لطفا اکسیژن بیشتری تنفس کنید

دستگاه اکسیژن ساز دستگاهی است که برای غنی ساختن اکسیژن هوا به کار می رود. این دستگاه برای اکسیژن تراپی، از ضروریات بیماران است.

گردآوری-نبض ما

از نیازهای اساسی انسان، به خصوص در زمان بیماری، استنشاق اکسیژن کافی می باشد. به همین منظور تکنولوژی پزشکی اهمیت ویژه ای به این مقوله می دهد.

آشنایی با سیستمهای متداول اکسیژن رسانی به بیمار

۱- سیستم اکسیژن کپسولی

این سیستم شامل یک کپسول و مانومتر و مرطوب کننده و ماسک اکسیژن می باشد و جزء متداول ترین سیستم ها می باشد. این روش به خاطر فشار بالا و افت ناگهانی آن جهت مصرف و همچنین مشکلات پر کردن کپسول و کنترل کپسول ها، انتقال آن، گرانی و … تقریبا از رده خارج شده است.

2-  سیستم تجمیع کپسول و انتقال اکسیژن توسط لوله کشی

این سیستم شامل تجمیع کپسولهای مختلف در یک محیط خارج از مصرف و نصب کپسول ها با رگلاتورهای مختلف و فشارشکن می باشد. این روش علاوه بر مشکلات قبل، خطر انفجار در حد وسیع را نیز دارد. تنها مزیت آن، کاهش تعداد کارگزار است.

3- سیستم اکسیژن تانکی و ذخیره جایگزین

 اکسیژن تولید شده توسط مخزن سردسازی شده به مخزن مورد مصرف بیمارستان تزریق می شود. حالت دو تانکی، عدم مشکلات رگلاتور، احتمال پایین خطر انفجار و انتقال اکسیژن توسط لوله کشی به محل مصرف، از مزایای این روش می باشد.

4- سیستم تولید در محل با تکنولوژی PSA

سیستم تولید اکسیژن در محل با تکنولوژی PSA همراه با لوله کشی آن، با حداقل فشار ۱۵ اتمسفر در ورودی اطاق ها و با توان توزیع حجم های مختلف، به طور محلی طراحی می شود. وجود شیرهای مختلف در نقاط مختلف تقسیم اکسیژن مورد نیاز است. از نکات مهم، کنترل لوله ها از نظر تعریق و آزادی آنها در مسیر و رنگ زدن مختلف آن ها به منظور جداسازی است. از مشکلات این سیستم به نشتی و تولید صدا در لوله ها می توان اشاره کرد.

دستگاه های اکسیژن ساز

یکی از روش های درمانی، اکسیژن تراپی است. در این روش، درصد اکسیژن تنفس شده توسط بیمار نزدیک به 100 درصد است که تقریباً پنج برابر بیشتر از درصد اکسیژن موجود در هوا است. همچنین با در نظر گرفتن فشار اکسیژن، این روش تا 15 برابر اکسیژن به بیمار می رساند. مازاد اکسیژن تنفس شده از طریق ریه ها در پلاسمای خون حل شده و سپس توسط خون به هریک از قسمت های بدن منتقل می شود. این روش می تواند زندگی بیمار را نجات دهد و در برخی دیگر می تواند بهبود و بازسازی بافت ها را تسریع کند.

برای تامین مستمر اکسیژن، در محیط خانه،  برای بیماران نیازمند به اکسیژن تراپی، استفاده از این دستگاه مفید خواهد بود. پزشکان اغلب مقدار اکسیژن مورد نیاز بیمار را در نسخه مشخص می کنند. این میزان اکسیژن اغلب با واحد لیتر در دقیقه معین می شود. بسیاری از بیماران، بسته به شرایطشان، به جز هنگام روز، در شب نیز به اکسیژن ساز نیاز دارند. در این صورت نیاز به استفاده از اکسیژن سازهای خانگی خواهد بود.

روش کار دستگاه اکسیژن ساز

دستگاه اکسیژن ساز، از تکنیک بسیار ساده جهت فراهم آوردن اکسیژن مورد نیاز بیمار، استفاده می نماید.

این دستگاه توسط پمپ مخصوص، هوای درون اتاق را مکیده و سپس از محفظه های پودر زئولیت عبور می دهد و پودر زئولیت، اکسیژن 21 درصد موجود در هوای ورودی را از گازهای دیگر هوا جدا کرده و به سمت محفظه های دیگر هدایت می نماید. کمپرسور موجود در دستگاه اکسیژن ساز، فشار و درصد اکسیژن را در محفظه ها بالا برده و خلوص اکسیژن داخل آن ها را به 94 درصد و فشار آن را به حدود 230 میلیمتر جیوه می رساند. اکسیژن از درون محفظه نگهداری به پشت فلومتر جلوی دستگاه هدایت شده و از نازل مخصوص به سمت بینی و دهان بیمار هدایت می گردد.

در مورد اکثر اکسیژن سازها نکاتی هستند که باید مورد توجه قرار گیرند:

1- خلوص اکسیژن خروجی اکسیژن ساز معمولا بین 93 تا 95 درصد می باشد.

2- دستگاه به طور عادی اگر روشن باشد و به بیمار متصل نباشد هیچگونه اکسیژنی را به فضای اتاق اضافه نمی نماید.

3- دستگاه اکسیژن ساز خانگی با برق کار کرده و فاقد باتری و یا سیلندر ذخیره می باشد و به محض قطع شدن برق عمل دستگاه متوقف می گردد.

4- فیلترهای ورودی دستگاه اکسیژن ساز 2 نوع فیلتر می باشد. فیلتر اول از جنس اسفنج متخلخل پلی اورتان یا همان ابر صنعتی می باشد و قابل شستشو بوده و می بایست هر هفته یکبار شسته شود و فیلتر دوم از جنس کاغذ فیلترهای HEPA می باشد و حداقل هر 6 ماه یکبار می بایست تعویض گردند.

 5- دستگاه اکسیژن ساز هیچگاه به پهلو قرار نگرفته و یا حمل نگردد، زیرا بدلیل معلق بودن موتور کمپرسور داخل دستگاه، احتمال سقوط موتور و خرابی پمپ می باشد.

6- محصولات جانبی دستگاه اکسیژن ساز عبارتند از نبولایزر، لیوان مرطوب کننده، فیلتر دستگاه، فیلتر گردگیر، چادر اکسیژن، سوند نازال اکسیژن، ماسک اکسیژن

انواع دستگاه های اکسیژن ساز

دستگاه اکسیژن ساز خانگی در مدلهای 3 و 5 و 6 و 7 و 8 و 10 لیتر در دقیقه تولید و عرضه گردیده است. که این مقدار، حد بالای اکسیژن سازی دستگاه است.

برای بیماران با مشکلات آسم حاد و مزمن و یا مشکلات غیر حاد تنفسی دستگاه 3 و 5 لیتر مناسب می باشد. این مدل برای بیماران ونتیلاتوری و یا کسانی که به صورت 24 ساعته از دستگاه اکسیژن ساز استفاده می نمایند به هیچ عنوان مناسب نمی باشد.

بیماران حاد ریوی و یا سرطانی و یا تخریب ریه و نیز موارد بیماریهای تهاجمی مانند ALS و MS و یا بیماران منتظر پیوند ریه با تخریب بالای 60 درصد ریه می بایست از دستگاههای اکسیژن ساز با ظرفیت 7 تا 10 لیتر در دقیقه استفاده نمایند.

برخی از برندهای موجود در بازار ایران عبارتند از:

دستگاه اکسیژن ساز ایرانی KSA

دستگاه اکسیژن ساز تایوانی EMG

دستگاه اکسیژن ساز امریکایی NIDEK

دستگاه اکسیژن ساز امریکایی فری استایل، لایف استایل، ویژن ایر و نیولایف AirSep

منابع:

bmecenter.ir؛ azteb.com؛ elsapa.ir