ابتلا به کبد چرب با نجویدن غذا
کبد عضو بسیار مهم و حیاتی در بدن انسان است که علاوه بر اینکه تولید غذا در آن ایجاد می شود به عنوان یک پالایشگاه و تصفیه کننده بزرگ محسوب می شود و می توان گفت کارکرد های سایر اعضای بدن بستگی به کارکرد صحیح کبد دارد. یکی از بیماری های مربوط به کبد، کبد چرب است.
اگر بخواهیم نقش کبد در بدن را به سادگی شرح دهیم می توانیم بگوییم غذایی که خوردیم پس از هضم در کبد به مواد اولیه ای که قرار است به سلول های استخوانی ، عضلات، سلول ها و عصب ها تبدیل می شوند.
علائم کبد چرب بسیار زیاد هستند، مثلاً افرادی که دائما عصبانی هستند، پوست بدنشان خشک است، دست و پاهایشان مداوم خواب میرود و نسبت به سنشان خط های زیادی روی صورتشان دارند دارای کبدی با حرارت بالا هستند و افرادی که دائما دچار بی حوصلگی، کسلی و بی حالی هستند حرارت کبدشان کم است در نهایت اگر کبد کارکرد مناسبی داشته باشد بدنی سالم را برای فرد بوجود آورده و برعکس اگر اختلالی در عملکردش بوجود آید کارکرد بدن به کلی تحت تاثیر قرار می گیرد.
جویدن غذا
افراد هنگام غذا خوردن، غذا را باید خوب بجوند در غیر این صورت غذا در معده درست هضم نمی شود و اگر هضم غذا درست صورت نگیرد ماده هضم نشده وارد کبد شده و کبد نمی تواند کارکرد درست خود را ارائه دهد بنابراین کبد ماده هضم نشده را در خود نگه می دارد و این خود باعث اختلالاتی در کبد و مجاری صفراوی و کبد چرب می شود و کبد چرب باعث می گردد فرد در ناحیه بالای شکم احساس حرارت کند و یک سستی و بی حالی بدن او را فرا بگیرد و نکته حائز اهمیت در این باره این است که افرادی که غذایشان را تند تند می خورند و درست نمی جوند بیشتر از سایر افراد دیگر درمعرض خطر ابتلا به کبد چرب هستند.
میزان غذا خوردن و درست جویدن آن از دیدگاه طب سنتی بسیار مهم است اما نکته سومی که ما متخصصان طبی سنتی بر آن بسیار تاکید داریم این است که هر غذایی را متناسب با فصلی که در آن قرار داریم استفاده کنیم. قطعا غذایی هایی که می خوریم کیفیت و طبع های گوناگونی دارند برخی بدن را به سمت خشکی می برند برخی مرطوب و برخی گرم و یا سرد، مسلما غذاهایی که رطوبت زیادی دارند بدن را مرطوب می کنند و بر عکس غذاهای خشک بدن را به سمت خشکی می برند و به کبد چرب دچار می شوند.
برای مثال در فصل تابستان که هوا گرم و خشک است اگر نیاز کبد که رطوبت و حرارت است تامین نشود و از غذاهای مرطوبت استفاده نکنیم کبد به سمت خشکی می رود پس توصیه می شود از خنکی و غذاهای رطوبت دار بیشتر استفاده کنند و این موضوع برای زمستان دقیقا برعکس تابستان است و در این فصل توصیه می شود از غذاهای گرم و خشک استفاده کنند و در ۲ فصل بهار و پاییز از غذاهای معتدل مصرف کنند.
انتخاب غذا با توجه به سن
سن و شغل افراد از دیدگاه اطبای سنتی مهم است چرا که غذای مصرفی کودکان و سالمندان مسلما با غذای نوجوانان و میانسالان باید متفاوت باشد همچنین افرادی که شغل های سنگین و با فعالیت های زیاد دارند باید غذاهای غلیط تری را میل کنند و کسانی که شغل های کم تحرکی و با فعالیت بدنی پایین دارند باید غذاهای لطیف تری وسبک تری را مصرف کنند.
انواع و علائم بیماری کبد چرب
بیماری کبد چرب چند نوع است. در بسیاری از کشورهای جهان به دلیل مصرف الکل رخ میدهد که در این صورت با وارد آوردن آسیبهایی به آن امکان شکستن مولکولهای چربی را گرفته، فرد را به مرور زمان دچار سیروز کبدی میکند.
در کسانی که الکل استفاده نمیکنند، نوع دیگری از آن مشاهده میشود که به کبد چرب غیرالکلی معروف است و به دلیل اختلال کار کبد یا تجمع چربی ناشی از اضافه وزن در بافت آن رخ میدهد و فرد را دچار التهاب و سیروز، زخم و نارسایی کبدی میکند. مادران باردار هم ممکن است نوع دیگر این بیماری را مبتلا شوند که به کبد چرب بارداری معروف است. در این نوع از بیماری که از جمله موارد نادر محسوب میشود، کلیهها هم دچار اختلالاتی میشود و احتمال خونریزی و به خطر افتادن جان مادر و جنین افزایش مییابد.
البته احتمال ابتلا به آن معمولا پس از سه ماهگی است که به دلیل تشابهات با برخی مراحل بارداری مثل حالت تهوع، استفراغ و زردی چهره ممکنن است دیر تشخیص داده شود و به همین دلیل توصیه شده پس از سه ماهگی حتما مادران باردار از نظر سلامت کبد و کلیه برای انجام آزمایش اقدام کنند.
رژیم غذایی کبد چرب
مبتلایان به کبد چرب برای تقویت کبد از پسته، بادام و فندق استفاده کنند. این افراد باید روزانه پنج عدد فندق، پنج عدد بادام و سه عدد پسته بخورند. مواد غذایی دیگر وجود دارند که برای کبد مفیدند. برای مثال انجیر و مویز. همچنین ترب و فندق نیز به باز شدن انسداد کبد کمک می کند.
مبتلایان به کبد چرب به جای استفاده از آب بهتر است ماءالعسل (ترکیب آب و عسل) بنوشند؛ این افراد میتوانند گاهی اوقات به جای آب، عرق کاسنی و شاتره بنوشند و به نسبت مساوی عرق کاسنی و شاتره را با یکدیگر ترکیب کنند. البته استفاده از رازیانه تنها به خانمها توصیه میشود و آقایان نباید از آن استفاده کنند. اگرچه میوههای شیرین مثل توت و مویز برای کبد مفیدند، ولی نباید در مصرف آنها افراط کرد.
همچنین نباید از گوشتهای غلیظ استفاده کنند و گوشت گاو، گوساله و شتر در گروه گوشتهای غلیظ قرار میگیرند و نباید مصرف شوند. گوشت گوسفند، مرغ محلی و بلدرچین گزینه های خوبی هستند.
در رژیم غذایی کبد چرب خوردن نخودآب که به همراه ادویهجات گرم مثل دارچین و زعفران درست شود و در آن شوید وجود داشته باشد، میتواند غلظت مواد داخل کبد را کم کند. برای درست کردن نخودآب میتوان از آب گوشت، نخود، برنج و گوشت استفاده کرد. یکی دیگر از سبزیهایی که باعث تقویت کبد میشود، شنبلیله است که استفاده از آن در غذاها به بیماران مبتلا به کبد چرب توصیه میشود.
از آنجا که بیماری کبدچرب از جمله بیماری های خاموش و بینشانه است، پیشگیری از ابتلا به آن در اولویتها قرار میگیرد، زیرا این بیماری معمولا زمانی خود را نمایان میکند که ذرات چربی بخش زیادی از سلولهای کبدی را به خود درگیر کردهاند.
عوارض کبد چرب چیست؟
در اکثر بیماران مبتلا به کبد چرب مشکل جدی برای کبد ایجاد نمیشود. کبد چرب از نظر بالینی یک اختلال پایدار وساکت شناخته شده ودر بیشتر موارد سبب اختلال شدیدی در کبد نمیشود وبا درمان بهبود مییابد.ولی در تعداد اندکی از بیماران با گذشت زمان با فت جوشگاهی و فیبروز در کبد ایجاد شده ودر نهایت سیروز و نارسایی کبد ایجاد میشود .چون پیش بینی مسیر بیماری در یک فرد واینکه در کدام بیمار پیشرفت خواهد کرد مشکل است، درمان وکنترل آن برای همه مبتلایان الزامی است.
دارو های گیاهی برای درمان کبد چرب
عرقات گیاهی مانند شاه تره، خارشتر و کاسنی ، آب زرشک و دم کرده عناب و زرشک از جمله داروهای گیاهی موثر در کنترل و درمان کبد چرب به شمار می آیند. این نوشیدنی های گیاهی از آنجا که طبعی سرد و تر دارند موجب کاهش میزان کلسترول خون می شوند و درعین حال به پاک سازی کبد و بدن از سموم و مواد زائد و رفع کبد چرب هم کمک می کنند. به اعتقاد اصبای سنتی، نوشیدن یک تا ۲ لیوان از عرقیات شاه تره، کاسنی و خارشتر یا ترکیبی از آن ها می تواند تأثیر زیادی در پیشگیری از ابتلا به بیماری های کبد به ویژه کبد چرب و سیروز کبدی داشته باشد البته باز هم متذکر می شوم مصرف دمنوش ها و عرقیات هم باید متناسب با فصل و طبع بدن باشد تا تاثیر واقعی آن را مشاهده کنید.
افراد بعد از خوردن نهار و شام بلافاصله به هیچ عنوان استحمام نکنند چرا که بعد از غذا خوردن تمام طبیعت و قوای بدن برای هضم غذا به سمت معده می روند، فردی که بعد از خوردن غذا به حمام می رود به دلیل رطوبت و گرمایی که به بدن منتقل می شود باعث باز شدن منافذ پوست و عروق محیطی می شود در نتیجه تمام حرارت و قوای بدن به سمت بیرون می آید و هضم غذا با یک اختلال جدی رو به رو می شود و همان طور که گفتیم غذای هضم نشده برای کبد مشکلات جبران ناپذیری از جمله کبد چرب را رقم می زند.
منابع:جام جم، ویکی پدیا،ساعت ۲۴، پارسی طب