سرطان تخمدان چیست، چه مراحلی دارد و چگونه تشخیص داده می‌شود
سرطان تخمدان یکی از شایع‌ترین سرطان‌ها در زنان می‌باشد که در صورت تشخیص زود هنگام آن، امکان موفقیت در درمان بسیار بالا و موفقیت آمیز می‌باشد. اما بدلیل نداشتن علائم بارز معمولا تا مراحل پیشرفته، شناسایی آن توسط بیمار ملموس نمی‌باشد بلکه با معاینه پزشک قابل تشخیص می‌باشد.
تخمدان‌ها دستگاه‌های تولید مثل در زنان هستند که هر کدام در یک سمت بدن قرار دارند. سرطان تخمدان از تخمدان‌ها شروع می‌شود و عواملی همچون سن، برخی از جهش‌های ژنتیکی، سابقه خانوادگی سرطان از عوامل تاثیر گذار در ابتلا به این بیماری می‌باشند. در صورتی که در مراحل اولیه بیماری تشخیص داده شود، به بهبودی کامل بیمار منجر می‌شود. در این مقاله به بررسی مطالب مرتبط با این بیماری پرداخته ایم.
علائم سرطان تخمدان در بدن
پیش از این به سرطان تخمدان لقب ” قاتل خاموش” را اطلاق کرده بودند، زیرا علائم این سرطان فقط در حالت پیشرفته آن قابل شناسایی بود. ولی با پیشرفت علم و تکنولوژی، می‌توان این بیماری را در مراحل اول نیز شناسایی نمود. علائم این بیماری به دلیل شباهت زیاد به بیماری‌های گوارشی معمولا نادیده گرفته می‌شوند و منجر به پیشرفت سرطان می‌شوند.
پس پیشنهاد می‌شود که اگر شما علائمی که در اینجا ذکر شده را برای بیش از چند هفته دارید، به دکتر متخصص مراجعه نمایید. علائم شایع‌تر سرطان تخمدان:
- درد در ناحیه شکمی
- نفخ یا تورم شکم ) احساس فشار یا پر بودن شکم )
- ناراحتی یا درد در ناحیه لگن
- سوء هاضمه به طور مداوم ( احساس تهوع )
- تغییراتی در مثانه یا روده
این‌ها از شایع‌ترین علائم سرطان تخمدان در بدن هستند، اما این بیماری علائم دیگری نیز دارد که شاید کمتر در فردی مشاهده شوند از جمله :
- بی نظمی در قاعدگی
- خستگی مداوم
- یبوست
- تکرر ادرار
- کمردرد
- درد هنگام مقاربت
توجه داشته باشید که این علائم ممکن است در خانم‌هایی که سرطان ندارند نیز ظاهر شود، و این علائم مختص سرطان تخمدان نیستند و علائم شایعی در مابقی بیماری‌ها می‌باشند. در صورت مشاهده بیش از یک علامت بهتر است که به دکتر خود مراجعه کنید و از علت آن باخبر شوید.
سرطان تخمدان پیشرفته
نوع سلولی که سرطان از آن آغاز می‌شود، نوع سرطان را مشخص می‌کند. انواع سرطان تخمدان شامل موارد زیر می‌باشد :
۱. تومورهای اپیتلیال
این تومورها از لایه نازکی از بافت که قسمت بیرونی تخمدان را پوشانده است، شروع می‌شود. 90 درصد از سرطان‌های تخمدان، به این شکل می‌باشد.
۲. تومورهای استرومائی
که از بافت تخمدان که حاوی سلول‌های سازنده هورمون است، آغاز می‌شود. خوشبختانه این تومورها معمولا در مراحل اولیه به نسبت دیگر انواع سرطان شناسایی می‌شوند. این تومورها به طور تقریبی 7 درصد از سرطان‌های تخمدان را شامل می‌شوند.
۳. تومورهای سلولی میکروب
که از سلول‌های سازنده تخمک آغاز می‌شود. این نوع سرطان تخمدان، در زنان جوان بیشتر دیده می‌شود.
درجه سرطان تخمدان، به زمان تشخیص آن بستگی دارد، در صورتی که بیماری در مراحل اولیه شناسایی شود، احتمال درمان بیشتر می‌باشد.
مراحل سرطان تخمدان
مرحله اول
سرطان تخمدان، مرحله‌ای است که سرطان هنوز شیوع پیدا نکرده است و محدود به یک تخمدان یا هر دو تخمدان می‌باشد. در این مرحله هیچ توموری روی سطح تخمدان‌ها وجود ندارد. مرحله بعد، سرطان می‌تواند روی یک یا هر دو تخمدان تاثیر گذاشته، و سلول‌های توموری در محوطه شکمی دیده شوند.
مرحله دوم
سرطان تخمدان به مناطق دیگری از لگن نیز گسترش یافته است. در این مرحله، بیماری ممکن است به رحم یا لوله‌های فالوپ یا سایر نواحی لگنی از جمله مثانه، روده‌ها و.. رسیده باشد. اما باز هم سرطان محدود به ناحیه لگن می‌باشد.
مرحله سوم
سرطان تخمدان در یک یا هر دو تخمدان است و به خارج از لگن و مناطق نزدیک شکم یا غدد لنفاوی، سرایت کرده است. در این مرحله که خود شامل مراحل جزئی‌تری می‌باشد، مقادیر میکروسکوپی سرطان در حفره شکمی یا غدد لنفاوی دیده می‌شود. یا سرطان به صورت توده‌های 2 سانتی متری قابل مشاهده هستند. و یا در مرحله آخر مرحله سوم، تومورها به سایزی بیش از 2 سانتی متر رسیده اند.
مرحله چهارم
پیشرفته‌ترین مرحله سرطان تخمدان می‌باشد. سرطان در این مرحله به مایعات اطراف ریه نیز گسترش پیدا کرده است. در مرحله پیشرفته‌تر، سرطان به کبد، طحال یا سایر ارگان‌های بدن مانند ریه، مغز و استخوان گسترش یافته است.
علائم سرطان تخمدان راست
علائم سرطان تخمدان در حالی که فقط تخمدان سمت راست به بیماری مبتلا شده است ،می توانند کمی سردرگم کننده باشد. زیرا این علائم به بیماری‌های گوارشی دیگر بسیار شبیه است. و درد در سمت راست شکم، یا درد پشت کمر در سمت راست، می‌تواند مربوط به بیماری‌های دیگری نیز باشد.
به هر جهت به شما پیشنهاد می‌کنیم در صورتی که درد و ناراحتی شما بیش از یک هفته به طول انجامید، حتما به پزشک متخصص مراجعه نمایید. در صورت تشخیص زودهنگام بیماری، احتمال بهبود تا 90 درصد می‌باشد.
علائم سرطان تخمدان چپ
در سرطان تخمدان علائم به بیماری‌های گوارشی نزدیک می‌باشد و گاهی از اوقات با بیماری سندرم روده تحریک پذیر نیز اشتباه گرفته می‌شود. علائم بیماری در تخمدان چپ و راست، مشابه می‌باشد. در صورتی که یک تخمدان درگیر این بیماری شده باشد، درد به همان سمت متمایل است. در این بیماری نباید فقط به دردهای محوطه شکمی توجه کرد، ممکن است درد در پشت کمر و به سمت پهلو‌ها و تخمدان‌ها باشد.
تشخیص سرطان تخمدان با سونوگرافی
سرطان تخمدان در مراحل اولیه، به سختی قابل تشخیص می‌باشد. آزمایش پاپ اسمیر برای تشخیص سرطان دهانه رحم، برای تشخیص این نوع سرطان مفید نیست. برای تشخیص این سرطان پزشکان متخصص اغلب روش معاینه لگنی را به کار می‌برند. اگر پس از این معاینه توده‌ای در لگن احساس شود، برای ارزیابی بیشتر به سونوگرافی نیاز است.
سونوگرافی واژینال، یک روش تشخیصی غیر تهاجمی است که از امواج فراصوت برای تشخیص توده‌ها، ارگان‌ها و مایعات داخل محوطه شکمی استفاده می‌نماید. این روش یک دید تصویری از تخمدان‌ها، دهانه رحم و رحم را به ما می‌دهد.
در این روش، تصویری که ارائه می‌شود می‌تواند به ارزیابی اندازه و ساختار داخلی تخمدان‌ها کمک کند، که به تشخیص تومورها از کیست‌ها منجر می‌شود.
سونوگرافی واژینال، را نمی‌توان یک روش کاملا مطمئن و قطعی برای شناسایی سرطان تخمدان دانست. این روش برای زنانی که علائم سرطان تخمدان را ندارند، مفید نمی‌باشد. در واقع می‌توان گفت که در حال حاضر هیچ آزمایش غربالگری موثر برای تشخیص این سرطان، اثبات نشده است.
آیا سرطان تخمدان کشنده است؟
نمی‌توان به طور قطعی به این پرسش پاسخ داد، چرا که میزان بقاء بیماران مبتلا به سرطان تخمدان، بسته به سن و مرحله تشخیص آن متفاوت می‌باشد. متاسفانه اکثر مبتلایان به این بیماری، تا وقتی که سرطان پیشرفت نکرده، متوجه بیماری خود نمی‌شوند. طبق آمار ارائه شده به طور کلی، 75 درصد از خانم‌ها، حداقل 1 سال پس از تشخیص زنده می‌مانند.
در صورتی که سرطان محدود به تخمدان‌ها باشد، 90 درصد بیماران بیش از 5 سال عمر می‌کنند. ولی تنها 15 درصد افراد بیماریشان در این مرحله تشخیص داده می‌شود. در مرحله دوم، 65 تا 70 درصد بیماران بیش از 5 سال زنده می‌مانند. در مرحله سوم، 36 تا 46 درصد بیماران بیش از 5 سال زندگی می‌کنند. در مرحله آخر سرطان، در صورتی که بیماری گسترش یافته باشد، میزان بقای 5 ساله، 20 درصد می‌باشد.
آیا تخمک گذاری زیاد موجب سرطان تخمدان می‌شود؟
به نظر می‌رسد که هرچه میزان تخمک گذاری در فردی بالاتر باشد، احتمال ابتلا به این سرطان در آن فرد بیشتر است. وقتی که تخمک گذاری اتفاق می‌افتد، تخمک از تخمدان‌ها رها می‌شود و در طول لوله فالوپ به حرکت در می‌آید. تحقیقات اخیر نشان می‌دهند که مایعاتی که به همراه تخمک از تخمدان‌ها رها می‌شوند، شامل فاکتورهای رشد و مولکول‌هایی با دی ان‌ای هستند که به لوله فالوپ آسیب می‌رسانند.
و در واقع کشنده‌ترین نوع سرطان تخمدان، وقتی است که سلول‌های فالوپ سرطانی می‌شوند.
در صورت مشاهده علائم ذکر شده، ابتدا به دکتر متخصص زنان مراجعه نمایید. در صورت ابتلا به بیماری سرطان تخمدان، باید به دکتر انکولوژیست زنان مراجعه نمایید. برای بیماری سرطان تخمدان، روش‌های درمانی وجود دارد از جمله این روش‌ها جراحی و شیمی درمانی می‌باشد و در صورتی که بیماری پیشرفت نکرده باشد، بیمار به احتمال زیاد با موفقیت درمان خواهد شد.
