چگونه در دوران بیماری به کودک غذا بدهیم؟

زمانی که کودکی بیمار است معمولاً از خوردن غذا امتناع می‌کند و برای همین گرسنه‌اش می‌شود. کودک بیمار چون غذا نمی‌خورد احساس ضعف کرده و حالش بدتر می‌شود.

نبض ما– گردآوری

برای این که فرزند دلبندتان خیلی زود از بیماری خلاص شود و بدنش پویایی و سلامت خود را بازیابد لازم است کارهای خاصی انجام دهید. می‌توانید در این جور مواقع با گوشت، پنیر، نان و میوه یک غذای ساده و سرشار از ویتامین و کلسیم برای کودک بیمار خود تهیه کنید که به بهبودی او کمک می‌کند.

برای این کار مقدار کمی گوشت بپزید یا کباب کنید. گوشت را به صورت مربع مربع خرد کنید. سپس پنیر و نان تست را به همین شکل و اندازه خرد کنید. مقداری میوه به دلخواه خودتان یا میوه‌های مورد علاقه فرزندتان را نیز نگینی کرده و به مواد قبلی اضافه کنید.

مواد را با هم مخلوط کنید و داخل یک بشقاب رنگی و زیبا بریزید. غذا را به همراه یک لیوان آب میوه‌ی طبیعی داخل سینی گذاشته و پیش کودک بیمار بروید. برای این که ناخوشی خیلی زود از بین برود لازم است که کودک بیمار غذا بخورد و مایعات لازم را بنوشد.

سخت گیری‌ها و مقررات هر روزه را فراموش کنید. او را مقابل تلویزیون و کارتون یا برنامه‌ی تلویزیونی مورد علاقه‌اش بنشانید. بشقاب غذا را در اختیارش بگذارید و بگویید همان طور که تماشا می‌کند از غذایش بخورد. می‌توانید خودتان به او غذا دهید. حواستان باشد تا تمام شدن کارتون غذا و آب میوه‌اش را تمام کرده باشد.

توصیه های کلی تغذیه ای برای کودک بیمار

*وقتی کودک بیمار خواب آلود است به او غذا داده نشود.

*غذا دادن به کودک بیمار مشکل و خسته کننده است و مادر باید با صبر و حوصله بیشتری به کودک غذا بدهد.

*ازغذاهای مورد علاقه کودک در زمان سلامتی، به او بیشتر داده شود.

*غذاهایی که نرم هستند و خوردن آنها نیاز به جویدن زیاد ندارد به کودک بدهید ( مانند سوپ یا پوره و فرنی)

*برای نرم کردن غذا، کمی کره یا روغن مایع و یا شیر به غذای کودک بیمار اضافه شود.

 *غذا به دفعات بیشتر و با حجم کمتر به کودک داده شود.

* حتی اگر کودک مقدار کمی غذا بخورد بهتر از آن است که چیزی نخورد .

*در صورت گرفتگی بینی ، ابتدا بینی را تمیز کرده وبعد غذا داده شود .

*کودک بیمار را مجبور به خوردن غذا نکنید چون ممکن است باعث تهوع در کودک شود یا غذا وارد مجاری تنفسی او گردد.

*در بیماریهای تب دار، بعد از اثر داروی تب بر و کاهش نسبی تب، غذا به کودک داده شود.

*تداوم شیردهی به مادران کودکان شیرخوار تاکید می شود. ضمنا مصرف شیر در کودک تب دار هیچ منعی ندارد.

* کودک بیمار نیاز به پرهیز غذایی شدید ندارد.

تغذیه کودک بیمار مبتلا به اسهال

وقتی کودک مبتلا به اسهال می شود میزان و دفعات اجابت مزاج افزایش می یابد . بخصوص دفع آب، سدیم و پتاسیم بدن بسیار زیاد می شود. بنابراین برای جلوگیری از خطر کم آبی و مرگ کودکان باید سریعاً دریافت آب و غذا را در کودک بیمار بیشتر نماییم.

بر خلاف تصور بعضی مردم ، غذا خوردن برای کودک بیمار مبتلا به اسهال ضرری ندارد و اگر غذا به مقدار کم و در دفعات زیاد به کودک داده شود به هر حال مقداری از آن جذب می شود و کم کم دفعات اجابت مزاج او کمتر خواهد شد.

توجه:

۱- به کودک بیمار بیشتر از معمول مایعات داده شود:

 علاوه بر ORS مایعاتی نظیر سوپ، دوغ، آب و … را می توان به کودک داد . با اضافه کردن کمی نمک تاثیر این مایعات غذایی در پیشگیری از کم آبی افزایش می یابد .باید تغذیه با این مایعات بر اساس تمایل کودک و تا قطع اسهال ادامه یابد.

۲- به کودک بیشتر از معمول غذا داده شود:

اگر کودک بیمار شیر مادر می خورد، تعداد دفعات شیردهی افزایش یابد واگر کودک شیرمادر خوار نیست شیرمورد مصرف به او داده شود. در کودکان بزرگتر از ۶ ماه باید علاوه بر شیرمادر از غذاهایی مثل ماست ، زرده تخم مرغ ، غلات و سایر غذاهای نشاسته ای ، گوشت، ماهی، حبوبات، (عدس و ماش و …) و سبزیها ( با توجه به سن کودک ) استفاده و به هر وعده غذای کودک یک قاشق مرباخوری روغن مایع اضافه کرده و کودک را به خوردن حداقل ۶ وعده غذا در روز تشویق نمود.

۳- برای اطمینان از دریافت ویتامین ها و املاح توصیه می شود در طبخ سوپ از انواع سبزیجات سبز و زرد استفاده شود.

۴- به کودک انواع نوشیدنی های صنعتی مثل آبمیوه صنعتی ( ساندیس ) ونوشابه ندهید چون اسهال کودک بدتر می شود .

تغذیه کودک مبتلا به عفونت حاد تنفسی

• برای کودکان  زیر ۶ ماه ،  افزایش تغذیه با شیر مادر توصیه می شود.
• به کودکان بزرگتر از شش ماه غذاهایی داده شود که نسبت به حجم آن از بالاترین میزان کالری و مواد غذایی برخوردار باشد.براساس سن کودک این غذاها باید مخلوطی از غلات ، حبوبات ، گوشت ، مرغ باشد و برای مقوی تر شدن آنها می توان کمی روغن مایع یا کره به آن اضافه کرد.
• فرآورده‌های لبنی و تخم مرغ نیز مناسبند.( سفیده تخم مرغ به کودک زیر یک سال داده نشود.)
• دادن مایعات غذایی گرم نظیر سوپ به کودکان مبتلا به سرماخوردگی و سرفه به بهبود علائم بیماری و جبران آب از دست رفته از طریق تب کمک می کند.
• قبل از تغذیه کودک تمیز نمودن بینی از ترشحات توصیه می شود.
• دادن مقداری عسل با چای ولرم به بهبود حال کودک دچار عفونت تنفسی و سرفه کمک می کند. (البته  دادن عسل به کودکان زیر یکسال توصیه نمی شود.)

تغذیه کودک مبتلا به تهوع واستفراغ

– به مدت ۴ تا ۶ ساعت دادن غذا را قطع کنید ولی هر ۱۰ دقیقه حدود ۲ قاشق  چای خوری مایعات به کودک داده شود.

– اگر بعد از ۴ تا ۶ ساعت استفراغ کودک متوقف شد،۲ قاشق غذاخوری شیر یا پوره نسبتاً رقیق به کودک بدهید.

– در صورتیکه کودک بعد از مصرف پوره یا شیر استفراغ نکرد مجدداً بعد از دو ساعت همان مقدار شیر یا پوره رقیق را به کودک بدهید و کم کم به مقدار و غلظت غذا اضافه کنید.

– در صورتی که کودک مجدداً استفراغ کرد تغذیه کودک را با همان مقدار یعنی ۲ قاشق چای خوری مایعات شروع کنید.

– اگر کودک بعد از مصرف هر بار غذا استفراغ کند و نشانه هایی از کم آبی در کودک دیده شود باید سریعاً به مراکز بهداشتی – درمانی مراجعه کرد.

– اگر استفراغ به دنبال سرفه زیاد،باشد ( مثلاً کودک سرماخورده به دنبال سرفه شدید استفراغ می کند ) مادر باید کم کم به او در حالت نشسته غذا بدهد و کودک  بعد ازغذا مدتی به حالت نشسته باشد.

تغذیه کودک تب دار

تب باعث می شود اشتهای کودک کمتر شود.در این موقع توصیه های زیر مفید است:

*در کودکان زیر ۶ ماه تغذیه با شیرمادرو یا شیرمصنوعی ( در شیرخوارانی که شیرمادر خوار نیستند ) مانند گذشته ادامه یابد.

*در کودکان بالای ۶ ماه تغذیه با شیرمادر همراه با غذاهای رقیق مانند سوپ و… ادامه یابد.

*تعداد دفعات تغذیه (حتی با حجم کم ) جهت جبران کاهش اشتهای کودک افزایش یابد.

تغذیه کودک پس از بیماری

بر خلاف دوران بیماری که کودک بی اشتهاست ، در دوران پس از بیماری به طور واضح اشتهای کودک بیشتر می شود . این زمان بهترین فرصت برای جبران وزن از دست رفته کودک در دوران بیماری است . باید حتماً از این فرصت استفاده کنید و ۲ پیام زیر را به خاطر داشته باشید :

• تعداد وعده های غذایی کودک بیشتر شود. (دادن دو وعده غذای اضافی و پر انرژی به کودک بسیار ضروری است)
• غذای کودک را نسبت به قبل مقوی و مغذی تر نمایید.