آزمایش کولونوسکوپی بهترین روش تشخیص سرطان روده
آزمایش کولونوسکوپی به طور منظم می تواند ریسک مرگ ناشی از سرطان روده را تا ۹۰ درصد کاهش دهد. حتی افراد بدون سابقه خانوادگی یا پزشکی سرطان روده هم به طور منظم آزمایش کولونوسکوپی را انجام دهند.
پزشک به کمک آزمایش کولونوسکوپی می‌تواند لایه پوشش دهنده‌ی داخلی روده بزرگ (کولون و راست روده) را معاینه کند. در این روش از لوله‌ی منعطف باریکی به نام کولونوسکوپ برای مشاهده روده بزرگ استفاده میشود و وجود زخم، پولیپ روده بزرگ، تومور و ناحیه‌های ملتهب یا خونریزی دهنده بررسی میشود.
همچنین طی انجام این عمل امکان گرفتن نمونه‌های بافتی (نمونه‌برداری) و خارج کردن توده‌های غیرطبیعی نیز وجود دارد. به علاوه از آزمایش کولونوسکوپی می‌توان به عنوان یک تست غربالگری جهت بررسی بروز سرطان یا وجود توده‌های پیش‌سرطانی (پولیپ) در روده بزرگ یا راست روده بهره برد.
کولونسکوپ چیست؟
کولونوسکوپ یک ابزار لوله ای شکل، منعطف و باریک است. طول لوله آن متغیر و بیین ۱۲۵ سانتی‌متر (۴۸ اینچ)تا ۱۸۳ سانتی‌متر (۷۲ اینچ) است، و دوربین ویدیویی کوچکی نیز به سر آن متصل است تا پزشک بتواند از آن برای تهیه تصویر یا فیلم از روده بزرگ (کولون) استفاده کند.
به کمک کولونوسکوپ می‌توان تمام روده بزرگ و بخش پایینی روده کوچک را مشاهده نمود؛ اما در آزمایش سیگموئیدوسکوپی تنها امکان بررسی راست روده (رکتوم) و بخش پایینی روده بزرگ وجود دارد.
در چه مواردی انجام کلونوسکوپی ضرورت دارد؟
برای تشخیص موارد زیر از کولونسکپی استفاده می شود:
- بررسی بروز پولیپ یا سرطان کولورکتال (روده بزرگ و راست روده)
- بررسی دلیل وجود خون در مدفوع یا خونریزی راست روده
- بررسی دلیل تیره یا سیاه رنگ بودن مدفوع
- بررسی دلیل اسهال مزمن بررسی دلیل کم‌خونی کمبود آهن
- بررسی دلیل کاهش وزن ناگهانی غیرقابل توضیح
- معاینه روده بزرگ پس از ارزیابی نتایج غیرطبیعی سی.تی.اسکن، ام.آر.آی.، کولونوسکوپی مجازی، آزمایش مدفوع یا تقیه با باریم
- معاینه یا درمان بیماری‌های التهابی روده
- بررسی دلیل درد طولانی مدت غیرقابل توضیح در ناحیه شکم
- سابقه بدخیمی گوارشی در بستگان درجه یک
- پیگیری سلامتی گوارشی در افراد بالای ۵۰ سال
اگر مشکوک به سرطان کولون هستید این مقاله به شما کمک خواهد کرد:
قبل از آزمایش کولونوسکوپی
یک روز قبل از آزمایش کولونوسکوپی باید از خوردن غذاهای جامد بپرهیزید و فقط مایعات بخورید، مایعاتی مانند آب،چای ، قهوه ، آب میوه ها . اجتناب از هر چیز که رنگ قرمز، آبی یا بنفش داشته باشد.
همچنین پزشک ممکن است به طور موقت داروهای رقیق کننده خون را متوقف کند، ممکن است پزشک به شما بگوید که قبل از کولونوسکوپی آنتی بیوتیک بخورید. پزشک با آزمایش کولونوسکوپی به خوبی روده بزرگ را میبینید؛ و دستورات لازم را قبل از این کار به شما خواهد داد.
در طی آزمایش کولونوسکوپی
به احتمال زیاد آرام بخشی و بیهوشی داده خواهد شد، اگر پزشک در داخل روده بزرگ مورد مشکوکی ببینید ، نمونه برداری کرده و به یک پاتولوژیست خواهد فرستاد تا مورد بررسی قرار گیرد .
بعضی از پولیپ های های سرطانی ممکن است در طی آزمایش کولونوسکوپی به طور کامل ار بین بروند مدت زمان کولونوسکوپی حدود ۲۰-۶۰ دقیقه است ، اما تمامی مراحل کار از ورود تا خروج معمولا چند ساعت طول می کشد و ممکن است تا ۵ ساعت طول بکشد.
پس از آزمایش کولونوسکوپی
بعد از این حدود ۳۰-۶۰ دقیقه با آرام بخشی که تجویز میشود استراحت خواهید کرد. از آنجا که داروی بیهوشی برای شما تجویز شده است نباید رانندگی کنید.
ناراحتی پس از کولونوسکوپی شامل کرامپ های خفیف، نفخ شکم است. این امکان وجود دارد که متوجه مقدار کمی خون در اجابت مزاج خود شوید که این بعلت کولونوسکوپی است ، به خصوص اگر دکتر با کولونوسکوپی پولیپ را برداشته باشد.
اگر شما مقدار زیادی خون در مدفوع دید ، و یا اگر دارای درد شکم مداوم یا تب داشتید با پزشک تماس بگیرید.
از انجام آزمایش کولونوسکوپی نترسید!
ساختار روده بزرگ به گونه‌ای است که بیشتر از روده کوچک در معرض خطر سرطانی شدن قرار دارد به همین دلیل بر انجام آن به ویژه در صورتی که علائم خطری در شخص یا سابقه بیماری در خانواده وی دیده شود، تاکید می شود.
آزمایش کولونوسکوپی به نوبه خود دردناک نیست و فقط ممکن است برخی از بیماران در حین انجام آن احساس ناخوشایندی از فشار یا نفخ داشته باشند که برای پیشگیری از این مساله داروهای آرامبخش برای بیمار طی انجام کولونوسکوپی تجویز میشود، اما بیهوشی کامل در کولونوسکوپی برای داشتن رابطه کلامی متخصص با بیمار توصیه نمی‌شود.
عوارض آزمایش کولونوسکوپی
احتمال بروز مشکل پس از کولونوسکوپی بسیار اندک است. کولونوسکوپ یا ابزار کوچک مورد استفاده گاهی لایه پوشش دهنده روده بزرگ را پاره می‌کند یا باعث خونریزی میشود. چنانچه بیمار پس از کولونوسکوپی با موارد زیر مواجه شود باید بی‌درنگ با پزشک تماس بگیرد:
- خونریزی شدید راست روده
- درد شدید شکم
- تب
- سرگیجه شدید
- استفراغ
- باد کردن و سفت شدن شکم
پولیپ ها چه هستند و چرا در کولونسکوپی برداشته می شوند؟
پولیپ ها ضایعاتی غیرطبیعی در دیواره روده بزرگ هستند که اندازه آنها از یک نقطه کوچک تا چندین اینچ متغیر است. اکثر آنها خوش خیم هستند اما پزشک همیشه نمی تواند از روی ظاهر خوش خیم بودن آنها را معین کند.
به همین دلیل ، پولیپ های درآورده شده به منظور بررسی دقیق تر به آزمایشگاه پاتولوژی فرستاده می شوند. برداشتن پولیپ روده از حیث پیشگیری و تشخیص زودهنگام سرطان روده بزرگ بسیار مهم است.
پولیپ های ریز ممکن است توسط سوزاندن از بین بروند، اما پولیپ های بزرگتر با تکنیکی به نام پولیپکتومی برداشته خواهند شد. پزشک سیم حلقه مانندی را از طریق کولونوسکوپ وارد می کند و به کمک جریان الکتریکی پولیپ را از دیواره روده جدا می نماید.
شما در هنگام پولیپکتومی هیچ نوع دردی احساس نمی کنید. در یک درصد موارد هنگام برداشتن پولیپ ها خونریزی و یا سوختگی دیواره روده بزرگ اتفاق می افتد که عمل جراحی ضرورت می یابد.
توجه:
بهترین سن شروع آزمایش کولونوسکوپی در افراد سیاهپوست ۴۵ سال و برای سایرین ۵۰ سال است که بهتر است هر ۱۰ سال تکرار شود.
حتی متخصصان توصیه می کنند افراد بدون سابقه خانوادگی یا پزشکی سرطان روده هم به طور منظم آزمایش کولونوسکوپی را انجام دهند. سرطان می تواند بدون علامت پیشرفت کرده و به یکباره علائم ظهور کنند که در این حالت سرطان می تواند بسیار پیشرفته باشد و احتمال درمان آن کمتر خواهد بود.
متخصصان برای کاهش ابتلا به بیماری سرطان روده بزرگ و راست روده توصیه هایی را ارائه می نمایند: آزمایش و غربالگری منظم؛ حفظ وزن سالم؛ ورزش منظم؛ داشتن رژیم غذایی سالم مملو از میوه و سبزیجات؛ پرهیز از مصرف مشروبات الکلی؛ عدم استعمال دخانیات؛ و مصرف میزان توصیه شده کلسیم از طریق غذاهای روزانه.
نبض ما_ گردآوری
