فواید و مضرات اسید اسکوربیک یا ویتامین C

ویتامین عبارت است از عنصر ضروری برای فعالیت مناسب بدن، و عامل حیاتی که اغلب در مواد گیاهی و حیوانی یافت می شود. هر یک از ویتامین ها به نوعی به شکل کاتالیزورهای لازم برای ایجاد واکنش های مورد نیاز بدن و حفظ فعالیت های حیاتی و غیره به کار می روند.

نبض ما– گردآوری

ویتامین C یک آنتی اکسیدان است.  برای پوست، استخوان ها، و بافت همبند  لازم است. به جذب آهن در بدن کمک میکند.ویتامین C شامل  میوه ها و سبزیجات است. منابع  ویتامین C خوب عبارتند از مرکبات، فلفل قرمز و سبز، گوجه فرنگی، کلم بروکلی، و سبز است. برخی از آب میوه و غلات و حبوبات  هم ویتامین  C دارند.

ویتامین c یا اسید اسکوربیک از بین ویتامین ها از همه بیشتر مورد توجه است. ویتامین c برای خیلی از ما یعنی دوای سرما خوردگی. منشاء این باور برمی گردد به کتاب “ویتامین ث و سرماخوردگی” نوشته لاینوس پاولینگ به سال ۱۹۷۰ برای اولین بار این پاولینگ بود که تو کتابش مصرف زیاد ویتامین ث رو برای کاهش احتمال ابتلا و شدت سرماخوردگی پیشنهاد کرده بود.

درست بعد از انتشار این کتاب بود که فروش مکملهای غذایی شامل ویتامین c رشد چشمگیری پیدا کرد و هنوزادامه دارد. با اینکه دانشمندا هنوز دلیل محکمی پیدا نکردن که ویتامین ث احتمال ابتلا به سرما خوردگی رو کاهش می دهد ولی خیلی از مردم هستند که واقعاً به این مطلب اعتقاد دارند. واقعیت مطلبی که مدارکش هست که نشان می دهد ویتامین ث میتواند رو کاهش زمان دوره و شدت سرما خوردگی تاثیر داشته باشد.

اما اول داستان ویتامین c برمی گردد به چندین قرن قبل تر که قرائنی دال بر ثبت بیماری اسکوربیت به دست امد. اسکوربیت یه جور مریضی که علائمش ضعف عضلانی، رخوت و سستی، مشکل در بهبود زخمها و خونریزی از لثه ها ا ست. رد اسکوربیت رو میشد تو اسناد به دست امده از قبل از میلاد مسیح پیدا کرد.

در وقایع نگاریهای مربوط به سفرهای دریایی قرن شانزدهم مثل سفرنامه ماژلان هم می شود  نمونه های زیادی از ابتلا به اسکوربیت رو شناسایی کرد. گزاراشات مربوط به کاشفان قطب جنوب هم نشان می داد که چه طور کاپیتان اسکات و افرادش قربانی این بیماری شدند.

پزشکان تقریباً از همون سالهای دور سعی کردند که روشهایی رو برای معالجه این بیماری پشنهاد کنند. برای مثال تجویز سالادها، میوه جات، سبزیجات، ترشی کلم، پیاز و آبجوی دانه خردل و … در این شمار هستند. ژاک کارتیه، کاشف فرانسوِی کانادا، در سفرنامه خودش (سالهای ۱۵۳۰) به این مطلب اشاره دارد که چطوری سرخپوستای نیوفونلند برای معالجه بیماری رازآلود افرادش از جوانه های سبز رنگ یک نوع درخت صنوبر استفاده کردند اما حتی تا ۲۰۰ سال بعد از سفرهای کارتیه، بیماری اسکوربیت کابوس مرگ خدمه کشتی ها در سفرهای دریایی طولانی بوده تا اینکه پزشک بریتانیایی، جیمز لیند، روش معالجه اسکوربیت را پیدا کرد.

لیند با تکیه بر این باور قدیمی که مواد اسیدی و ترش مزه باعث کاهش اثرات بیماری می شوند، تاثیر شش ماده مختلف رو روی شش گروه از ملوانان مبتلا آزمایش کرد. تو هر گروه دو ملوان بیمار علاوه بر جیره غذایی روزمره کشتی، مواد مورد آزمایش لیند را مصرف می کردند.

به گروه اول یکی از ترکیبات اسید سولفوریک، به گروه دوم شراب سیب، به گروه سوم آب دریا، به گروه چهارم سرکه، به گروه پنجم ترکیبی از سیر، دانه خردل، نوعی صمغ و مواد دیگر و در نهایت به گروه ششم هر روز دو عدد پرتقال و یک عدد لیمو داده شد. لیند متوجه شد که افراد گروه ششم که از مرکبات تغذیه می کردند، به سرعت و ظرف شش روز کاملاً خوب شدند.

ملوانایی هم که بهشون شراب سیب داده شده بود، بعد از دو هفته علائمی از بهبودی رو نشون دادند، اما بقیه هیچ فرقی نکردند. با وجود انتشار یافته های لیند، ۵۰ سال طول کشید تا ناوگان بریتانیا آب لیمو را به رژیم غذایی ملوانان اضافه کند و به دست آوردن ویتامین ث خالص نیز تا سال ۱۹۳۲ محقق نشد. در آن زمان نام این اسید تازه کشف شده را اسید هگزورونیک گذاشتن و بعدها نام اسید اسکوربیک (تداعی گر بیماری اسکوربیت) رو روش گذاشتند. البته جلوگیری از ابتلا به بیماری اسکوربیت تنها خاصیت ویتامین c نیست و این ویتامین خواص زیاد دیگه ای هم دارد.

ترمیم کلاژن با ویتامین c

یک خاصیت مهم ویتامین c نقش آن در شکل گیری و ترمیم کلاژن است. کلاژن یک پروتئینه که سلولها و بافتهای بدن رو کنار هم نگه می دارد. کلاژن ترکیب اصلی رگها، پوست، تاندونا و رباطها است. ویتامین ث تو رشد دندونا و استخونا هم نقش دارد. علاوه بر همه اینها ویتامین c واسه سنتز بعضی از هورمونا مثل تیروئید هم لازم است.

ویتامین c به جذب آهن و کلسیم تو بدن هم کمک می کند. ویتامین ث یه آنتی اکسیدان مهم به حساب می آید. ویتامین ث با رادیکالهای آزاد ترکیب می شود و جلوی اکسید شدن سلولهای بدن رو می گیرد.

از ویتامین c به عنوان نگهدارنده و عامل بازدارنده در برابر تغییر رنگ مواد غذای هم استفاده می شود. ویتامین ث مثل ویتامینهای ب جزو ویتامینهای محلول تو آب است. مثل باقی ویتامینهای محلول در آب، مصرف زیادش اثرات بد شناخته شده مهمی ندارد و راحت دفع می شود.

نیاز روزانه ی ما به ویتامین C به چه میزان است؟

ویتامین ث اضافی در بدن ذخیره نمی شود و باید به صورت روزانه تامین بشود. افراد بالغ روزانه به ۶۰ میلی گرم ویتامین ث نیاز دارند. ویتامین c خیلی تحمل گرما رو ندارد و معمولاً تو پخت و پز از بین میرود. حتی خرد کردن سبزیجات می تواند باعث از بین رفتن ویتامین c بشود.  مهمترین منبع تامین ویتامین c ، میوه ها و سبزیجات تازه و خام هستند. مرکبات مثل پرتقال، گریپ فروت، لیمو ترش و لیمو شیرین پر از ویتامین ث هستند. به غیر از اینها توت فرنگی، کیوی، و خیلی از میوه های شیرین دیگه هم ویتامین ث دارند.

فلفل سبز، گوجه فرنگی، اسفناج، گل کلم، پیاز، شلغم، حتی سیب زمینی و اغلب سبزیجات منابع خوبی برای تامین ویتامین ث مورد نیاز بدن هستند.

در منابع مختلف مقادیر متفاوتی برای افراد بالغی که سالم هستند و دارای بیماری خاصی نمی باشند ذکر شده است، این مقدار از ۶۰ تا ۱۱۰گرم در روز متغییر میباشد. یک سری از اشخاص به مقدار بیشتری ویتامین C نیازمندند مانند افرادی که باردارند، ورزشکارند و یا دارای مریضی های خاصی هستند.