مشکلات سرویکس و نارسایی دهانه رحم

سرویک یا دهانه‌ رحم ، پایین‌ترین قسمت رحم بوده و در انتهای واژن قرار دارد. زمانی که فرد باردار نیست، سرویکس یا دهانه‌ی رحم مقدار بسیار کمی باز است تا خون قاعدگی خارج و یا اسپرم وارد رحم شود.

عفونت دهانه رحم رایج است و عوامل زیادی ممکن است داشته باشد؛ مانند عفونت، تحریک‌های فیزیکی یا شیمیایی و حساسیت. تعیین دلیل عفونت دهانه رحم مهم است. اگر مشکل از التهاب باشد، می‌تواند فراتر از دهانه رحم پیش رود و به رحم و لوله‌های فالوپ هم کشیده شود. موارد شدید التهاب معمولاً به دلیل عفونت‌هایی ایجاد می‌شوند که طی فعالیت جنسی منتقل می‌شوند.

بیماری‌های مقاربتی که باعث عفونت دهانه رحم
• کلامیدیا
• تبخال تناسلی
• تریکومونیاز

اما بسیاری از زنانی که عفونت دهانه رحم دارند در هیچ کدام از آزمایش عفونت‌ها جواب مثبت نمی‌دهند. دلایل دیگر التهاب شامل موارد زیر است:

• حساسیت به مواد شیمیایی در اسپرم‌کش‌ها، دوش‌های واژن یا لاستیک لاتکس در کاندوم‌ها
• تحریک شدن یا آسیب از تامپون، پساری یا وسایل پیشگیری از بارداری مانند دیافراگم
• عدم تعادل باکتری. باکتری سالم و معمولی در واژن مغلوب باکتری‌های ناسالم و مضر می‌شوند. به این عارضه واژینوز باکتریایی گفته می‌شود.
• عدم تعادل هورمونی. پایین بودن استروژن یا بالا بودن پروژسترون ممکن است در توانایی بدن برای حفظ بافت سالم دهانه رحم اختلال به وجود آورد.
• سرطان یا درمان سرطان. نادر است اما رادیودرمانی یا سرطان ممکن است با عفونت دهانه رحم منجر به تغییرات در ثبات دهانۀ رحم شود.

علائم عفونت دهانه رحم

بسیاری از زنانی که عفونت دهانه رحم دارند علائمی ندارند. این عارضه ممکن است بعد از معاینۀ معمول یا آزمایش مشخص شود. علائم و نشانه‌ها، در صورت وجود داشتن، عبارت‌اند از:

• ترشح واژینال متمایل به خاکستری یا زرد کم‌رنگ
• خونریزی غیرطبیعی واژینال، مانند خونریزی بعد از رابطۀ جنسی یا بین پریودها
• درد هنگام مقاربت جنسی
• سختی، درد یا تکرر در ادرار
• درد لگن یا شکم یا تب، در موارد نادر

درمان عفونت دهانۀ رحم

اگر عفونت مقاربتی دلیل نباشد، ممکن است به درمان عفونت دهانۀ رحم نیازی نداشته باشید. اگر مشکوک به عفونت هستید، هدف اصلیِ درمان پیشگیری از پخش شدن آن به رحم و لوله‌های فالوپ، یا در صورت باردار بودن، به فرزندتان است.

بر حسب اینکه کدام ارگانیسم منجر به عفونت شده است، پزشک ممکن است موارد زیر را تجویز کند:

• آنتی‌بیوتیک
• داروهای ضدقارچ
• داروهای ضدویروس

ممکن است پزشک توصیه کند که شریک جنسی شما باید درمان شود تا شما دوباره دچار عفونت نشوید. شما نباید تا زمانی که دورۀ درمان تمام نشده است رابطۀ جنسی داشته باشید.

اگر HIV مثبت هستید، درمان شدن اهمیت دارد. به این دلیل که عفونت دهانۀ رحم میزان ویروس‌هایی که از دهانۀ رحم می‌ریزند را افزایش می‌دهد. این امر احتمال عفونی شدن شریک جنسی را بیشتر می‌کند. علاوه بر این، اگر شریک جنسی شما HIV مثبت است، ابتلا به عفونت دهانۀ رحم در شما ابتلا به HIV را افزایش می‌دهد.

اگر با وجود درمان، علائم شما ادامه پیدا کرد، باید توسط پزشک مورد ارزیابی قرار گیرید. درمان‌های غیردارویی مانند دوش واژینال یا درمان با ماست برای عفونت دهانۀ رحم بی‌فایده است.

پیشگیری از عفونت دهانه رحم

شما می‌توانید خطر ابتلا به عفونت دهانه رحم را با اِعمال راهکارهای زیر کم کنید:

• شریک جنسی خود را مجبور کنید هنگام رابطۀ جنسی از کاندوم استفاده کند.
• تعداد افرادی که با آنها رابطۀ جنسی دارید را محدود کنید.
• با فردی که زخم تناسلی یا ترشح آلت تناسلی دارد رابطۀ جنسی نداشته باشید.
• اگر در حال درمان برای بیماری مقاربتی هستید از پزشک بپرسید آیا نیاز به درمان شریک جنسی‌تان هست.
• از محصولات بهداشتی زنانه داخل واژینال استفاده نکنید. این محصولات ممکن است واژن و دهانه رحم را تحریک کنند.
• اگر دیابت دارید سعی کنید قند خون خود را در حالت تعادل نگه دارید.

سرطان دهانه رحم در زنان

هنگامی که سلول های غیرطبیعی در قسمت پایین رحم به تعداد زیاد رشد و تکثیر می شوند، سرطان دهانه رحم بوجود می آید. در صورتی که این سرطان زود تشخیص داده شود، قابل درمان است.

علائم سرطان دهانه رحم

– ترشحات غیرطبیعی واژن
– خونریزی واژن در بین عادات ماهیانه
– خونریزی بعد از یائسگی
– خونریزی و یا درد در هنگام داشتن رابطه جنسی با همسر

علت سرطان دهانه رحم

ویروس پاپیلومای انسانی (HPV)، یک گروه بزرگ از ویروس ها می باشد.حدود ۴۰ نوع از این ویروس ها می توانند نواحی تناسلی را آلوده کنند و برخی باعث سرطان دهانه رحم می شوند.

عفونت HPV تناسلی، معمولا خود به خود درمان می شود.اگر یکی از این عفونت ها مزمن و طولانی‌مدت شود، می تواند در سلول های گردن رحم تغییراتی را ایجاد کند و این تغییرات منجر به سرطانی شدن آن ناحیه گردد.

حدود ۹۰ درصد سرطان های دهانه رحم، به دلیل عفونت hpv می باشند.معمولا عفونت hpv، علائمی ندارد و خود به خود از بین می رود.برخی از انواع hpvها باعث زگیل های تناسلی می شوند؛ اما این انواع مانند انواعی که باعث سرطان دهانه رحم می شوند، نمی باشند.حتی اگر زگیل های تناسلی را درمان نکنید، تبدیل به سرطان نمی شوند. این انواع می توانند بدون ایجاد هیچ علائمی، سالیان سال در بدن باقی بمانند.

عوامل خطر سرطان دهانه رحم

– زنان سیگاری
– زنانی که دارای چندین بچه هستند.
– زنانی که برای مدت زمان طولانی از قرص های ضدبارداری استفاده می کنند.
– زنانی که نسبت به hpv مثبت می باشند (یعنی دارای این ویروس در بدن خود هستند) و یا آنهایی که دارای سیستم ایمنی ضعیف می باشند.

تشخیص اولیه سرطان دهانه رحم

برای تشخیص اولیه این سرطان از تست پاپ اسمیر استفاده می شود.از سن ۲۱ سالگی، زنان باید تست پاپ اسمیر را هر سه سال یک بار انجام دهند.از سن ۳۰ تا ۶۵ سالگی، زنان باید هم تست پاپ اسمیر و هم hpv را انجام دهند.بعد از تزریق واکسن hpv، تست پاپ اسمیر را انجام دهید، زیرا تمامی سرطان های دهانه رحم را بوسیله آن جلوگیری نمی شود.

باز شدن و نازک شدن دهانه رحم قبل از اتمام بارداری:

در دوران بارداری، رشد جنین موجب فشار بر دهانه رحم می شود. این فشار می تواند پیش از آمادگی جنین برای تولد، منجر به باز شدن دهانه رحم شود. این عارضه نارسایی دهانه رحم یا ضعف دهانه رحم نام دارد که می تواند به سقط یا زایمان زودرس منتهی شود. اما بطور کلی این عارضه در هر ۱۰۰ بارداری تنها در ۱ بارداری وجود دارد.

علائم گشاد شدن دهانه رحم

نارسایی سرویکس ممکن است بدون علامت و یا با علامت باشد که بین هفته ۱۴ تا ۲۰ نمایان می شود. این علائم شامل:

• احساس فشار در لگن
• انقباضات شبیه به درد دوران قاعدگی
• درد کمر
• افزایش ترشحات واژن
• ترشحات خونی و یا صورتی رنگ واژن
• لکه بینی یا خونریزی واژینال

درمان گشادی سرویکس

اگر در سونوگرافی طول دهانه رحم کمتر از ۲۵ میلی متر نشان داده شود. با احتمال زیاد دهانه رحم طی عملی به نام سرکلاژ دوخته می شود تا بدین وسیله از باز شدن آن و خروج محصولات حاملگی جلوگیری به عمل آید.

سرکلاژ عموما زیر ۲۴ هفته بارداری انجام می شود. سرکلاژ در هفته ۳۶ باز می شود تا در صورت شروع دردهای زایمانی و وقوع زایمان خطری جان مادر و جنین را تهدید نکند.

همچنین به این زنان تا مدتی توصیه به استراحت مطلق برای جلوگیری از سقط جنین می شود. در بسیاری از موارد زنان دارای دهانه رحم نارسا از داشتن رابطه جنسی در مدت بارداری منع می شوند.

همچنین در اغلب موارد به زنانی که مشکوک به زایمان زودرس و یا سقط هستند، هورمون پروژسترون تحویز می شود. این هورمون در حفظ بارداری نقش بسزایی ایفا می کند.