علائم آمبولی ریه بعد از زایمان
خانم ها برای پیشگیری از آمبولی ریه بعد از زایمان، باید حتما مراقبت های بارداری را انجام دهند، به پزشک شرح حال مناسب بدهند و اگر سابقه ای از لخته شدن خون در خانواده دارند به او بگویند، نباید بی تحرک بمانند، باید کم خونی شان را اصلاح کنند. این افراد بعد از زایمان هم نباید به مدت های طولانی دراز بکشند.
به گزارش نبض ما به نقل از نی نی سایت، پزشکان معمولا به خانم های باردار توصیه می کنند تحرک داشته باشند و پیاده روی را از قلم نیندازند. اما این پیاده روی و تحرک به جز اینکه باعث بهتر شدن جریان خون در رگ ها می شود، از بروز آمبولی ریه که بیماری شایعی در قبل و بعد از زایمان است هم جلوگیری می کند. بنابراین ما از دکتر فاطمه سمامی، جراح و متخصص زنان و زایمان و دارای برد تخصصی، درباره علائم آمبولی ریه بعد از زایمان و علائم و درمان آن پرسیدیم.
دکتر فاطمه سمامی، جراح و متخصص زنان و زایمان، درباره آمبولی ریه بعد از زایمان می گوید:« آمبولی ریه به مسدود شدن عروق ریه و انسداد مکانیکی در شریان های ریه گفته می شود. آمبولی ریه بعد از زایمان در هر ۷ هزار حاملگی یک بار رخ می دهد گرچه احتمال بروز آن هم قبل از زایمان و هم بعد از زایمان وجود دارد. نحوه بروز این عارضه در قبل و بعد از زایمان یکسان است اما آمبولی هایی که پس از زایمان اتفاق می افتند، درصد مرگ و میر بیشتری دارند.»
لخته شدن ورید های عمقی همراه با آمبولی ریه
تقریبا ۷۰ درصد از کسانی که دچار آمبولی ریه بعد از زایمان می شوند، لخته شدن ورید های عمقی هم در آنها مشاهده شده است. به همین دلیل دکتر سمامی می گوید:« این عارضه ممکن است هم در زایمان طبیعی و هم در سزارین اتفاق بیفتد. اما درصد آن در زایمان سزارین بیشتر است چون در سزارین بیمار جراحی شده و مقداری خون از دست داده است که همین می تواند از عوامل بروز آمبولی باشد.
خطر بروز آمبولی ریه بعد از زایمان در مادران از هفته اول بعد از زایمان تا ۶ ماه بعد وجود دارد اما در اولین هفته پس از زایمان بیشتر اتفاق می افتد. خانم هایی که تازه زایمان کرده اند ممکن است در هفته اول تحرک شان کم شود و همین کم تحرکی یکی از فاکتور های بروز آمبولی است.»
علائم آمبولی را بشناسید
این جراح و متخصص زنان و زایمانبه علائم آمبولی ریه اشاره می کند و می گوید:« از علائم آمبولی می توان به تنگی نفس ناگهانی در بیمار اشاره کرد که شایع ترین نشانه است و تقریبا در ۸۰ درصد از بیماران دیده می شود. درد قفسه سینه، سرفه، سَنکوپ، خونریزی ریوی ( شامل سرفه های خونی یا خلط خونی می شود که از علائم بالینی آمبولی هستند ) از نشانه های دیگر آمبولی ریه بعد از زایمان است.
در صورتی که آمبولی ریه به مرحله حاد و پر خطر برسد و ۶۰ تا ۸۵ درصد از عروق ریه مسدود شوند، فشار خون ریه اتفاق می افتد. اما اگر ۷۵ تا ۸۵ درصد عروق ریه مسدود شوند، گردش خون ریه مسدود شده و به مرگ ختم می شود. با لخته شدن ورید های عمقی، لخته خون ایجاد شده و ورید مسدود می شود که به آن ترومبوز می گویند.»
عوامل بروز آمبولی ریه بعد از زایمان
از عوامل پر خطر بروز آمبولی ریه بعد از زایمان می توان به زایمان سزارین، دیابت بارداری ، خونریزی، کم خونی، ویار شدید حاملگی، بی تحرکی (شامل کسانی می شود که در دوره بارداری باید استراحت داشته باشند و یا کسانی که بعد از بارداری تحرک چندانی ندارند)، چاقی، حاملگی چند قلویی، فشار خون حاملگی (پره اکلامپسی)، عفونت بعد از زایمان، بارداری در سن بالاتر از ۳۵ سالگی، دخانیات (بیش از ۱۰ سیگار در روز)، سابقه ترومبوز یا آمبولی، سرطان، لوپوس (نوعی بیماری پوستی)، مسافرت های طولانی و بی تحرکی زیاد ناشی از آن، سندروم نفروتیک (سندرومی مرتبط با کلیه ها)، خونریزی بعد از زایمان، تزریق خون و بیماری قلبی اشاره کرد. جراحی ارتوپدی بر اثر شکستگی پا که بی تحرکی ناشی از آن موجب بروز آمبولی شده و خود این جراحی هم یکی از عوامل بروز آن است.
همچنین دکتر سمامی اختلالات ژنتیکی را در بروز این عارضه بسیار مهم می داند و می گوید:« اختلالات ژنتیکی در افراد مبتلا به اختلال ترومبوفیلیک ارثی هم می تواند باعث بروز آمبولی ریه بعد از زایمان شود. این اختلال ژنتیکی در این افراد، به این صورت است که پروتئین های خاصی در بدن تولید می شوند که در صورت بروز ترومبوز یا آمبولی باعث مهار آن می شوند، اما این پروتئین ها در بدن این افراد به طور ارثی و یا به دلیل بیماری سرطان، وجود ندارد.»
علائم ترومبوز
ترومبوز علائم تیپیک ندارد اما معمولا شروع آن سریع و ناگهانی است. معمولا درد و ورم ساق و ران پا در این افراد قابل مشاهده است. اما گاهی تشخیص آن بسیار مشکل است چون خانم های باردار به دلیل بارداری ورم می کنند و نمی توان هر ورمی را به ترومبوز نسبت داد. البته اکثر این افراد نشانه ای ندارند و روش های تشخیصی هم با نظر پزشک انجام می شود.
شاید شما هم زمینه ژنتیکی داشته باشید
جالب است بدانید که بسیاری از افراد اصلا نمی دانند که سابقه ژنتیکی این بیماری را دارند. بر همین اساس دکتر سمامی توضیح می دهد:« افرادی که سابقه ی مرگ ناگهانی در اثر آمبولی ریه در خانواده دارند و یا افرادی از خانواده ی نزدیک شان دچار ترومبوز شده اند و چنین تجربه هایی دارند ممکن است مشکوک به آمبولی ریه باشند. همچنین خانم هایی که دچار ترومبوز می شوند اما باردار نیستند و هیچ کدام از علائم آمبولی هم در آنها مشاهده نشده است، به احتمال زیاد زمینه ژنتیکی دارند.»
پیشگیری و درمان آمبولی ریه بعد از زایمان
دکتر سمامی: خانم ها برای پیشگیری از آمبولی ریه بعد از زایمان ، باید حتما مراقبت های بارداری را انجام دهند، به پزشک شرح حال مناسب بدهند و اگر سابقه ای از لخته شدن خون در خانواده دارند به او بگویند، نباید بی تحرک بمانند، باید کم خونی شان را اصلاح کنند. این افراد بعد از زایمان هم نباید به مدت های طولانی دراز بکشند، نباید سیگار بکشند و باید از جوراب های واریس یا الاستیک استفاده کنند. برای پیشگیری از بروز این عارضه در بیمارانی که زمینه ارثی دارند و یا مشکوک به آمبولی هستند، دارو های ضد انعقادی تجویز می شود. ضمن اینکه درمان آمبولی هم معمولا با هپارین و دارو های ضد انعقادی انجام می شود.»
