آیا دیدن خون در ادرار خطرناک است؟!

گاهی وجود خون در ادرار قابل مشاهده توسط خود فرد است، ولی برخی اوقات فقط زیر میکروسکوپ قابل دیدن است و بعد از آزمایش ادرار توسط پزشک کشف می شود. ادرار خونی همیشه مشکل جدی ای نیست ولی در هر صورت کشف علت آن مهم می باشد.

گردآوری- نبض ما

خون در ادرار (یا به اصطلاح پزشکی هماچوری) معمولا علامت عارضه خطرناکی نیست اما از آنجا که وجود خون در ادرار ممکن است در برخی موارد به دلیل یک شرایط پزشکی جدی بروز کند به همین علت بعد از مشاهده خون در ادرار، شخص باید حتما به پزشک مراجعه کند. به یاد داشته باشید که تمام موارد هماچوری باید توسط پزشک بررسی شود و خطرناک بودن و یا نبودن آن تنها باید توسط پزشک تائید و یا رد شود.

دو نوع خون در ادرار می تواند وجود داشته باشد، یک نوع آنرا خود بیمار می تواند در ادرار مشاهده کند که به آن خون آشکار می گویند و نوع دیگر که خیلی شایع تر است، این است که خود بیمار نمی تواند در ادرار خون مشاهده کند، بلکه آزمایشگاه گزارش می کند که خون در ادرار وجود دارد که به آن خون مخفی می گویند.

علل به وجود آمدن خون در ادرار

1- عفونت مجرای ادراری

ورود میکروب (باکتری) به داخل بدن از طریق مجرای خروج ادرار و تکثیر آنها در مثانه باعث ایجاد عفونت ادراری می شود. علائم عفونت ادراری شامل تکرر ادرار، درد و سوزش موقع ادرار کردن و بدبو شدن ادرار است. در برخی افراد بخصوص افراد مسن، تنها علامت عفونت ادراری، مشاهده میکروسکوپی خون در ادرار است.

2- سنگ مثانه یا کلیه

املاح موجود در ادرار تغلیظ شده برخی اوقات رسوب می کنند و باعث تشکیل کریستال هایی در دیواره کلیه و مثانه می شوند. این کریستال ها با گذشت زمان به سنگ های کوچک و سختی تبدیل می شوند. این سنگ ها اغلب باعث درد می شوند. سنگ کلیه یا مثانه باعث پیدایش خون در ادرار نیز می شود.

3-  عفونت کلیه

عفونت کلیه یا پیلونفریت، در اثر ورود باکتری به داخل کلیه از طریق جریان خون و یا بالا آمدن باکتری از طرف مثانه و از طریق میزنای به داخل کلیه است. علائم عفونت کلیه اغلب شبیه علائم عفونت مثانه است، گرچه عفونت کلیه، بیشتر باعث تب و درد پهلوها می شود.

4- بزرگ شدن پروستات در مردان

غده پروستات در مردان اغلب بعد از سنین میانسالی بزرگ می شود و این امر طبیعی است. وقتی پروستات بزرگ می شود، روی میزنای فشار وارد می کند و مسیر جریان ادرار را می بندد. از علائم بزرگی یا عفونت پروستات شامل به سختی ادرار کردن، نیاز فوری به دفع ادرار، تکرر ادرار و مشاهده خون در ادرار (با چشم و یا میکروسکوپ) است.

5- بیماری های کلیه

گلومرونفریت (التهاب سیستم تصفیه کردن کلیه ها) باعث ادرار خونی (میکروسکوپی) می شود. گلومرونفریت می تواند در اثر یک بیماری سیستمیک مثل دیابت و یا به تنهایی اتفاق بیفتد.

6- سرطان

مشاهده خون در ادرار می تواند در اثر سرطان پیشرفته کلیه، مثانه و یا پروستات باشد. متأسفانه ممکن است در مراحل ابتدایی (شروع) این سرطان ها علامتی وجود نداشته باشد. در حالیکه در مراحل ابتدایی و شروع سرطان، امکان درمان بیشتر است.

7- اختلالات ارثی

کم خونی داسی شکل باعث پیدایش خون در ادرار می شود (قابل مشاهده با چشم و یا میکروسکوپ). همچنین یک اختلال ارثی به نام سندرم آلپورت (alport) با تأثیر برروی غشای فیلتر کردن گلومرولی در کلیه ها باعث ادرار خونی می شود.

8- آسیب کلیه

برخورد ضربه به کلیه ها در اثر تصادف و یا یک حرکت ورزشی، باعث پیدایش خون در ادرار می شود.

9- داروها

داروهایی که باعث پیدایش خون آشکار در ادرار می شوند شامل آسپیرین، پنی سیلین، هپارین رقیق کننده خون و داروی ضد سرطان سیکلوفسفامید (سیتوکسان) است.

10- ورزش شدید و سخت

هنوز علت دقیق ایجاد خون در ادرار در اثر ورزش معلوم نشده است. شاید در اثر آسیب مثانه، کم آبی بدن یا شکسته شدن گلبول های قرمز خونی باشد که در ورزش هوازی تند و ثابت رخ می دهد. ورزشکاران دونده بیشتر دچار ادرار خونی می شوند، اگر چه هر ورزشکاری می تواند بعد از یک تمرین سخت ورزشی دچار ادرار خونی شود.

اثرات رژیم غذائی و تغذیه

رژیم غذائی و تغذیه در ایجاد یا پیشگیری از خونریزی از طریق ادرار موثر نیست. ولی باید به خاطر داشت که مصرف بعضی مواد سبب مثبت کاذب شدن نتیجه آزمایش (آزمایش از نظر وجود خون در ادر مثبت است ولی در حقیقت خونی در ادرار وجود ندارد) و یا منفی کاذب شدن نتیجه آزمایش (آزمایش از نظر وجود خون در ادرار منفی است ولی در حقیقت خون در ادرار وجود دارد) می شود.

موارد زیر سبب مثبت کاذب شدن نتیجه آزمایش می شوند:

• آلوده شدن نمونه ادرار با ترشحات واژن
• آلوده شدن نمونه ادرار با بتادین
• کم آبی شدید
• ورزش
• له شدن عضلات مثلا بعلت تصادف

موارد زیر سبب منفی کاذب شدن نتیجه آزمایش می شوند:

• مصرف ویتامین ث
• مصرف کاپتوپریل
• وجود پروتئین در ادرار
• کاهش PH ادرار به کمتر از ۵ (خوردن مواد اسیدی)

درمان خون در ادرار

درمان خون در ادرار در واقع درمان علت زمینه ای آن است. بعد از طی مراحل درمان علت زمینه ای، پزشک برای بررسی مجدد ادرار شما، برایتان آزمایش ادرار تجویز خواهد کرد. اگر هنوز شما با خون در ادرار مواجه هستید ممکن است پزشک برایتان آزمایش های بیشتری را تجویز کند و یا اینکه شما را به یک متخصص اورولوژیست ارجاع دهد.

معمولا درمان خاصی مورد نیاز نیست مگر اینکه یک عامل زمینه ای جدی باعث بروز هماچوری شده باشد. اگر مشکل سنگ یا عفونت باشد، درمان اختصاصی انجام می‌شود. اگر هم علت بروز آن، مصرف داروهای ضدانعقادی باشد،‌ میزان دارو اصلاح خواهد شد. در مواردی هم که علت واقعی در بررسی‌های پزشکی یافت نمی‌شود، توصیه می‌شود سالانه با انجام آزمایش، ادرار کنترل شود تا پزشک مطمئن شود که هیچ تغییری رخ نداده است. علی الخصوص اگر شما در معرض عوامل سرطان زایی مانند سن بالاتر از 50 سال، سیگار کشیدن و یا قرار داشتن در معرض مواد شیمیایی صنعتی خاصی قرار داشته باشید.