آشنایی با سوختگی و داروهای آن

سوختگی یکی از شایع‌ ترین صدمه‌ های خانگی به ویژه در میان کودکان است. سوختگی‌ ها با صدمه‌ های پوستی شدیدی توصیف می‌شوند که به از بین رفتن بسیاری از سلول‌های آسیب دیده منجر می‌شود.

گردآوری – نبض ما

سوختگی بر اثر قرار گرفتن پوست در معرض حرارت بیش از حد و برق گرفتگی، مواد شیمیایی و … رخ می دهد. طبقه بندی سوختگی بر اساس بافت های آسیب دیده متفاوت است.

 سوختگی می تواند به عضلات، استخوان، رگ های خونی و بافت پوست آسیب برساند. سوختگی را می توان به ۳ درجه طبقه بندی کرد؛ درجه اول که به پوست آسیب می رساند، درجه۲ که به لایه زیرپوست آسیب می رساند و درجه سوم که تمامی لایه پوست را تحت تاثیر قرار می دهد. سوختگی، علاوه بر آسیب جسمی، روی روان فرد نیز تاثیر می گذارد.

انواع سوختگی ها

سوختگی درجه یک

سوختگی‌ درجه یک کمترین آسیب پوستی را موجب می‌شود. سوختگی درجه یک را “سوختگی سطحی” نیز می‌گویند، چون تنها به بیرونی‌ترین لایه پوست صدمه می‌زند. نشانه‌های سوختگی درجه یک عبارت است:

• قرمزی
• التهاب جزیی (تورم)
• درد

خشک و پوسته پوسته شدن پوست در زمان التیام یافتن سوختگی

از آن رو که لایه بالایی پوست در این سوختگی صدمه می‌بیند، نشانه‌ها و علائم پس از ریختن سلول‌های مرده و پوست‌ اندازی برطرف می‌شود.

سوختگی درجه دو

سوختگی درجه ۲ عمیق‌تر و وخیم‌تر از سوختگی درجه ۱ است، چرا که آسیب دیدگی از لایه سطحی پوست فراتر می‌رود. این نوع آسیب گسترده تاول زدن، قرمزی و زخم و التهاب شدید پوست را به دنبال دارد.سوختگی در نتیجه ترکیدن بعضی تاول‌ها مرطوب به نظر می‌رسد.

از آن رو که چنین زخم‌هایی بسیار آسیب‌ پذیرند، پانسمان آنها جهت پیشگیری از عفونت باید مرتب عوض شود؛ ضمناً تعویض پانسمان در التیام سریع‌ تر سوختگی نیز مؤثر است.

سوختگی درجه سه

سوختگی درجه ۳ شدیدترین نوع سوختگی است که با بیشترین میزان آسیب دیدگی در تمام لایه‌های پوست همراه است و گاهی حتی به اندام‌های اصلی، گردش خون و استخوان‌ها صدمه می‌زند و در نهایت به مرگ مصدوم می‌انجامد.

سوختگی درجه ۳ با توجه به دلیل سوختگی باعث تغییرهای ظاهری متفاوت در پوست می‌شود:

• سفید و مومی شدن پوست
• سوختن و سیاه شدن پوست
• به رنگ قهوه‌ای تیره درآمدن
• برآمده و چرمی شدن پوست

هرگز سعی نکنید سوختگی درجه ۳ را خودتان درمان کنید و در مواجهه با این نوع سوختگی بی‌درنگ با مرکز فوریت‌های پزشکی تماس بگیرید.

درمان خانگی سوختگی

مالیدن عسل و باند پیچی کردن قسمت سوخته نیز برای کاهش درد و بهبود آن مفید است.

مقدار زیادی ماست روی سوختگی قرار دهید و پس از ۲۰ دقیقه بشویید. ماست علاوه بر خنک کردن درد را تسکین می دهد.

برای تسکین درد و درمان سوختگی، قسمت سوخته را به مدت  چند دقیقه در شیر پرچرب فرو کنید.

سفیده تخم مرغ نیز برای درمان سوختگی موثر است.

برای سوختگی های شدید، روغن اسطوخدوس روی زخم بمالید.

برگ های تازه آلوئه ورا را روی محل سوختگی بگذارید.

پس از خوب شدن، محتویات کپسول ویتامین E را روی قسمت مذکور بریزید تا از ایجاد لکه جلوگیری کند.

لازم به ذکر است که تنها اقدام سریعی که در مورد سوختگی از نظر علمی تایید شده است استفاده از آب ولرم به مدت ۱۵-۱۰دقیقه در محل سوختگی است و در استفاده از مواد خانگی برای درمان سوختگی موارد زیادی از افزایش آسیب دیدگی بافتی و بروز عفونت در سوختگی ها را شاهد هستیم.

بروز تاول و برخورد با آن

مهم ترین توصیه به افرادی که دچار تاول می شوند، این است که آن را نترکانند چون خود تاول، یک پانسمان کاملا استریل و طبیعی است. ترکاندن تاول باعث ایجاد زخم در ناحیه و افزایش خطر قرار گرفتن پوست در معرض عفونت های مختلف می شود؛ در این حالت، می توان با روشی استریل و بهداشتی، آب داخل تاول را خالی کرد و اجازه داد تا پوست تاول به عنوان یک پانسمان بیولوژیک خوب، روی محل سوختگی را بپوشاند. این کار در کنار مصرف آنتی بیوتیک های خوراکی و مراقبت از زخم می تواند سرعت درمان و ترمیم سوختگی را بالاتر ببرد.

داروهای موضعی سوختگی

داروهای موضعی مختلفی به این منظور در بازار وجود دارد؛ مثلا کرم سیلور سولفادیازین که قدرت ترمیم کنندگی خوبی دارد و می تواند روند بهبود جای سوختگی را سرعت ببخشد. ضمن اینکه استفاده از این کرم، می تواند نقش یک آنتی بیوتیک موضعی خوب را هم برای پوست آسیب دیده و در معرض عفونت بازی کند.

پماد زینک اکساید خاصیت پوشانندگی و ترمیم کنندگی خوبی دارد. تجربه نشان داده استفاده از پماد آلفا هم می تواند برای ترمیم زخم های مختلف از جمله زخم و ضایعات ناشی از سوختگی، بسیار مفید و موثر باشد. بد نیست بدانید که یکی از مواد موثر موجود در پماد آلفا، گیاه حناست که قدرت بالایی در ترمیم جای سوختگی دارد. تجربه نشان داده زمانی که افراد دچار سوختگی برای چند روز متوالی پماد آلفا را روی ضایعات پوست خود می زنند و یک پلاستیک استریل هم به عنوان پانسمان روی آن قرار می دهند، تغییرات و بهبود چشمگیری در رفع یا خفیف شدن جای سوختگی یا زخم های خود می بینند.

پماد سیکلفیت حاوی زینک اکساید و ترکیب های موثر دیگری است که همه در کنار هم باعث ایجاد محصولی با قدرت ترمیم کنندگی بسیار بالا می شوند.

شستشوی ضایعات

زخم ها و ضایعات ناشی از سوختگی، باید روزانه با نرمال سالین، شامپو بچه یا صابون های ملایم شسته شوند. استفاده از محلول های خشک کننده مختلف مانند پرمنگنات برای خشک و ضدعفونی کردن قسمت هایی از پوست که دچار تاول شده است هم زیر نظر پزشک معالج ضروری است.

زمانی که سوختگی، مرطوب و دارای ترشح است، همیشه امکان ایجاد عفونت روی ضایعات و تشدید مشکل بیمار وجود دارد. از این رو، شستشو، تمیز نگه داشتن و ضدعفونی کردن ضایعات ناشی از سوختگی، برای پیشگیری از عفونی شدن زخم ها تا بهبود و درمان آنها ضروری است.