عوارض خطرناک استفاده از هورمون های مردانه

تجویز و تزریق هورمون ها و شبه هورمون های مردانه غیراستاندارد توسط افراد غیرمتخصص برای دست یابی به اندامی متناسب دارای عوارضی است که اعتیاد، رفتارهای جنسی پرخطر، رفتارهای خشونت آمیز، نارسایی کبدی، اختلال رشد، اختلال در یادگیری، عقیمی و… از شایع ترین آنهاست.

گردآوری – نبض ما

دانشمندان دریافته اند استروئیدهای آنابولیک می توانند رشد ماهیچه های اسکلتی را در جانوران آزمایشگاهی تقویت کنند. پس از این کشف، وزنه برداران و بدنسازان و سپس ورزشکاران سایر رشته های ورزشی از این ترکیبات استفاده کردند. این روزها استفاده از انواع هورمون های نیروزا میان جوانانی که تب داغ تناسب اندام و عضلانی شدن را در سر دارند رایج شده است. بعضی از این ورزشکاران که هم ورزشکار حرفه ای و هم مبتدی جزو آنها هستند، بدون توجه به عوارض هورمون های مردانه و فقط برای رسیدن به هدف کاذبی که در سر دارند سلامتی شان را به خطر می اندازند.

عوارض مصرف هورمون های مردانه

در نتیجه مصرف خودسرانه این هورمون های مردانه ، سطح کلی هورمون ها در بدن افراد به هم می ریزد. مرکز کنترل رفتارهای جنسی در مغز، نزدیک قسمت کنترل رفتار قرار دارد. وقتی سطح هورمون های جنسی که عموما جزو هورمون های مردانه هستند تغییر می کند، رفتار فرد مصرف کننده نیز به طرز خشونت آمیز تغییر می کند.

از دیگر عوارض این هورمون های مردانه دیابت، پرفشاری و سکته های مغزی، قلبی و مشکلات کبدی و کلیوی است. از آنجا که هورمون ها به صورت تزریق استفاده می شوند. درصورتی که از سرنگ تمیز استفاده نشود، عوارض مصرف هورمون با بیماری هایی مانند هپاتیت و ایدز بیشتر می شود.

برخی از این داروهای هورمونی می توانند کاهش عملکرد و اندازه غدد جنسی، عقیم شدن و حتی مرگ را به دنبال داشته باشند، گذشته از این موارد هورمون های رایج در بدنسازی حتی آثار منفی بر کبد و کلیه ها هم می گذارند.

در ادامه به بررسی برخی از این هورمون های مردانه می پردازیم:

هورمون های استروئیدی

انواعی از داروها که از هورمون های جنسی مردانه مشتق شده و برای تقویت عضلات استفاده غیرقانونی دارند. وجود این مواد در خون و ادرار ورزشکاران به عنوان دوپینگ محسوب می شود. استفاده از این داروها که حاوی هورمون های مردانه هستند به خصوص در خانم ها باعث ریزش موی سر، عضلانی شدن بیش از حد و به صورت مردانه، پرمویی، اختلال سیستم باروری و بم شدن صدا می شود.

گاه این عوارض حتی بعد از قطع مصرف داروها نیز باقی خواهد ماند. استفاده از این داروها در مردان هم با وجود اینکه این مواد مشتقات تستسترون هستند، به خاطر سرکوب سیستم ترشح هورمون های مردانه درونی، باعث کوچک شدن بیضه ها، عقیمی و بیماری پروستات می شود. علاوه بر این، عوارض کبدی مثل سرطان های کبدی و عوارض روانی شدید این داروها تا سال ها بعد بیمار را آزار خواهد داد.

تزریق انسولین برای افزایش انرژی

برخی ورزشکاران علاوه بر سوماتوتروپین (هورمون رشد) انسولین را هم به کار می گیرند تا اینکه اثر هورمون رشد را بهبود بخشند.افراد عادی ممکن است با یک بار تزریق انسولین دچار افت قند خون شدید و شوک هیپوگلیسمی ناشی از آن شوند، به کما بروند و هیچ وقت هم از این کما زنده و سالم بیرون نیایند.

استروئیدهای آنابولیک

زمانیکه فردی خودسرانه شروع به مصرف استروئیدهای آنابولیک می کند، تعادل کلسترول خونش به هم می ریزد. از طرف دیگر می تواند خشکی و شکنندگی عروق خونی را هم به دنبال داشته باشد. همچنین استروئیدها می توانند پارگی مویرگ ها و افزایش فشار خون را به دنبال داشته باشند. گاهی این افزایش فشار خون تا ابد با فرد خواهد ماند. مصرف مداوم انواع استروئیدها افزایش چربی بد و تری گلیسرید خون و کاهش چربی خوب خون را در پی خواهد داشت. با این حساب تمام این عوامل دست به دست هم می دهند و زمینه ابتلای فرد به بیماری مزمن و ناگهانی قلب و عروق را فراهم می کنند.

تستوسترون

تستوسترون یکی از هورمون های آنابولیک و از هورمون های شبه گنادی است. این هورمون های مردانه میزان ساخت پروتئین را افزایش و میزان تجمع چربی را کاهش می دهند و در نهایت با انتقال چربی از بافت چربی به خون، باعث می شوند بافت خشک بدن افزایش یابد.

تزریق تستوسترون به بدن علاوه بر تأثیرات مستقیم، می تواند ترشح هورمون های تیرویید، رشد و کورتیزول را نیز مختل کند. شایع ترین عوارض سوء مصرف تستوسترون در مردان و زنان، آکنه های صورت، ریزش مو، تغییر میزان ترشح آنزیم های کبدی و ابتلا به کبد چرب، کاهش چربی خوب خون و افزایش چربی بد، افزایش تری گلیسرید، افزایش فشارخون، کاهش ایمنی بدن، بروز حالت های تهاجمی و کاهش میل و اذت جنسی است.

عوارض شایع مصرف تستوسترون در مردان با مهار هورمون های محرک جنسی در هیپوفیز به وجو می آید که به کاهش اسپرم سازی و خیلی وقت ها به ناباروری فرد منجر می شود. علاوه بر این موارد، با تغییری که هورمون تستوسترون در بافت چربی ایجاد می کند، علایم افزایش سطح استروژن خون هم در فرد دیده می شود که به صورت بزرگ شدن سینه ها و تغییر در رشد موهای زاید بدن است. در مقاله های علمی متعددی نیز به ارتباط بسیاری از تومورها و سرطان ها از جمله سرطان پروستات با افزایش غیرطبیعی این هورمون دربدن اشاره شده است.

در پزشکی فقط برای افرادی که به صورت طبیعی دچار کم کاری غدد جنسی هستند از تستوسترون استفاده می شود وگرنه استفاده از آن به دلیل عوارض متعدد توصیه نمی شود.

دقت در استفاده از مکمل ها

هورمون ها و شبه هورمون ها (تحریک کننده هورمون های بدن) از جمله موادی هستند که برای بدن ورزشکاران مضرند و در لیست ممنوعه قرار دارند. برخی دیگر از این مکمل ها که در این لیست قرار ندارند مثل اسید آمینه، کراتین، پودرهای پروتئینی Bcaa ممنوع نیستند ولی نحوه استفاده و شرط سنی مصرف کننده دارند. به طور مثال افراد زیر ۱۸سال به هیچ عنوان حق استفاده خودسرانه از این مواد را ندارند و باید با چکاپ های سلامتی و تحت شرایط بسیار خاص این مواد توسط پزشک برایشان به صورت دارو تجویز شود. مکمل ها باید آرم و لوگوی وزارت بهداشت و بارکد شبنم داشته باشند. دیده شده که در قوطی مکمل های اصلی و استاندارد، داروهای تقلبی ریخته شده است. بنابراین برای خرید این مکمل ها باید به داروخانه های مجاز مراجعه شود.