روشهایی برای پیشگیری و کاهش گاز روده
گاز روده محصول طبیعی فرعی عمل گوارش است. تولید گاز روده بدین معناست که دستگاه گوارش شما به خوبی کار می‌کند.
همه کس به خوبی با عوارض وجود گاز اضافی در روده نظیر نفخ، آروغ و گاه مشکلات اجتماعی حاصل از آن آشنایی دارد. وجود گاز در روده امری کاملاً طبیعی است، اما می‌تواند مشکل‌ساز هم بشود. تغییر رژیم غذایی یا مصرف برخی داروها می‌تواند در پیشگیری یا کاهش گاز روده موثر باشد.
گاز بیش از حد روده ای در معده و قسمت بالای روده می تواند به صورت آروغ دیده شود. گاز بیش از حد روده ای در قسمت پایین روده می تواند به شکل گازی که از مقعد دفع می شود، بروز کند. گاز بیش از حد در دیگر قسمت های مجرای گوارشی می تواند باعث درد و گرفتگی عضلات گردد. برخی مواقع، افزایش گاز روده ای می تواند نشاندهنده نوعی اختلالات گوارشی باشد.
علل گاز روده
گاز بیش از حد روده ممکن است در اثر بلع هوای زیاد در حین غذا خوردن، نوشیدن مایعات و یا جویدن آدامس ایجاد شود.
گاز پایین روده در اثر عمل باکتری ها روی مواد غذایی ایجاد می شود. اگر مواد غذایی که به روده بزرگ می رسند، تجزیه نشده باشند، گاز روده ای رخ می دهد. باکتری ها باعث گاز روده ای شوند، این گاز از هیدروژن، دی اکسید کربن و گاهی اوقات متان ساخته شده است.
چه غذاهایی سبب گاز روده می شوند
نوشیدن نوشابه های گاز دار می‌توانند تولید گاز در روده را سبب گردند. همچنین مواد غذایی کربوهیدراتی به دلیل این که حاوی قندهای غیرقابل گوارش، نشاسته و فیبر هستند، نیز مولد گاز هستند.
لاکتوز
شیر و فرآورده‌های لبنی از قبیل پنیر و بستنی، همچنین برخی نان‌های فرآوری شده، غلات و سس‌های سالاد حاوی لاکتوز هستند. بیشتر افراد می‌توانند لاکتوز را به خوبی هضم کنند اما برخی در این زمینه با مشکلاتی مواجه هستند ، چرا که همه یا بخشی از آنزیم لاکتاز را که لاکتوز را به بخش های قابل هضم تجزیه می‌کند، تولید نمی‌کنند. بدون لاکتوز شیر و سایر غذاهای غنی از لاکتوز در روده تخمیر شده و گاز اضافی تولید می‌کند.
فروکتوز
هضم کردن پیاز، آرتیشو (کنگر فرنگی)، گلابی، گندم و برخی نوشیدنی‌های غیرالکلی و غذاهای فراوری‌شده حاوی این قند می تواند دشوار باشد.
سوربیتول
سیب، گلابی، هلو، آلو خشک و برخی غذاهای فاقد شکر، آبنبات و آدامس حاوی سوربیتول هستند. هضم این محصول نیز می تواند دشوار باشد.
رافینوز
این قند در لوبیا، کلم پیچ، کلم بروکسل، بروکلی، مارچوبه و غلات سبوس‌دار یافت می‌شود. برنج تنها نشاسته ای است که تقریباً به طور کامل از راه روده کوچک جذب می شود. از آنجایی که نشاسته برنج هرگز به روده بزرگ نمی‌رسد، باکتری های مولد گاز نمی‌توانند آن را تجزیه کنند. اما سایر مواد نشاسته‌‌ای شامل سیب زمینی، ذرت، رشته فرنگی و گندم گاز تولید می‌کنند. فیبرهای غذایی موجود در لوبیا و سبوس گندم نیز می توانند مولد گاز باشند.
چه موقع باید نزد پزشک رفت؟
گاز روده ای به ندرت نشاندهنده مشکلی جدی و خطرناک است. گاز روده ای می تواند باعث ناراحتی و خجالت فرد شود. اگر این گاز شما را اذیت می کند، رژیم غذایی خود را تغییر دهید.
اگر گاز روده ای شما با تغییر رژیم غذایی وجود داشت و یا بدتر شد، نزد پزشک متخصص گوارش بروید. اگر گاز روده ای همراه با تهوع، اسهال، یبوست، کاهش وزن بی دلیل، وجود خون در مدفوع و یا سوزش سر دل باشد، نیز بهتر است به پزشک مراجعه کنید.
چند پیشنهاد برای رفع نفخ معده
با رعایت چند نکته و بدون استفاده از دارو، برای همیشه از شر نفخ معده خود راحت شوید:
- یکی از علل نفخ معده، نوشیدن آب و نوشابه‌های گازدار به همراه غذا است. نوشیدن این مایعات با غذا، شیرهٔ معده را رقیق و سرد کرده و هضم غذا را به تاخیر می‌اندازد. غذاهای ایرانی اکثراً گوشتی بوده و همراه با میوه و سبزیجات است و نوشیدن مایعات به همراه این گونه غذا‌ها، نفخ ایجاد می‌کند.
- اگر شما در حین غذا خوردن و یا پس از آن دجار عطش می‌شوید، بهتر است که برای رفع عطش خود از ماست و میوه‌های ترش استفاده کنید.
- اگر در ماست خود مقداری نعنای خشک، گل سرخ و سبزی‌های معطر دیگر بریزید و در حین غذا خوردن و پس از آن، تشنگی خود را با خوردن آن رفع کنید، این کار باعث رقیق شدن اسید معده شده و هضم غذا را راحت‌تر می‌کند. همچنین سبزی‌های معطر موجود در آن، از نفخ معده جلوگیری می‌نماید.
- خوب است بدانید که سبزی‌های معطر، دارای اسانس‌های میکروب‌کش و ضد‌عفونی‌کننده بوده و در قدیم که مواد ضد‌عفونی‌کننده و داروها موجود نبود، برای ضد‌عفونی دستگاه گوارش از این سبزی‌ها استفاده می‌کردند.
- سبزیجات معطر برای از بین بردن نفخ شکم بسیار مفید می‌باشند. انواع این گیاه در تمامی نقاط ایران یافت می‌شود شامل گیاهانی از خانواده نعناع، آویشن، زیره و بسیاری دیگر هستند.
- برای نفخ شکم می‌توانید از یک فنجان جوشاندهٔ سبزی‌های معطر استفاده کنید. به این صورت که مقداری از سبزی معطر مانند نعناع و یا زیره را داخل آب جوش ریخته و مانند چای دم کنید و آن را پس از غذا بنوشید. پس از دو ساعت که مرحلهٔ اول هضم غذا تمام شد، هر قدر آب می‌خواهید، می‌توانید بنوشید و نگران نفخ معده نباشید. اگر در آب خود، مقداری عرق نعناع، عرق آویشن و یا هر نوع عرق سبزی‌های معطر دیگر اضافه کنید، از شر نفخ معده خود کاملاً خلاص خواهید شد.
- ریختن سبزی‌های معطر روی غذا و پختن آن‌ها با غذا نیز می‌تواند مانع نفخ معده شود. استفاده از آویشن روی غذا‌ها از نفخ جلوگیری می‌کند. لوبیا و عدس را می‌توان با کمی گلپر میل نمود که هم خوشمزه بوده و هم نفخ آن را می‌گیرد. به برخی غذا‌ها نیز زیره اضافه می‌کنند تا نفخ آن گرفته شود.
نبض ما– گردآوری
