داروهای کاهش دهنده کلسترول خون چه هستند؟
اگر پزشک شما تصمیم گرفته است که برای شما داروهای کاهش دهنده کلسترول خون را تجویز نماید علت آن این است که شما در معرض خطربالای ابتلا به بیماری قلبی یا سکته مغزی قرار دارید.
اغلب درمان کاهش دهنده کلسترول خون شامل ترکیبی از رژیم غذایی و دارودرمانی است. اکثر بیماری های قلبی عروقی و بسیاری از سکته ها ی مغزی به دلیل تجمع و رسوب چربی، کلسترول و سایر مواد (که پلاک نامیده می شود) در دیواره داخلی سرخرگها، ایجاد می شوند. سرخرگها دچار گرفتگی و بنابراین تنگی شده و جریان خون کاهش می یابد.
اگر لخته ای تشکیل شود و جریان خون به قلب را دچار انسداد سازد ، این حالت منجر به حمله قلبی می گردد. اگر لخته خون، سرخرگی را که خونرسانی به مغز را بر عهده دارد دچار انسداد سازد، سکته مغزی رخ می دهد. شما می توانید با گوش کردن به توصیه های پزشک از بروز این بیماری ها پیشگیری کنید.
من چه چیزهایی را در مورد این داروها باید بدانم؟
پزشک شما در مورد داروی مناسب برای شما تصمیم می گیرد. اغلب از شما درخواست می شود که بیش از یک دارو را مصرف کنید. همواره به دقت از دستورات پزشکتان پیروی کنید و به پزشک اجازه دهید که بداند که آیا دچار عوارض جانبی شده اید یا خیر؟ هیچگاه به صلاحدید خود مصرف دارو را قطع نکنید .
داروهای متصل شونده به اسیدهای صفراوی (رزینها)
جهت دفع کلسترول به بدن شما کمک می کنند. نام برخی از این داروها شامل کلستیرامین ، کلستیپول و کلسولام است. این دارو ها اغلب به شکل پودر هستند که شما آنرا با آب یا آب میوه مخلوط می کنید . این داروها در دستگاه گوارش جذب نمی شوند ودر آنجا به کلسترول متصل می شوند.
عوارض جانبی ممکن است شامل یبوست، نفخ، تهوع و گاز شکم باشند . جهت کاهش این عوارض، فیبر غذایی و مایعات بیشتری استفاده کنید.
اسیدنیکوتینیک یا نیاسین
یک نوع ویتامین B است . این دارو را تنها با تجویز پزشک مصرف کنید. این دارو سبب کاهش کلسترول کل ، کلسترول LDL (بد) و تری گلیسرید می شود . این دارو هم چنین سطح کلسترول HDL (خوب ) را افزایش می دهد .
این دارو می تواند سبب بروز خارش و گرگرفتگی شود . همچنین ممکن است سبب ایجاد مشکلات گوارشی و سایر عوارض جانبی شود که پزشک برای شما شرح می دهد .
مهارکننده های آنزیم HMG-COA ردوکتاز (استاتین ها )
گروهی از داروها هستند که سبب تحریک بدن جهت تغییر شکل کلسترول و دفع آن از بدن می شوند . اثر عمده آنها کاهش کلسترول LDL است.
نام برخی از داروهای این گروه شامل لووستاتین، پراواستاتین، سیمواستاتین، فلوواستاتین و آتورواستاتین است. عوارض جانبی احتمالی شامل یبوست، درد یا گرفتگی معده و گازشکم هستند. برخی ازبیماران دچار درد عضلانی، ضعف یا ادرار قهوه ای می شوند.
اسید فیبریک ها
بویژه برای کاهش تری گلیسیریدها مفید هستند و به میزان کمتری سطح کلسترول HDL را افزایش می دهند. نام برخی از آنها شامل ژمفیبروزیل، کلوفیبرات و فنوفیبرات است .تعداد اندکی از بیماران در هنگام مصرف دچار مشکلات گوارشی می شوند.
فیبریک اسیدها می توانند سبب افزایش برخی داروهای رقیق کننده خون شوند . این امر باید بدقت پایش گردد .
من چگونه می توانم مصرف داروهایم را به یاد داشته باشم؟
گاهی مصرف صحیح و مداوم دارو دشوار است اما جهت ایمن بودن، شما باید دارو ها را صحیح مصرف کنید .
• داروهای خود را در ساعت خاصی از روز یا همراه با غذا یا سایر کارهای روزمره مانند مسواک زدن مصرف کنید .
• از یک جعبه قرص هفتگی با بخشهای جداگانه برای هر روز و هر ساعت از روز استفاده کنید .
• جعبه قرص های کامپیوتری هنگامی که زمان مصرف دارو فرا می رسد یا جعبه خالی از قرص می شود هشدار می دهند .
• از دوستان و اعضا ی خانواده بخواهید که مصرف دارو را به یاد شما بیاندازند .
• از یک تقویم دارویی و جدول آگاه ساز دارویی استفاده کنید.
• هنگام مصرف دارو یادداشت بگذارید .
• از یک دستگاه هشدار دهنده استفاده کنید .
• از یک ساعت مچی زنگدار استفاده کنید .
از کجا بفهمم که قرص موثر بوده است یا خیر ؟
پزشک شما به هنگام نیاز، سطح کلسترول خون شما را چک می کند . همراه با پزشک خود یک سطح هدف را تنظیم کنید و از وی بپرسید چه مدت طول می کشد تا به سطح هدف دست پیدا کنید . پس از دستیابی به هدف به دستورات پزشکتان گوش دهید. مگر با صلاحدید پزشک داروهایتان را قطع نکنید .
من چگونه می توانم بیشتر یاد بگیرم ؟
با پزشک ، پرستار یا مشاور سلامتی خود مشورت کنید . اگر مبتلا به بیماری قلبی می باشید یا قبلا دچار سکته مغزی شده اید، ممکن است اعضای خانواده شما در معرض خطر باشند . ایجاد تغییرات در شیوه زندگی آنها جهت کاهش میزان خطر مهم است.
شما می توانید از کتابچه ها و بروشورهای علمی جهت انتخاب زندگی سالمتر و کاهش میزان خطر ، کنترل بیماری و مراقبت از افراد مورد علاقه تان استفاده کنید .دانایی توانایی است بنابراین بیشتر بیاموزید و بیشتر زندگی کنید.
تهیه و تنظیم :
واحد پیشگیری و آموزش همگانی مرکز قلب تهران
دکتر اکبر نیک پژوه