نکاتی درباره خرید بهترین ماهی قرمز سفره هفت سین
بسیاری از کودکان ایرانی از طریق همین ماهی های قرمز سفره هفت سین با دنیای حیوانات آشنا می شوند و برای بسیاری از ما عشق و علاقه به حیوانات از همین ماهی قرمز شروع شده است.
ماهیان قرمز به گروهی از ماهیان تعلق دارند که در درجه حرارت پایین تر از ماهیان گرمسیری زندگی می کنند و Cool Water Fish نیز نام دارند. حرارت مورد نیاز این ماهیان در حدود ۲۰ درجه سانتی گراد است. می توان با توجه به گونه های متفاوت، اندازه ها و اوزان مختلف آن را به وفور مشاهده کرد.
گردآوری- نبض ما: مهدی آذری
رعایت مواردی چون شست و شوی تمام بخش های دست ها با آب و صابون پس از هر بار دست زدن به آب یا ماهیان زینتی، جلوگیری ازدست زدن کودکان به ماهیان و آموزش بهداشت فردی به آن ها دست نزدن به چشم، صورت و دهان بعد از کار با آکواریوم ضروری است. در صورت بروز هر گونه نشانه های بیماری یا ناراحتی، ماهی بیمار باید فوری از دیگر ماهی ها جدا شده و برای جلوگیری از سرایت بیماری، ماهی مریض جدا از دیگر ماهی ها نگهداری شود.
راهنمای خرید و نگهداری ماهی قرمز عید
درصورتی که می خواهید ماهی قرمز خودتان را تا پایان سفره هفت سین شاداب در کنار سفره های خود داشته باشد به این نکات توجه فرمایید:
- ماهی قرمز را از مراکز معتبر و زیر نظر دامپزشکی تهیه کنید.
- ماهیهایی را که فروشندگان، آنها را به صورت متراکم و درشرایط نامناسب بهداشتی و زیستی نگهداری می کنند، نخرید.
- از خرید ماهی قرمز دارای نشانه هایی مانند باله های تاخورده، ساییده و جمع شده و در اطراف دهان یا سطح بدن، لکه های پنبه مانند، زخم یا لکه های سفید متمایل به خاکستری یا قرمز و دارای پوست رنگ پریده و لکه لکه شده هستند، خودداری کنید.
- از خرید ماهیهایی که حالت بی قراری دارند و پیوسته بدن خود را به اطراف می مالند، چشم هایشان به صورت یکطرفه یا دوطرفه بیرون زده و پولک های ماهی ریخته است، باید پرهیز کرد.
- ماهی قرمز سالم می باید دارای پولک هایی سالم و ردیف و فاقد زدگی و زخم یا مناطقی عاری از پولک روی پوست خود باشد.
- برای نگهداری طولانی مدت ماهیان قرمز مقدار آب مورد نیاز هر قطعه یک لیتر است و یک تا دو بار در هفته باید آب ماهی عوض شود.
- از شن و ماسه های رنگی برای تزیین آکواریوم و تنگ های ماهیان استفاده نکنید.
- غذای ماهیان آکواریومی باید در جاهای خنک، تاریک و خشک و در ظروف بسته نگهداری شود.
- ماهی قرمز باید با غذاهای کم پروتئین و سرشار از کربو هیدرات تغذیه شود و بهتر است که غذا در سطح آب شناور بماند، استفاده از غذاهای آماده بهتر است و غذادهی باید یک یا دو بار در روز و به اندازه ای باشد که در مدت یک تا دو دقیقه مصرف شود.
- آب مورد استفاده برای ماهی قرمز باید بهداشتی باشد و در مورد آب های آشامیدنی شبکه آب رسانی شهری باید یا کلرزدایی شده و یا برای تعادل گازها و خروج کلر، قبل از مصرف حداقل به مدت ۲۴ ساعت در ظروفی دهان گشاد نگهداری و ذخیره شود.
- ماهی سالم می باید دارای تحرک مناسبی بوده و به حالت یک پهلو و لخت در آب غوطه ور نبوده و بخشی از بدنش بر آمده نباشد.
- ماهی های کوچک به لحاظ سن کمتر و اندازه های کوچک تر و تامین اکسیژن به جهت نگاهداری در ظرف مناسب تر هستند.
- به جای نگهداری ماهی در تنگ های کوچک و نامناسب حتما باید ماهی در ظروف شیشه ای بزرگ مثل آکواریوم یا تنگ های شیشه ای دهان گشاد و بزرگ نگهداری شود تا افزون بر احساس آزادی و راحتی، هوای بیشتری با سطح آب در تمااس باشد و شرایط مناسب برای زندگی ماهی ها فراهم شود.
- از قراردادن آکواریوم ها و تنگ های ماهی جلوی تابش و نور مستقیم آفتاب، کنار شومینه ها و یا داخل آشپزخانه خودداری کنید.
نکات ایمنی تعامل با ماهی قرمز
- افرادی که حساس هستند یا سابقه آلرژی دارند، از دست زدن به ماهی خودداری کنند.
- همه افرادی که با ماهی یا آب تنگ تماس دارند بلافاصله دست های خود را با آب و صابون به دقت بشویند.
- از دست زدن به چشم و دهان بعد از کار با آکواریوم یا ظرف خودداری کنید.
- ماهی ها را حتماً از آکواریوم دارها و مراکز مخصوص ماهی های زینتی خریداری کرده و حداقل روزی دو نوبت یک دقیقه ای به رفتار ماهی های خود توجه کنید.
به این ترتیب می توانید حرکت های غیر معمول آنها تشخیص دهید و در صورت بروز مشکل در رفتار آنها اگر علاقمند باشید می توانید از متخصصین نگهداری ماهی برای درمان آنها مشورت بگیرید. - از رها کردن ماهیان زینتی خود در رودخانه ها، تالاب ها و آب های آزاد جداً خودداری کنید و اگر توانایی نگهداری از ماهیان خود را ندارید آنها را به فروشگاه های ماهیان زینتی و یا افرادی که توانایی نگهداری از ماهی دارند تحویل دهید.
غذای ماهی قرمز
گرچه عمدتا ماهی قرمز را به جهت نگاهداری در آکواریوم پرورش می دهند اما در ایران در رودخانه های حوزه آب ریز دریای خزر نیز می توان آنان را یافت. در قدیم مردم ماهی قرمز را در طول سال در خانه های خود نگه می داشتند و شاید به همین دلیل است که این ماهی ها، ماهی حوضی نیز نامیده می شوند.
در قدیم خانه ها وسیع بودند و حوض های بزرگ درآنها وجود داشت و اکثر حوض ها دارای آب راکد بودند که خود مرکزی برای تولید حشرات بود. ماهی های قرمز براساس ساختار زیستی شان به خوبی درآب های راکد می توانند زندگی کرده و برای تغذیه خود از تخم حشرات استفاده کنند.
باتوجه به آنچه گفته شد، تغذیه ماهی ها در تنگ، از اهمیت بالایی برخوردار است و بهترین کار این است که از غذاهای مخصوص آنها استفاده شود. غذای ماهی نیز باید در ظروف کاملا دربسته و در جای خشک، خنک و تاریک نگهداری شود. توجه به تاریخ مصرف غذای ماهی یکی از اصول اولیه خرید و نگهداری است. از غذاهایی که تاریخ مصرف آن گذشته است هرگز برای تغذیه ماهی استفاده نکنید.
ماهى قرمز بایستى با غذاهاى کم پروتئین و سرشار از کربوهیدرات شناور در سطح آب تغذیه شود، این ماهی بایستى دوبار در روز و درمدت یک تا دو دقیقه تغذیه شود.غذادهى بیش از حد باعث انباشت مواد آلى و دفعى و در نتیجه مسموم شدن ماهى خواهد شد. از خرده های ریز نان یا حبوبات پخته شده یا زرده تخم مرغ می توان به عنوان غذای این ماهی ها استفاده نمود.
خانه ماهی ها
اولا درصورتی که ماهی دارید و ماهی جدیدی را خریداری کرده اید حتما آنها را جدا از هم نگه دارید. حداقل زمان برای این جدایی (دوره ای قرنطینه ای) دو هفته است. محل قرار گرفتن آکواریوم یا ظرف نگهداری ماهی در منازل نباید در معرض نور مستقیم خورشید باشد، زیرا علاوه بر بالابردن درجه حرارت آب، باعث رشد زیاد جلبک ها روی دیواره آن و ایجاد منظره نامناسب در ظرف نگهداری و سبب بروز مشکلات خاص خود مانند نوسانات میزان اکسیژن آب و مسمومیت های احتمالی برای ماهی می شود.
خانواده ها به شکل سنتی از تنگ های گرد و کروی و شبه کروی و فاقد ضلع به عنوان زیستگاه ماهی قرمز استفاده می کنند. ماهی قرمز در ظروفی این چنینی قدرت جهت یابی خود را از دست می دهد و ضلعی را نمی یابد تا باز تاب موج برگشتی آب را پی گیرد. از این جهت بهتر است از ظروفی با دیگر اشکال هندسی استفاده شود.
اگر دقت کنید عمدتا ماهیخن قرمز پس از چرخیدن به دور تنگ در کف تنگ به شکلی ایستایی باقی می مانند. هر چه ظرف نگهداری بزرگ تر باشد تحرک و اکسیژن بیشتری را برای ماهی به ارمغان خواهد آورد.
توجه داشته باشید ظروف فلزی زیستگاه مناسبی برای ماهی ها محسوب نمی شوند.میزان تراکم ماهیان در ظرف نگهداری آنان از عوامل بسیار مهمی است که باید در نظر گرفته شود، زیرا علاوه بر این که تراکم زیاد به عنوان یک استرس محسوب می شود، باعث افزایش انتقال بیماری ها شده، و آلودگی آب و رقابت ناسالم غذایی را نیز باعث می شود.
ماهی قرمز باید به صورت طبیعی از آفتاب استفاده کند. برخی افراد با توجه به محدودیت های زندگی آپارتمانی ظرف نگهداری ماهی را مدت های طولانی در معرض نور خورشید قرار می دهند که این امر باعث سوختن پوست ماهی و بروز مشکلات بعدی می شود. البته محل قرار گرفتن ظرف نگهداری ماهی در منازل نباید در معرض مداوم جریان مستقیم هوا باشد زیرا باعث کاهش دمای آب می شود.
ظرف نگهداری ماهی را در مکانی ثابت قرار دهید و از جابه جایی مداوم و یا ضربه زدن به آن خودداری کنید زیرا ضربه های فیزیکی وارد شده برآن، یک استرس محیطی برای ماهیان است. ماهی قرمز براثر ضربه ای هرچند کوچک به تنگ و یا صدای تولیدشده در محیط به شدت می ترسد و سکته می کند.
ماهی ها و بیماری های پوستی
دستکارى ماهى قرمز توسط افراد در هنگام جابه جایی و… به خصوص توسط کودکان علاوه بر اینکه باعث آسیب دیدن پوشش سطحى ماهى شده و ماهى را نسبت به باکترى ها و انگل هاى آب حساس و آسیب پذیر مى کند باعث بروز گرانولوم پوستى مى شود. دربدن این ماهى ممکن است نوعى موجود زنده با نام مایکوباکترى باشد که تماس مستقیم سبب گرانولوم مى شود و درمان آن هم حدودا ۶ هفته به طول مى انجامد.
توصیه می شود بعد از هر بار دست زدن به ماهیان زینتى شست وشوى کامل دست ها با آب و صابون را در برنامه خود قرار دهید و درصورت امکان قبل از آن از دستکش استفاده کنید.
استفاده دستکش برای افراد حساس و داراى سوابق آلرژى ضرورى است، البته به این نکته توجه داشته باشید که استفاده از ماهى هاى قرمز در محیط هیچ عارضه اى ایجاد نمى کند. درصورت مشاهده علائم و عوارض پوستی در افراد خانواده، حتما به پزشک مراجعه کنید.
اگر ماهی های زینتی بیماری زا نیستند از حق مسلم آنها برای زندگی مثل سایر موجودات زنده، غافل نشویم، یادمان باشد، شیشه عمر ماهی ها دست ماست، از آنها خوب نگهداری کنیم و اگر نمی توانیم از ضیافت مرگ، چشم پوشی کنیم.
پایان ماهی ها
نکته مهمی که نباید فراموش کنید این است که این ماهی قادر به تحمل آب کم اکسیژن و بقا و تولید مثل در آبگیرهای کوچک است. زیستگاه این گونه ماهی آب های شیرین و تا حدی آب شور، قسمت های پایینی رودخانه ها، تالاب ها و دریاچه های مناطق گرم است.
این گونه نسبت به تغییرات شرایط محیطی مثل شوری، گل آلودگی، دمای آب، اکسیژن و آلودگی های محیطی بسیار مقاوم است و اکثرا زیست در کمتر از ۱۰ متر را ترجیح می دهد.
غذای عمده ماهی قرمز گیاه است اما در رژیم غذایی این گونه، جانوران کف زی چون حشرات و سخت پوستان نیز مشاهده می شود و درصورت رها سازی در زیستگاه غیرطبیعی آن، ماهی طلایی با تغذیه از گیاهان باعث کاهش و از بین رفتن گیاهان آبزی شده و این موجب کاهش پناهگاه لاروها، ماهیان کوچک و همچنین کاهش جمعیت بی مهرگان مورد تغذیه دیگر ماهیان اقتصادی می شود.
از طرف دیگر ماهی حوض هنگام تغذیه باعث گل آلودگی آب می شود و این امر سبب کاهش نفوذ نور در آب و توقف رشد گیاهان و در نتیجه خفه شدگی بی مهرگان کف زی و بازیابی راحت فسفات شده که این تغییرات به نوبه خود ماهیان بومی را تحت تأثیر قرار داده و موجب کاهش و حتی حذف بعضی از آنها می شود.
به این ترتیب باید گفت رقابت غذایی و مکانی ماهی حوض با ماهیان بومی باعث کندی تغذیه و تولید مثل ماهیان بومی می شود چرا که این گونه بسیار مقاوم و فرصت طلب است.
اینها همه دلایل خوبی است تا از رهاسازی ماهی حوض در رودخانه ها اجتناب کنیم و این ماهی را در روز طبیعت در محیط های آبی بسته همچون استخرها و حوضچه های پارک ها رها کنیم.
