آنچه درباره ماءالشعیر نمی دانید!

یکی از مواد افزودنی در ماءالشعیر ، عصاره رازک است که خواص طبی زیادی از قبیل دفع سنگ کلیه، کمک به دفع ادرار، ضدعفونی دستگاه گوارش و دستگاه تنفس دارد.

نبض ما– گردآوری

برای تولید ماءالشعیر ، ابتدا جوانه جو (مالت) را می‌جوشانند و به آن رازک و مواد خوراکی دیگر اضافه می کنند. جوانه جو یا مالت در مرحله جوانه‌زنی، به دلیل عملکرد آنزیم‌های مختلف موجود در جو، مواد مغذی بسیاری در آن تشکیل و یا افزایش پیدا می کند از قبیل ویتامین‌های گروه B و اسیدهای آمینه ضروری.

مزه تلخ ماءالشعیر ، مربوط به رازک است. رازک همچنین خاصیت آنتی‌بیوتیکی دارد که به پایداری ماءالشعیر کمک می‌کند. ماءالشعیر علاوه بر رفع تشنگی، بر کارکرد کلیه اثر بسیار خوبی دارد و از تشکیل سنگ کلیه جلوگیری می کند و همچنین باعث رفع خستگی اعصاب می‌گردد.

این نوشیدنی مثل یک سالاد کاهو حاوی انواع ویتامین های گروه Bشامل B۱، B۲، B۳، B۶، اسید پانتوتنیک (B۵)، بیوتین، اسید فولیک، B۱۲ و ویتامین C می باشد که برای رشد مو و جلوگیری از ریزش آن می‌توانند مفید باشند. این ویتامین‌ها محلول در آب می باشند و در سنتز واسطه های عصبی نقش موثری دارند که در رفع استرس و بسیاری از اختلالات عصبی دیگر می‌شوند.

ماءالشعیر حاوی ترکیباتی از قبیل ساکارز، گلوکز، مالتوز و ویتامین C، ویتامین‌های گروه B، اسیدهای آلی، انواع آمینواسیدها، املاح، اسید نوکلئیک و آب گازدار می باشد.

عصاره مالت جو حاوی فیبرهای غذایی محلول می باشد که در رفع التهاب روده، یبوست ، فتق معده بسیار موثر است. فیبرها اثرات زیادی در بدن دارند، از قبیل باعث تنظیم عملکرد روده، کاهش خطر بیماری‌های قلبی و بعضی انواع سرطان می گردند.

ماءالشعیر با دارا بودن ویتامین‌های گروه B و اسید آمینه برای پوست و مو بسیار مناسب است و خواص درمانی بسیاری برای خانم‌های باردار و شیرده دارد و تا حدودی در افزایش ضریب هوشی مؤثر است.

ماءالشعیر غنی از انواع فیتوکمیکال‌ها مانند فلاوونوئیدها، کاروتنوئیدها و آنتوسیانین‌ها می باشد که در بهبود عملکرد خون‌رسانی قلب و کاهش ابتلا به پرفشاری خون و سلامت کلیه‌ها، محافظت از بدن در برابر بروز سرطان‌ها، سکته‌های قلبی و مغزی بسیارموثر می باشد.

تقویت مو با ماءالشعیر

زمانی‌ که درباره ترفندهای زیبایی برای خانم‌ها صحبت می‌شود، کمتر کسی می‌تواند استفاده از نوشیدنی‌ای مانند ماءالشعیر کلاسیک را در این زمینه حدس بزند. با این ‌حال، چه باور کنید و چه نه، ماءالشعیر کلاسیک می‌تواند به سلامت موها کمک کند زیرا تار موهای ضعیف را دوباره احیا می‌کند.

همانطور که شاید بدانید همزمان با افزایش سن، موها نیز نازک‌تر می‌شوند و همین اتفاق می‌تواند حجم طبیعی موها را از بین ببرد. با این‌حال، گفته‌می‌شود که ماءالشعیر کلاسیک می‌تواند تارهای مو را ضخیم‌تر و پُرتر کند و حجم موها را به وضعیت طبیعی خودشان بازگرداند.

رازک و جوی طبیعی که در تهیه ماءالشعیر کلاسیک به کار می‌روند، حامل مواد مغذی ارزشمندی برای موها هستند. برای انجام دادن این ترفند، باید یک بطری اسپری را بردارید و ۳ تا ۴ قاشق غذاخوری از ماءالشعیر کلاسیک را با نصف فنجان آب در آن مخلوط کنید. بعد، زمانی که موها را در حمام با شامپو شستید، مقداری از این ترکیب را روی موهایتان بریزید. در ادامه، آن را به ‌خوبی ماساژ بدهید تا کمی به ریشه موها راه پیدا کند. اجازه بدهید این ترکیب قبل از آب‌کشی، بین ۲ تا ۳ دقیقه روی موها باقی بماند. در نهایت آن را آب‌کشی کنید تا از روی موها پاک شود.

روش سنتی تهیه ماءالشعیر در طب قدیم

در این روش جوی پوست کنده را در آب ریخته و با شعله ملایم می جوشانند سپس آنر ا از روی حرارت برداشته و بعد از ته نشین شدن، آب سرخ رقیق بالای آن ماء الشعیر نامیده می شود.

از ماءالشعیری که به این روش تهیه می شود برای دفع سموم بدن، کاهش فشار خون، کاهش حرارت درونی، حرارت کبد، عطش مفرط و همچنین درمان زخم روده، درمان سل و سرفه‌های خشک استفاده می کنند.

روش صنعتی تهیه ماءالشعیر

در این روش ابتدا جو را به جو جوانه زده (مالت) تبدیل می کنند و پس از گرفتن جوانه و خشک کردن طی فرایندی از مالت، مایه ای تهیه می کنند که به آن آبجو گفته می شود. مایع به دست آمده در این فرآیند الکلی است زیرا آبجو دارای مخمر بسیار فعالی است که در محیط مساعد الکل تولید می‌کند.

در مرحله بعد به روش تقطیر برحسب میزان الکلی که می خواهند در محصول باقی بماند از آن الکل زدایی می کنند. معمولا در این قبیل نوشیدنیهایی که وارد کشورهای اسلامی می شود ۰/۵ درصد الکل وجو دارد.

طرز تهیه ماءالشعیر بدون الکل در داخل کشور (حذف تخمیر یا تخمیر محدود)

در ایران تخمیر محدود اعمال میشود و قبل از اینکه مایع به دست آمده الکلی شود به آن شوک حرارتی می دهند تا از الکلی شدن آن جلوگیری کنند. در حقیقت آب جو دارای مخمری است که در محیط مساعد الکل تولید می کند. شوک حرارتی ایجاد شده باعث از بین رفتن مخمر می شود. ماءالشعیر رایجی که در کشورمان مصرف می شود، اصلا آبجو نیست و در واقع یک نوشیدنی بر پایه مالت است.

تهیه ماءالشعیر طبیعی در منزل

محمد عبدالهی محقق و پژوهشگر طب سنتی باشگاه خبرنگاران، در مورد خواص ماءالشعیر گفت: این نوشیدنی با تخلیه مواد زائد و فضولات انباشته شده در بدن، احتمال ابتلا به بسیاری از بیماری های مزمن مانند فشارخون، چربی خون، کلسترول،، آلزایمر و بیماری های کلیوی و کبد را کاهش می دهد.

وی اظهار کرد: این معجون بر روی شادابی پوست بدن به خصوص پوست صورت، تامین انرژی از دست رفته بدن، رفع استرس، یبوست و رفع تشنگی نیز تاثیر بسزایی دارد. عبدالهی افزود: ماءالشعیر های بازاری به دلیل داشتن گازهای مضر باعث پوکی استخوان و اضافه وزن می شود.

این محقق و پژوهشگر تهیه ماءالشعیر خانگی را براساس سه روش بیان کرد: در روش اول مقدار ۱۰۰ گرم جو همراه با پوست را با مقدار یک لیتر آب خیسانده و سپس کوبیده و با یک پارچه تمیز فشرده تا شیره موجود در آن خارج شود، در نهایت به مدت یک ساعت آن را جوشانده و بعد از سرد شدن می توانید این معجون را میل بفرمایید.

وی ادامه داد: در روش دوم ۱۰۰ گرم جو را با یک لیتر آب به مدت یک ساعت جوشانده تا جو شکفته شود سپس مانند روش قبل با پارچه ای تمیز آن را صاف می کنیم و در روش سوم نیز میزان ۱۰۰ گرم از مالت جو را به یک لیتر آب جوشیده اضافه کرده، پس از اینکه ۳۰ دقیقه عمل جوشیدن انجام گرفت ماءالشعیر قابل نوشیدن است.

چه مقدار از این نوشیدنی مصرف کنیم؟

به علت کمبود دریافت سبوس و ویتامین‌های موجود در سبوس غلات مصرف این نوشیدنی میتواند بخشی از نیاز به این ویتامین‌ها را تامین کند، به طور کلی مصرف متناسب و متعادل ماءالشعیر به جای نوشابه‌های گازدار دیگر توصیه می‌شود.

اما با توجه به اینکه این نوشیدنی کالری قابل ملاحظه‌ای دارد عادت به مصرف آن میتواند منجر به اضافه وزن شود و مصرف آن برای افرادی که دچار اضافه وزن هستند و یا کسانی که می‌خواهند وزن‌شان را کنترل کنند، باید محدود شود. بعلاوه استفاده از ماءالشعیرها به دلیل دارا بودن مواد قندی زیاد، برای دیابتی‌ها توصیه نمی شود.

از طرف دیگر، با اینکه بخشی از گاز موجود در این نوشیدنی مربوط به فرآیند تخمیر است، اما بخش عمده گاز توسط کارخانهها به صورت صنعتی اضافه می‌شود که عمده‌ترین آن گاز CO2 است.

اگر اسید فسفریک به کار رفته در این نوشیدنی زیاد باشد، میتواند موجب پوکی استخوان شود. بنابراین در افرادی که بیش از اندازه از این نوشیدنی استفاده می‌کنند، احتمال برداشت کلسیم از بدنشان بیشتر است و چنانچه به کمبود ویتامین D یا کمبود کلسیم نیز دچار باشند، مصرف ماءالشعیر احتمال بروز مشکلات استخوانی را در آنان بسیار افزایش می‌دهد.

نکته مهم:

حال بعد از گفتن فواید این نوشیدنی، این سوالات پیش می آید، آیا ماء‌الشعیر و نوشابه هر دو به یک اندازه مضرند؟ این درست است که می‌گویند ماءالشعیر را با اسانس جو درست می‌کنند؟ آیا می‌توان گفت ماء‌الشعیر هر چه تلخ‌تر باشد باکیفیت و اصیل‌تر است؟ افزودنی‌های طعم‌داری که به این نوشیدنی می‌افزایند از مرغوبیت آن نمی‌کاهد؟ آیا ماء‌الشعیر مانند نوشابه باعث اختلال در جذب کلسیم می‌شود؟

ماء‌الشعیری که با اسانس تهیه می‌شود بدون شک مزه‌ای مصنوعی و آبکی دارد و به همین دلیل برای مخفی کردن این طعم نامطلوب از دوز بالای مواد طعم‌دهنده‌ای چون هلو، آلبالو، لیمو و… به همراه میزان بیشتر شکر استفاده می‌شود که این امر به بالارفتن کالری دریافتی و دوز شیمیایی محصول و در نهایت مشکلات ناشی از آن منجر می‌شود. این را هم بدانید که شکر ماء‌الشعیرهای طعم‌دار در مقایسه با انواع ساده و تلخ آن بیشتر است و می‌توان گفت ماءالشعیر و نوشابه از نظر مقدار کالری و انرژی، تفاوت چندانی با هم ندارند و مازاد انرژی دریافتی در بدن به صورت بافت چربی ذخیره می‌شود.

گاهی برخی افراد رنگ تیره و تلخی زیاد ماء‌الشعیر را دلیل بر استفاده بیشتر از عصاره مالت یا جو دانسته و بر این باورند که این نوشیدنی خالص‌تر بوده و مرغوبیت بیشتری دارد و گاهی هم تلخی زیاد را دلیل بر میزان بالای الکل ماء‌الشعیر می‌دانند، اما باید بدانید شدت طعم تلخ ماء‌الشعیر اغلب به دلیل رازک و نوع جو و مالتی است که به آن می‌افزایند و درجه رنگ ماءالشعیر نسبت به شرایط متفاوت تولید و فرمول آن می‌تواند متنوع یعنی تیره یا روشن باشد.

معمولا میزان الکل در ماءالشعیرهای تولید داخل و انواع وارداتی صفر است و تلخی این نوشیدنی به الکل ربطی ندارد. معمولا گاز ماء‌الشعیر از نوع دی‌اکسیدکربن و مشابه نوشابه است و می‌تواند میزان جذب کلسیم را پایین آورد.

با توجه به این‌که درباره تأثیرات مفید ماء‌الشعیر از جمله زیاد کردن شیر مادران شیرده و کمک به دفع سنگ‌کلیه تبلیغات زیادی می‌شود، این نوشیدنی رقیب نوشابه شده و مقبولیت زیادی پیدا کرده است، اما باید بدانید در هر شرایطی مصرف آب و آبمیوه طبیعی ارجحیت دارد و سپس دوغ و کفیر به دلیل میزان بالای پروتئین و در نهایت ماء‌الشعیر به دلیل ویتامین‌های گروه B اولویت‌بندی می‌شود.

این نکته مهم را هم به خاطر بسپارید که مبتلایان به بیماری نقرس و اسید اوریک بالا در مصرف ماءالشعیر افراط نکنند، چون می‌‌تواند موجب تشدید و عود بیماری شود.