علائم پره اکلامپسی یا مسمومیت حاملگی
پره اکلامپسی اختلال پیچیده ای است که حدود ۵ تا ۸ درصد زنان حامله را درگیر می کند.
نبض ما– گردآوری
تشخیص پره اکلامپسی بر فشار خون بالا و وجود پروتئین در ادرار (بطور طبیعی پروتئین در ادرار دیده نمی شود) بعد از هفته ۲۰ حاملگی است.
ـ پره اکلامپسی خفیف
افزایش قابل ملاحظه ی فشار خون، هر چند در محدوده طبیعی قرار داشته باشد.
پف کردن صورت، دست‌ها و پاها که در صبح شدیدتر است.
افزایش وزن بیش از حد (بیش از ۴۵۰ گرم در هفته در سه ماهه آخر بارداری).
پروتئین در ادرار
ـ پره اکلامپسی شدید
افزایش مداوم فشار خون
تورم و پف‌کردن مداوم
تاری دید
سردرد
تحریک‌پذیری
درد شکم
ـ اکلامپسی:
بدتر شدن علایم فوق
کشیدگی عضلات
تشنج
اغما
دلایل پره اکلامپسی
علی رغم تحقیقات وسیعی که انجام شده است، علت اصلی این بیماری هنوز کاملا مشخص نیست. احتمال دارد که دلیل واحدی برای این بیماری وجود نداشته باشد. خصوصیات ژنتیکی، بعضی بیماری های زمینه ای، چگونگی واکنش سیستم ایمنی بیمار به حاملگی، و فاکتورهای دیگر ممکن است در این میان نقش داشته باشند. بیشتر پزشکان بر این باروند که بسیاری از موارد پره اکلامپسی در اوایل حاملگی و قبل از اینکه علائم ظاهر شوند شروع می شوند.
یک نظریه این است که جفت به طرز مناسبی در دیواره رحم قرار نمی گیرد و شریان های این منطقه به اندازه ای که باید متسع نمی شوند، در نتیجه خون کمتری به جفت می رسد. در موارد دیگر، ابتلا به بیماری هایی نظیر فشار خون مزمن یا دیابت می تواند سبب کاهش جریان خون جفت شود. این مسئله می تواند سبب ایجاد زنجیره پیچیده ای از اتفاقات شود که عبارتند از انقباض عروق خونی (که سبب افزایش فشار خون می شود)، تخریب دیواره رگ ها (که سبب تورم و دفع پروتئین از ادرار می شود) و تغییر در انعقاد خون که خود می تواند سبب مشکلاتی دیگر شود.
آیا بالا بودن فشار خون قبل از حاملگی خطر ابتلا به پره اکلامپسی را افزایش می دهد؟
بلی. در صورتیکه بیمار قبل از حاملگی یا در طی نیمه اول حالگی فشار خون بالا داشته باشد مبتلا به فشار خون مزمن تلقی شده و باید از نظر فشار خون و همچنین علائم پره اکلامپسی و نیز عوارض دیگر تحت نظر باشد. زنان مبتلا به فشار خون مزمن که دچار پره اکلامپسی می شوند نسبت به زنانی که یکی از این دو عارضه را به تنهایی دارند در معرض خطرات بیشتری قرار دارند.
چه مشکلات دیگری خطر ابتلا به پره اکلامپسی را افزایش می دهند؟
بروز پره اکلامپسی برای بار اول، در حاملگی اول شایع تر است. ابتلا به پره اکلامپسی نیز احتمال بروز آن را در حاملگی های بعدی تشدید می کند. هر چه پره اکلامپسی شدیدتر باشد و زودتر اتفاق بیفتد، خطر آن بیشتر است. در واقع، شروع پره اکلامپسی قبل از هفته ۳۰ حاملگی، خطر ابتلا مجدد را تا ۴۰% افزایش می دهد.
عوامل خطر دیگر عبارتند از:
- فشار خون مزمن (همانطور که در بالا گفته شد)
- بعضی از اختلالات انعقادی، دیابت، بیماریهای کلیوی، یا بعضی بیماریهای اتوایمون نظیر لوپوس
- سابقه خانوادگی ابتلا به پره اکلامپسی (مادر، خواهر، مادر بزرگ، خاله، عمه)
- چاقی (اندکس جرم بدن ۳۰ یا بیشتر)
- حاملگی دو قلو یا چند قلو
- سن کمتر از ۲۰ سال یا بیشتر از ۴۰ سال
پیشگیری
هیچ راه شناخته شده ای برای پیشگیری از پره اکلامپسی وجود ندارد، هر چند در این زمینه تحقیقاتی در حال انجام است. بعضی مطالعات بدنبال این هستند که شاید مصرف کلسیم بیشتر یا آسپیرین با دوز پایین بتواند در پیشگیری یا درمان پره اکلامپسی کمک کننده باشد ولی نتایج این مطالعات چندان مثبت نبوده و بیشتر متخصصین آنها را بصورت معمول برای زنانی که کمتر در خطر هستند توصیه نمی کنند.
در یک مطالعه کوچک نشان داده شد که زنانی که ویتامین های C و E مصرف کرده بودند کمتر دچار پره اکلامپسی شده بودند. در این زمینه مطالعات وسیعی در انگلستان و آمریکا در جریان است. تا زمانیکه راهی برای پیشگیری از این عارضه پیدا شود بهترین کار مراجعه مرتب برای مراقبت های زمان بارداری است.
تفاوت پره اکلامپسی با فشار خون حاملگی
بالا بودن فشار خون بعد از هفته ۲۰ حاملگی بدون وجود پروتئین در ادرار، “فشار خون حاملگی” (بالا بودن فشار خون ناشی از حاملگی ) خوانده می شود. در صورتیکه در مراحل بعد پروتئین در ادرار دیده شود تشخیص به پره اکلامپسی تغییر می کند. این وضعیت تقریباً در یک چهارم زنانی که در ابتدا تشخیصشان فشار خون حاملگی است دیده می شود.
درمان
درمان بستگی به سن بارداری دارد. یعنی مدت زمانی که از عمر جنین می گذرد.
۱- اگر تاریخ زایمان نزدیک است و رشد جنین کافی است. ممکن است پزشک با توجه به شرایط مادر و جنین تصمیم به انجام زایمان بگیرد.
۲- اگر مادر پره اکلامپسی خفیف داشته و جنین رشد کافی نداشته باشد، موارد زیر به مادران توصیه می شود:
- استراحت بر پهلوی چپ برای افزایش خونرسانی به جنین
- افزایش تعداد ویزیتها توسط پزشک یا ماما
- محدود نمودن مصرف نمک
- مصرف مایعات کافی در طول روز
- مصرف داروی پایین آورنده فشار خون به دستور پزشک
- بستری شدن در بیمارستان برای کنترل فشار خون و کارکرد کلیه
