مسمومیت در بارداری چه علائمی دارد؟
تقریباً پنج درصد زنان باردار دچار پری‌اکلامپسی می‌شوند. مسمومیت بارداری یا پری‌اکلامپسی معمولاً بعد از هفته 20 بارداری شروع می‌شود اما گاهی ممکن است زودتر یا حتی بعد از زایمان رخ دهد.
اکلامپسی یعنی حالت شدید و پیشرفته پری‌اکلامپسی؛ در این عارضه، فشار خون بالا منجر به تشنج می‌شود و مانند پری‌اکلامپسی، در طول دوران بارداری رخ می دهد و در موارد نادر، بعد از زایمان اتفاق می‌افتد.
علت مسمومیت در بارداری چیست؟
پزشکان هنوز هم به طور دقیق نتوانسته‌اند یک علت مشخص برای مسمومیت بارداری ذکر کنند اما مواردی هست که به عنوان دلایل بالقوه‌ی مسمومیت بارداری به آن‌ها اشاره می‌شود:
- ژنتیک
- مشکلات مربوط به رگ‌های خونی
- بیماری‌های خودایمنی
از طرفی، عوامل خطری هم وجود دارد که شانس شما را برای ابتلا به مسمومیت بارداری افزایش می‌دهد:
- بارداری چندقلو
- سن بالای 35 سال
- نوجوان بودن مادر
- اولین حاملگی
- چاقی
- سابقه‌ی فشار خون بالا
- سابقه‌ی دیابت
- سابقه‌ی نارسایی یا اختلالات کلیوی
هیچ راه خاصی برای پیشگیری قطعی از این مشکل وجود ندارد اما پزشکان توصیه می‌کنند که زنان برای کمک به پیشگیری از مسمومیت بارداری، بعد از سه ماهه‌ی اول بارداری شروع به مصرف آسپیرین بچه تحت نظر پزشک کنند.
مراقبت‌های زودهنگام و مداوم پیش از تولد نوزاد به پزشک کمک می‌کند پری‌اکلامپسی را زودتر تشخیص دهد و بتواند از بروز عوارض بیشتر پیشگیری کند. وقتی پزشک این مشکل را تشخیص دهد تا زمان زایمان به خوبی تحت نظر خواهید بود.
علائم مسمومیت در بارداری یا پری‌اکلامپسی
دقت کنید که گاهی اوقات پیش می‌آید که اصلاً متوجه نشانه‌های پری‌اکلامپسی نمی‌شوید، اما در صورتی که نشانه‌هایی وجود داشته باشد به طور معمول این موارد را دربر می‌گیرد:
- سردرد مداوم
- تورم غیرطبیعی دست‌ها و صورت
- افزایش ناگهانی وزن
- تغییر در بینایی
- درد در ناحیه‌ی سمت راست بالای شکم
بر اساس معاینه، پزشک ممکن است متوجه فشار خون 90/140 میلی‌متر جیوه یا بالاتر شود و احتمالاً نتیجه‌ی آزمایش خون و ادرار شما هم نشان‌دهنده‌ی وجود پروتئین در ادرار، آنزیم‌های کبدی ناهنجار و سطح پایین فاکتورهای خونی باشد.
در این شرایط احتمالاً پزشک برای شما تست بدون استرس تجویز می‌کند. تست بدون استرس نوعی آزمایش است که چگونگی تغییرات ضربان قلب جنین را هنگام حرکت جنین بررسی می‌کند. احتمالاً برای بررسی سلامت جنین از سونوگرافی هم استفاده می‌شود.
درمان پری‌اکلامپسی
درمان پیشنهادی پری‌اکلامپسی، زایمان است. در اکثر موارد این کار باعث می‌شود پری‌اکلامپسی پیشرفت نکند.
زایمان
اگر در هفته‌ی 37 یا بالاتر بارداری هستید، در این زمان کودک به اندازه‌ی کافی رشد کرده و نباید نگران نارس بودن او باشید. در این شرایط پزشک ممکن است درد زایمان را القا کند.
در صورتی که قبل از هفته‌ی 37 بارداری باشید، پزشک پیش از این که در مورد تاریخ زایمان شما تصمیمی بگیرد اول وضعیت سلامت شما و جنین را بررسی می‌کند؛ این موضوع به عوامل زیادی بستگی دارد از جمله سن جنین، این که درد شروع شده یا نه، و شدت پری‌اکلامپسی.
زایمان و خروج جفت باید باعث حل مشکل پری‌اکلامپسی شود.
درمان‌های دیگر حین بارداری
در برخی موارد شاید برای شما داروهایی تجویز شود تا بتوانید فشار خون را پایین بیاورید یا از تشنج – که از عوارض احتمالی پری‌اکلامپسی است – پیشگیری کنید.
شاید هم پزشک تصمیم بگیرد شما را برای بررسی‌های کامل و بیشتر در بیمارستان بستری کند. شاید برای شما داروهای درون‌وریدی تجویز شود تا فشار خونتان پایین بیاید یا برای این که ریه‌های نوزاد سریع‌تر رشد کند به شما استرویید تزریق شود.
کنترل پری‌اکلامپسی به این بستگی دارد که بیماری شما خفیف یا شدید است. نشانه‌های پری‌اکلامپسی شدید عبارتند از:
- تغییر در تپش قلب جنین که نشانه‌ی وجود مشکل است
- دردهای شکمی
- تشنج
- نارسایی کلیه یا کبد
- مایع در شش‌ها
در صورتی که هر نوع نشانه‌ی غیر معمول در بارداری احساس کردید باید به پزشک مراجعه کنید. همه‌ی توجه شما باید معطوف به سلامتی خود و نوزادتان باشد.
درمان بعد از زایمان
وقتی نوزاد متولد شد، نشانه‌های پری‌اکلامپسی باید برطرف شود. طبق مطالعات، اکثر زنان 48 ساعت بعد از زایمان فشار خون کاملاً طبیعی خواهند داشت. همچنین پژوهش‌ها نشان داده که نشانه‌های پری‌اکلامپسی در اکثر موارد پس از زایمان رفع می‌شود، و وضعیت کارکرد کبد و کلیه‌ها بعد از چند ماه به حالت عادی برمی‌گردد.
با این حال در برخی موارد دیده شده که فشار خون مادر چند روز بعد از زایمان دوباره بالا می‌رود، به این ترتیب نیاز است که حتماً برای کنترل این موضوع با پزشک به طور منظم ملاقات کنید و تحت نظر باشید.
در موارد نادر، پری‌اکلامپسی ممکن است در دوره‌ی خونریزی طبیعی پس از زایمان طبیعی ایجاد شود. پس حتی در صورتی که بارداری راحت و بدون مشکلی هم داشتید، اگر در حال حاضر نوزاد دارید و متوجه برخی نشانه‌های بالا شده‌اید حتماً و در اسرع وقت به پزشک مراجعه کنید.
عوارض مسمومیت بارداری یا پری‌اکلامپسی
مسمومیت بارداری یا پری‌اکلامپسی یک عارضه‌ی بسیار شدید است که در صورتی که درمان نشود می‌تواند جان مادر و جنین را به خطر بیندازد. برخی عوارض پری‌اکلامپسی عبارتند از:
- مشکلات خونی در نتیجه‌ی فاکتورهای خونی پایین
- قطع ناگهانی جفت (جدا شدن جفت از دیواره‌ی رحم)
- آسیب به کبد
- نارسایی کلیه‌ها
- اِدِم ریه (تجمع آب میان‌بافتی در ریه)
در صورتی که به خاطر رفع مشکلات مربوط به پری‌اکلامپسی، نوزاد خیلی زودتر از موعد متولد شود احتمالاً دچار همین عوارض می‌شود.
آیا مسمومیت در بارداری خطرناک است؟
خیلی مهم است که طی بارداری تا آن جا که ممکن است مراقب سلامتی خود و جنین تان باشید؛ رژیم غذایی سالم داشته باشید، از فولیک اسید و ویتامین‌ها استفاده کنید و به منظور چکاپ به طور منظم به پزشک مراجعه کنید.
اما با وجود همه‌ی مراقبت‌ها، باز هم ممکن است عوارض ناخواسته‌ای مثل پری‌اکلامپسی رخ دهند که این موضوع می‌تواند برای مادر و جنین خطرناک باشد.
با پزشک تان در مورد کارهایی که می‌توانید برای کاهش ریسک پری‌اکلامپسی انجام دهید صحبت کنید و از نشانه‌های هشداردهنده آگاه باشید. در صورتی که نیاز باشد پزشک شما را به یک متخصص ارجاع می‌دهد.
