سرطان روده بزرگ آیا کشنده است؟

سرطان کولون یا سرطان روده بزرگ اگر زود و به موقع تشخیص داده شود، قابل درمان است. نود و یک درصد از بیماران مبتلا به سرطان روده بزرگ موضعی (محدود به روده بزرگ یا راست روده) پنج سال پس از تشخیص زنده هستند.

بسته به شرایط خاص بیماری، از جمله محل سلول‌های سرطانی، مرحله آن و شرایط جسمانی بیمار، روش‌های درمانی متفاوتی برای بیمار در نظر گرفته می‌شود. برای درمان سرطان روده بزرگ روش هایی مانند: جراحی برای برداشتن سلول‌های سرطانی، پرتودرمانی و شیمی درمانی یا حتی دارو درمانی بسته به پیشرفت بیماری فرد و میزان گستردگی آن در نظر گرفته می شود.

عوامل خطرساز و موثر در تشکیل سرطان روده بزرگ

بیشتر سرطان‌های روده بزرگ از پولیپ‌های آدنوماتوزی بوجود می آیند. این پولیپ‌ها از تعداد اضافی سلول‌های طبیعی و غیر طبیعی ظاهر شده و در غدد پوشاننده دیواره داخلی روده بزرگ تشکیل می شوند. با گذشت زمان و بالا رفتن سن، این توده های غیرطبیعی بزرگ شده و در نهایت فاسد می‌شوند تا به آدنوکارسینوما تبدیل شوند.

افراد مبتلا به ناهنجاری‌های ژنتیکی مشخص، دچار مشکلاتی می‌شوند که به عنوان سندرم‌های پولیپوزیس آدنوماتوز خانوادگی (که ناهنجاری‌های ژنتیکی خاصی هستند) شناخته می‌شوند. چنین افرادی بیشتر در معرض خطر ابتلا به سرطان کولورکتال یا سرطان روده بزرگ هستند. در این شرایط، تعداد زیادی پولیپ آدنوماتوز در روده بزرگ ایجاد می‌شود که در نهایت منجر به سرطان روده بزرگ می‌شوند. به همین دلیل با بالا رفتن سن چکاب های مکرر و انجام ازمایشات لازمه جهت پیشگیری از ابتلا توصیه میشود.

تشخیص سرطان روده بزرگ

غربالگری می‌تواند پولیپ‌ها را قبل از ابتلا به سرطان و همچنین سرطان روده بزرگ را در مراحل اولیه خود تشخیص دهد، این تشخیص می‌تواند احتمال درمان بیماری را به میزان قابل توجهی افزایش دهد.

آزمایش خون مخفی مدفوع (آزمایش خون مدفوع)

آزمایش مدفوع خون صددرصد دقیق نیست، زیرا همه سرطان‌ها باعث خونریزی نمی‌شوند، یا ممکن است همیشه با خونریزی همراه نشوند. بنابراین، این آزمایش می‌تواند نتیجه منفی اشتباهی به همراه آورد. همچنین ممکن است خون به دلیل سایر بیماری‌ها یا شرایطی مانند بواسیر وجود داشته باشد. برخی از مواد غذایی ممکن است خون را در روده بزرگ نشان دهند، در حالی که در واقع هیچ خونی در روده بزرگ وجود نداشته است. با این حال یکی از نشانه های سرطان روده بزرگ وجود خون در مدفوع است.

سیگموئیدوسکوپی انعطاف پذیر

پزشک از یک سیگموئیدوسکوپ، یک لوله انعطاف پذیر، باریک و روشن استفاده می‌کند تا روده و سیگموئید بیمار را معاینه کند. روده بزرگ سیگموئید آخرین قسمت از روده بزرگ، قبل از مقعد است.

آزمایش DNA مدفوع

این آزمایش به شکل دقیق تری قادر به تشخیص سرطان روده بزرگ است و قادر به تشخیص پلیپ‌ها نیست، با این وجود این آزمایش نمی‌تواند تمام جهش‌های DNA که نشان دهنده وجود تومور هستند را نشان دهد وبررسی تمام شرایط لازم است.

اشعه ایکس با تزریق باریم

باریم نوعی ماده حاجب است که به شکل آنما در روده بیمار قرار می‌گیرد و به تصویربرداری با اشعه ایکس کمک می‌کند. آنما به این شکل است که باریم را به شکل مایع یا گاز وارد روده می‌کند و در بعضی تصویربرداری ها تلاش می‌شود با اضافه کردن هوا به ترکیب دو نوع تصویر ایجاد کنند. باریم محیط داخلی روده را پر کرده و می‌پوشاند و تصویری شفاف از راست روده، روده بزرگ و گهگاهی از بخش کوچکی از روده کوچک بیمار ایجاد می‌کند.

کولونوسکوپی

کولونوسکوپ طولانی تر از سیگموئیدوسکوپی است. کلونوسکوپ به لوله بلند، انعطاف پذیر و باریکی گفته می‌شود که به دوربین فیلمبرداری و مانیتور مجهز شده است. پزشک با کمک این ابزار می‌تواند کل روده بزرگ و راست روده را مشاهده کند. همچنین هرگونه پولیپ کشف شده در طول این آزمایش را می‌توان حین این آزمایش برداشت ودر برخی موارد با این روش نمونه‌های بافتی  نیز گرفته می‌شوند.

کلونوگرافی CT

بعد از پاک سازی روده بزرگ، یک دستگاه CT از روده بزرگ عکس برداری می‌کند.

روش‌های تصویربرداری

تصویربرداری با سونوگرافی یا MRI می‌تواند نشان دهد که آیا سرطان به قسمت‌های دیگری از بدن گسترش یافته است یا خیر.

مراحل پیشرفت سرطان کولون

پیشرفت سرطان روده بزرگ یا سرطان کولون در ۶ مرحله دسته بندی میشود که عبارتند از:

• مرحله 1: این مرحله، اولین مرحله است، هنگامی که سرطان هنوز در مخاط یا لایه داخلی روده بزرگ یا راست روده است. به این بیماری کارسینومای موضعی نیز گفته می‌شود.

• مرحله 2: سرطان از طریق لایه داخلی روده بزرگ یا راست روده رشد کرده است اما هنوز به خارج از دیواره روده بزرگ یا راست روده گسترش نیافته است.

• مرحله 3: سرطان از طریق یا به دیواره روده بزرگ یا راست روده رشد کرده است، اما هنوز به غدد لنفاوی مجاور نرسیده است.

• مرحله 4: سرطان به غدد لنفاوی مجاور حمله کرده است، اما هنوز بر سایر قسمت‌های بدن تأثیر نگذاشته است.

• مرحله 5: سرطان در سایر قسمت‌های بدن از جمله اندام‌های دیگر مانند کبد، غشای پوشاننده حفره شکمی، ریه یا تخمدان‌ها گسترش یافته است.

• مرحله 6: سرطان پس از درمان برگشته است. در این حالت ممکن است بیماری بازگردد و راست روده، روده بزرگ یا قسمت دیگری از بدن را تحت تأثیر قرار دهد.

جراحی سرطان روده بزرگ در مراحل اولیه

اگر توده سرطانی روده بزرگ شما بسیار کوچک است، پزشک ممکن است یک روش تهاجمی حداقلی را برای جراحی شما، در نظر بگیرد روشهای زیر از روش‌های رایج جراحی  هستند:

از بین بردن پولیپ در حین کولونوسکوپی (پلی پکتومی)

اگر سرطان شما کوچک، موضعی باشد، کاملاً در پولیپ و در مراحل بسیار ابتدایی قرار داشته باشد، پزشک شما می‌تواند در طول کولونوسکوپی آن را به طور کامل از بین ببرد.

آندوسکوپی برداشتن مخاط سرطان روده بزرگ

پزشک می‌ تواند پولیپ‌های بزرگتر را در طول کولونوسکوپی و با استفاده از ابزارهای ویژه حذف کند. در این روش غیر از برداشتن پولیپ، مقدار کمی از پوشش داخلی روده بزرگ را نیز طی یک عمل جراحی به نام آندوسکوپی برداشتن مخاط، برمیدارند.

جراحی سرطان کولون با حداقل تهاجم (جراحی لاپاروسکوپی)

پولیپ‌هایی که در طول کولونوسکوپی قابل برداشتن نیستند ممکن است با استفاده از عمل جراحی لاپاروسکوپی برداشته شوند. در این روش، جراح شما چند برش کوچک در دیواره شکم ایجاد می کند، سپس وسایل را با دوربین‌های متصل که روده شما را در یک مانیتور ویدیویی نشان می‌دهد، وارد میکند. همچنین ممکن است جراح نمونه‌هایی از غدد لنفاوی در منطقه ای که سرطان در آن قرار دارد برداشت کند تا از سلامت و سرایت نکردن سلول های سرطانی به آنها مطلع شود.

جراحی سرطان روده بزرگ در مراحل پیشرفته تر

اگر سرطان به روده بزرگ، یا از طریق روده بزرگ شما پیشرفت داشته باشد، جراح ممکن است، روشهای درمانی دیگری را توصیه کند:

کلکتومی جزئی سرطان روده بزرگ

طی این عمل جراحی، جراح قسمتی از روده بزرگ سرطانی را به همراه حاشیه ای از بافت طبیعی که در هر دو طرف سلول‌های سرطانی قرار دارد برداشت می‌کند. جراح شما در اغلب موارد قادر است قسمت‌های سالم روده بزرگ یا روده را مجدداً به هم متصل کند. این روش معمولاً با یک روش حداقل تهاجمی (لاپاروسکوپی) قابل انجام است.

شیمی درمانی

معمولاً در سرطان کولون اگر سرطان پیشرفت داشته یا به غدد لنفاوی سرایت کرده باشد، شیمی درمانی پس از عمل جراحی انجام می‌شود. به این ترتیب، شیمی درمانی می‌تواند سلول‌های سرطانی که در بدن باقی مانده اند را از بین ببرد و به کاهش خطر عود سرطان کمک ‌کند.

شیمی درمانی ممکن است قبل از عمل برای کوچک کردن یک توده سرطانی بزرگ نیز مورد استفاده قرار گیرد تا عمل جراحی بتواند به شکل موفقیت آمیزی به حذف سلول‌های سرطانی باقی مانده بپردازد.

در مواردی که سرطان با جراحی قابل برداشتن نیست و یا در مناطق دیگر بدن گسترش یافته است می‌توان از شیمی درمانی برای تسکین علائم سرطان روده بزرگ استفاده کرد. بعضی اوقات این روش به همراه پرتودرمانی نیز استفاده می‌شود.

پرتو درمانی سرطان کولون

پرتودرمانی از منابع انرژی قدرتمندی مانند اشعه X و پروتون‌ها برای از بین بردن سلول‌های سرطانی استفاده می‌کند. این روش ممکن است برای کوچک کردن توده سرطانی پیش از انجام عمل جراحی استفاده شود تا پزشک به راحتی قادر به حذف آن باشد.

هنگامی که نمی‌توان از عمل جراحی برای حذف توده سرطانی استفاده کرد می‌توان از پرتودرمانی برای تسکین علائمی مانند درد استفاده شود. گاهی پرتودرمانی با شیمی درمانی ترکیب می‌شود و در کنار آن به کار می‌رود.