رتبه بندی دانشگاه های ایران

بنا بر آمار منتشر شده در پایگاه علم‌سنجی سایماگو، ایران صاحب رتبه نخست تولید علم در منطقه غرب آسیاست و دانشگاه تهران، علوم پزشکی تهران و صنعتی شریف سه دانشگاه برتر ایران در سال ۲۰۱۶ هستند.

نبض ما– با نزدیک شدن به ایام انتخاب رشته در سطح کارشناسی و کارشناسی ارشد، اغلب افراد به دنبال جستجوی بهترین دانشگاه ها در ایران هستند. رتبه بندی دانشگاه ها بر اساس معیارهای مختلفی انجام می گیرد و هرکدام از این معیارها و رتبه بندی ها شاخص های متفاوتی دارند که اغلب ممکن است نتایج متفاوتی درمورد رتبه دانشگاه ها ارائه دهد. بعضی از رتبه بندی ها مختص دانشگاه های صنعتی است، برخی دیگر دانشگاه های جامع را در برمی گیرد و به همین منوال تفاوت ها در رتبه بندی ها به وجود می آید. در این مقاله به چند مورد از رتبه بندی ها اشاره می کنیم.

رتبه بندی سایماگو

نظام رتبه‌بندی سایماگو توسط گروه پژوهشی به همین نام در دانشگاه گرانادا در اسپانیا انجام می‌شود که بر اساس تعداد مقالات علمی مؤسسات آموزشی عالی کشورهای مختلف موجود در بانک اطلاعاتی اسکوپوس آن‌ها را ارزیابی و رتبه‌بندی می‌کنند.

این نظام رتبه‌بندی در سال ۲۰۱۶ ذیل سه دسته شاخص اصلی از جمله «کیفیت؛ برتری در مرجعیت علمی، تاثیر نرمال شده و مدارک علمی نمایه‌شده بین‌المللی، تعداد کل نویسندگان مؤثر یک مؤسسه، مرجعیت علمی، همکاری بین‌المللی، پرنفوذترین مجلات علمی جهان و برتری علمی»، «نوآوری؛ دانش نوآوری و تاثیر تکنولوژیکی» و «مباحث اجتماعی؛ تعداد پیوندهای دریافتی وب سایت مؤسسه، حجم صفحات اینترنتی مؤسسه با درنظر گرفتن سهم هر شاخص با زیر مجموعه‌های اصلی آن»، دانشگاه‌ها و مؤسسات پژوهشی و علمی را مورد ارزیابی قرار داده است و در حال حاضر یعنی در سال ۲۰۱۶ میلادی در این رتبه‌بندی تعداد ۵۱۴۷ دانشگاه و مؤسسه برتر ارزیابی و رتبه‌بندی شده‌اند.

در سال ۲۰۱۶ میلادی دانشگاه‌ها و مؤسسات ۱۶ کشور خاورمیانه در رتبه‌بندی سایماگو قرار گرفتند و در کل تعداد ۲۸۱ دانشگاه و مؤسسه از منطقه غرب آسیا در جمع ۵۱۴۷ دانشگاه و مؤسسه برتر جهان قرار گرفتند که در این بین کشورمان با ۹۹ مؤسسه رتبه اول در منطقه را دارد.  این ارزیابی حاکیست دانشگاه‌ها و مؤسسات ایرانی در سال ۲۰۱۶ میلادی در منطقه خاورمیانه از مجموع از ۲۸۱ مؤسسه خاورمیانه و ۵۱۴۷ مؤسسه جهان، ۹۹ مؤسسه را به خود اختصاص داده‌اند و رتبه‌های بین ۹ تا ۲۸۰ را در منطقه و ۳۹۵ تا ۶۸۵ جهان کسب کرده‌اند.

بر اساس اعلام مرکز خبر شورای عالی انقلاب فرهنگی، این آمار نشان می‌دهد رتبه‌ها نشان از بهبود وضعیت دانشگاه‌ها و مؤسسات ایرانی در سال ۲۰۱۶ میلادی در رتبه‌بندی جهانی و با اندکی سقوط در رتبه‌بندی منطقه‌ای دارد و دانشگاه‌های تهران با رتبه ۹ منطقه‌ای و ۳۹۵ جهان، علوم پزشکی تهران با رتبه ۱۲ منطقه‌ای و ۴۳۵ جهانی و صنعتی شریف با رتبه ۱۵ منطقه‌ای و ۴۷۴ جهان، مؤسسات اول تا سوم ایران بوده‌اند و در این سال دانشگاه شریف هم در رتبه‌بندی منطقه‌ای و هم جهانی تنزل داشته است. همچنین دانشگاه‌ آزاد اسلامی واحد خراسگان اصفهان با رتبه ۲۷۷ منطقه و ۶۸۰ جهان و علوم پزشکی سمنان با رتبه ۲۷۸ منطقه و ۶۸۱ جهان و آزاد اسلامی واحد ساری با رتبه ۲۸۰ منطقه و ۶۸۵ جهان در رتبه‌های آخر قرار گرفته‌اند.

رتبه بندی تایمز

رتبه بندی جهانی تایمز فهرست برترین دانشگاه های جهان را برای سال ۲۰۱۷ – ۲۰۱۶ منتشر کرد که بر اساس آن ۱۳ دانشگاه ایرانی در جمع ۸۰۰ دانشگاه برتر جهان قرار گرفتند. تدریس، تحقیق، انتقال دانش و چشم انداز بین المللی از جمله ۱۳ شاخص عملکردی این رتبه بندی است. این محاسبه توسط دانشجویان، دانشگاهیان، رهبران دانشگاه، صنعت و دولت صورت گرفته است.

برای اولین بار رتبه بندی تایمز در این سال، بیش از نیم میلیون کتاب و ۱۱.۹ میلیون خروجی پژوهش را تجزیه و تحلیل کرده است. تحقیقات هنر و علوم انسانی برای اولین بار با دقت بیشتری مورد توجه قرار گرفه است.

۱۳ دانشگاه ایرانی نیز در این رتبه بندی در میان ۸۰۰ دانشگاه برتر دنیا قرار دارند که دانشگاه علم و صنعت ایران برای اولین بار در بالای جدول ایرانی ها قرار دارد. دانشگاه های ایرانی به ترتیب اعلام در رتبه بندی جهانی تایمز، علم و صنعت ایران، صنعتی شریف، صنعتی امیرکبیر، صنعتی اصفهان، صنعتی خواجه نصیرالدین طوسی، شیراز، تهران، علوم پزشکی تهران، فردوسی مشهد، آزاد اسلامی واحد کرج، شهید بهشتی، یزد، زنجان هستند. رتبه دانشگاه های علم و صنعت ایران و صنعتی شریف در میان ۵۰۱-۶۰۰، رتبه دانشگاه های صنعتی امیرکبیر، صنعتی اصفهان، صنعتی خواجه نصیرالدین طوسی، شیراز، تهران، علوم پزشکی تهران در میان ۶۰۱-۸۰۰  است. رتبه دانشگاه های فردوسی مشهد، آزاد اسلامی واحد کرج، شهید بهشتی، یزد، زنجان ۸۰۱+ است.

رتبه بندی در ایران

رتبه‌بندی دانشگاه‌های ایران از سال ۱۳۸۹ توسط پایگاه استنادی علوم جهان اسلام انجام می‌شود. این رتبه‌بندی مطابق معیارهایی انجام می‌گیرد که توسط وزرای آموزش عالی و تحقیقات علمی کشورهای اسلامی (همچون وزارت علوم، تحقیقات و فناوری ایران) تصویب شده‌است.

 ۱۰ دانشگاه جامع وزارت علوم، تحقیقات و فناوری ایران در سال ۹۴ – ۱۳۹۳

۱۰ دانشگاه صنعتی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری ایران

۱۰ دانشگاه وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی ایران

نبض ما– گردآوری

منابع

ایسنا، خبرگزاری مهر، ویکی پدیا