماتوسل درمانی لازم نیست. با این حال اگر درد ادامه یافت و تورم بیضه بروز کرد فورا به پزشک مراجعه کنید. تخلیه لخته های خون (هماتوم) ممکن است تنها راه نجات بیضه باشد. در برخی موارد یک تجمع بدون درد خون بتدریج در داخل کیسه بیضه ایجاد می شود. اگر هماتوسل خود به خود از بین نرود ممکن است برای جلوگیری از عقیم شدن آن را از طریق جراحی خارج کرد.

تفاوت هماتوسل و هیدروسل

همان طور که گفته شد برای تشخیص هیدروسل از آزمایش نور چراغ استفاده می کنند. هماتوسل هم شبیه هیدروسل است اما تفاونی که دارد این است که نور چراغ قوه از درون هماتوسل عبور نمی کند و درد بیشتری دارد.