چه افرادی در معرض سرطان مثانه هستند؟

چندی پیش، رئیس انجمن اورولوژی ایران، بالابودن آمار مصرف سیگار و نیز مشتقات آن در کشور را از عوامل اصلی شیوع سرطان مثانه شمرد. جالب آن که در تمام کشورهای غربی، سرطان پروستات رتبه یکم سرطان های دستگاه ادراری را به خود اختصاص داده، ولی در ایران بعد از سرطان مثانه قرار دارد.

حتی آمارها نشان می دهد، از سال 82 تا 87، رشد سرطان های مربوط به دستگاه ادراری در کشور، 15 تا 20 درصد بوده که یکی از عوامل آن تشخیص بیشتر و دیگری مواجهه مردم با مواد دخانی و آلودگی هایی همچون فعالیت در کارخانه های رنگرزی و شیمیایی بوده است.

به گزارش نبض ما، دکتر محمد سدهی، اورولوژیست با اشاره به این که زمینه های ژنتیک در ابتلابه سرطان مثانه موثر است، ولی اثر گذاری شان به طور قطعی به اثبات نرسیده، به جام جم می گوید: همیشه ابتلابه سرطان دوم، همزمان یا بعدا در اعضای بدن وجود دارد. ابتلابه سرطان مثانه هم از این قاعده مستثنا نیست. خطر درگیری مثانه با سرطان به دلیل درگیر بودن اعضای همجوار مثل لگن وجود دارد.

سرطان مثانه در خانم هایی که مبتلابه سرطان اعضای لگن (رحم و سرطان تخمدان) هستند یا در مبتلایان تومور های روده بیشتر دیده می شود. همچنین سرطان در غدد لنفاوی لگن که مجاور مثانه است، احتمال درگیری ثانویه به علت نفوذ به جداره مثانه را به همراه دارد. همین طور در بیمارانی که تحت شیمی درمانی یا رادیوتراپی یه علت تومور های اعضای دیگر قرار گرفته اند، احتمال به وجود آمدن سرطان ثانویه در مثانه بیشتر می شود.

دستگاه ادراری زیر سایه سرطان مثانه

احتمالا سوال شما این است که چه کسانی و به چه دلایلی بیشتر در معرض خطر ابتلا به این نوع سرطان قرار دارند؟
این متخصص اورولوژی پاسخ می دهد: سرطان مثانه در هر سنی و هر جنسی احتمال دارد به وجود بیاید، منتهی عوامل سنی، جنسی، حرفه ای و اجتماعی در ایجاد این سرطان دخالت دارند. البته بیشتر آمار ابتلابه سرطان مثانه در مردها و سرطان مثانه بیشتر در سنین بالای 40 سال دیده می شود.

بعلاوه سرطان مثانه در بیمارانی که سابقه مصرف سیگار و مواد مخدر دارند، بیشتر به وجود می آید. وی تاکید می کند: قدر مسلم این که مصرف سیگار و تریاک رابطه مستقیم با به وجود آمدن و پیشرفت سرطان مثانه دارد. اشتغال در بعضی حرفه ها و تماس با بعضی مواد بویژه در صنایع لاستیک سازی و رنگ سازی ممکن است احتمال سرطان مثانه را افزایش دهد.

آیا تشخیص زودهنگام ممکن است؟

تشخیص سرطان مثانه اغلب مشکل نیست چون علامت مهم و پر سر و صدایی دارد، یعنی بیمار خونریزی در ادرار پیدا می کند که در اکثر مواقع، بدون درد است و به مراجعه سریع به متخصص منجر می شود.

دکتر سدهی تاکید می کند: گاه بیمار قبل از این که علامتی پیدا کند، سرطان پیشرفته می شود. بنابراین اگر خون در ادرار به طور واضح یا در آزمایش به صورت میکروسکوپیک دیده شود، احتیاج به بررسی دارد. ناگفته نماند، هر خونریزی در ادرار مربوط به تومور مثانه نیست.

بسیاری دیگر از بیماری های مجاری ادرار نیز خونریزی دارند. بویژه در خانم های جوان و اوایل ازدواج، بیشتر خونریزی همراه با سوزش و تکرر ادرار است که به علت عفونت مثانه اتفاق می افتد. دیگر دلایل خونریزی ادرار می تواند ناشی از تومور کلیه، سنگ های مجاری ادراری و بزرگ شدن پروستات باشد که در بررسی ها باید آنها را افتراق داد.

وی یادآور می شود: بررسی معمول تشخیص سرطان مثانه شامل گرفتن تاریخچه بیمار، انجام آزمایش تکمیلی یعنی آزمایش خون و ادرار، بررسی سیستولوژی ادرار، رادیوگرافی های مختلف، انجام سی تی اسکن و ام آر آی و بررسی آندوسکوپیک مثانه و مجاری ادراری است.

آیا درمان قطعی ممکن است؟

به گفته این اورولوژیست، درمان سرطان مثانه در مراحل ابتدایی، یعنی وقتی تومورها محدود و درجه آن خفیف بوده و نفوذ آن سطحی باشد، از طریق آندوسکوپی انجام می شود که البته گاه با تزریق بعضی داروها در مثانه توام می شود.

وی تاکید می کند: حدود 90 درصد تومورها از این طریق قابل درمان و پیگیری است، اما حدود 10 درصد تومورها ممکن است ابتدا یا بعد به شرایطی برسند که به درمان بیشتر شامل جراحی وسیع برداشتن مثانه و تعبیه مثانه از روده و نیز شیمی درمانی و رادیوتراپی نیاز پیدا کنند .

پیشگیری با توجه به نشانه های سرطان مثانه

سرطان مثانه پر سر و صدا و نشانه دار است و برخلاف سرطان پروستات با مشاهده خون در ادرار، سوزش، درد و تکرر ادرار همراه است.
بنابراین افراد در صورت مواجه شدن با این مشکلات هرچه سریع تر باید به پزشک مراجعه کنند.باید توجه داشت که رنگ ادرار با خوردن غذاهای رنگی و مواردی همچون لبو تغییر نمی یابد و قرمز شدن رنگ ادرار زنگ خطری برای ابتلابه سرطان مثانه به شمار می رود. به بیان دیگر، پیگیری علائم مهمی همچون خون در ادرار بخصوص در آقایان بالای 40 سال که مواد دخانی و مخدر مصرف می کنند، چه خون دیده شود و چه در آزمایش معلوم شود، توصیه می گردد.

اگر نمی خواهید سرطان مثانه بگیرید

روش های زیر به کاهش خطر بروز سرطان کمک می کند:
سیگار نکشید. اگر سیگار نکشید، مواد شیمیایی موجود در سیگار که باعث بروز سرطان می شود در مثانه شما تجمع پیدا نمی کند. اگر سیگاری نیستید به آن روی نیاورید و اگر سیگاری هستید با پزشک درباره برنامه ای که به ترک آن کمک کند، صحبت کنید.

گروه های حمایتی، داروها و دیگر روش ها ممکن است به شما کمک کند.
در مورد مواد شیمیایی اطراف خود احتیاط کنید. اگر با مواد شیمیایی کار می کنید، همه آموزش های ایمنی را برای پرهیز از قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی دنبال کنید.

در طول روز زیاد آب بنوشید. از نظر تئوری، نوشیدن مایعات، بویژه آب، ممکن است مواد سمی را که در ادرار شما تغلیظ می شود، رقیق کند و باعث دفع سریع تر آن از مثانه شود.

البته همه مطالعات، تائیدکننده این مطلب نیست که نوشیدن آب فراوان، خطر سرطان را کاهش می دهد. مصرف زیاد میوه و سبزی تازه را مدنظر قرار دهید. رژیم سرشار از انواع میوه های رنگی و سبزی را انتخاب کنید. آنتی اکسیدان های موجود در میوه ها و سبزیجات ممکن است در کاهش ریسک سرطان کمک کننده باشد.