راهکارهایی برای درمان و پیشگیری از گرمازدگی

با شروع فصل تابستان، بیماری های مرتبط با فصل گرما افزایش می یابد و گرمازدگی یکی از شایع ترین این بیماری ها است. با ما همراه باشید تا بیشتر با این بیماری آشنا شویم.

نبض ما– محققان می گویند گرمازدگی زمانی بروز می کند که بار اضافی بر سیستم کنترل دمای بدن وارد شود و بدن دیگر قادر به خنک کردن خود نباشد. از این رو تعریق فراوان موجب اختلال در بدن می شود. گرمازدگی در مناطق گرمسیری بیشتر به چشم می خورد. همچنین مردان بیش از زنان مستعد ابتلای به گرما زدگی هستند که علت این امر عرق کردن بیشتر مردان و همچنین از دست دادن سریع تر آب بدن در مقایسه با زنان است.

انواع گرمازدگی

گرمازدگی از لحاظ شدت به سه نوع خفیف، متوسط و شدید تقسیم می شود که در صورت عدم درمان نوع خفیف، گرمازدگی به نوع متوسط و یا شدید منجر و فرد را به فاز سنکوپ گرما می‌کشاند .

علائم گرمازدگی چیست؟

علائم گرمازدگی شامل:پوست خشک و داغ – عدم تعریق – پوست ابتدا قرمز شده و سپس رنگ پریده یا کبود می شود – تنفس کوتاه و سریع – نبض سریع و ضعیف – افزایش دمای بدن به بیش از 40 درجه – سردرد – گرفتگی عضلات – گشادی مردمک چشم

علائم روحی و روانی گرمازدگی شامل : زدن سخنان بی ربط ، گیجی ، رفتار پرخاشگر، آشفتگی و هیجان، توهم– بی حالی ، رخوت و بی حسی ( واکنش های بدن بیش از حد آرام و آهسته می شود ) و تشنج است.

علائمی که نشان می دهد در معرض گرمازدگی هستید، شامل:

ضعف و خستگی،  کشیدگی و درد عضلات، استفراغ و تهوع ، پوست رنگ پریده و چسبناک،دمای غیر طبیعی بدن،گرفتگی عضلات،سرگیجه ،ضعف و غش، ادرار زرد تیره یا نارنجی،سردرد و اسهال است.

تشخیص گرمازدگی

پزشک علائم شما را بررسی کرده و میزان فشارخون و دمای بدن شما را اندازه می گیرد.دماسنج مقعدی بیشتر از دماسنج دهانی در این موارد کاربرد دارد. در این حالت پزشک نمونه ادرار و خون شما را با تجویز آزمایش های مربوطه بررسی می کند.

پیشگیری

۱- وقتی که برای مدت طولانی در معرض تابش آفتاب یا در یک محیط گرم هستید و همچنین قبل و بعد و در طی ورزش، آب زیادی بنوشید. قبل از اینکه کاملاً احساس تشنگی کنید، آب بنوشید (یعنی منتظر نباشید تا احساس تشنگی کنید و سپس آب بنوشید) و هنگام نوشیدن آب بیشتر از آن حدّی که فکر می کنید نیاز به آب دارید، آب و مایعات بنوشید، مخصوصاً وقتی که خیلی عرق کرده اید.

۲-  موقعی از روز را که هوا خیلی گرم است (مثل سر ظهر و بعد از ظهر) در منزل یا یک جای خنک استراحت کنید و بیرون نیایید.

۳-  قبل از فعالیت زیاد و ایستادن در معرض آفتاب، سعی کنید به هوای گرم تابستان عادت کنید. سیستم تنظیم دمای بدن شما هنگامی که به گرما عادت کرده باشد، بهتر عمل خود را انجام خواهد داد.

۴-  اگر یک دونده ی استقامتی یا یک دوچرخه سوار هستید و می دانید که مسابقات شما در شرایط آب و هوایی گرم برگزار خواهد شد، بایستی قبل از شروع مسابقه، خود را با این شرایط وفق دهید ( یعنی در هوای گرم، تمرین کنید ) . این عمل باعث می شود بدنتان به گرما عادت کند. مواقع انجام تمرین به مقدار کافی آب و مایعات بنوشید.اگر اولین بار است که به شرایط آب و هوایی جدید رفته اید، تمرینات خیلی سنگین و سخت را انجام ندهید.

۵-  کمتر جلوی نور خورشید بایستید.

۶- وقتی جلوی آفتاب کار می کنید، روی سرتان کلاه بگذارید که بهتر است لبه دار باشد تا روی صورتتان سایه ایجاد کند . سر شما نسبت به گرما حساس است.

۷- در هوای گرم لباس های گشاد ، نازک و رنگ روشن بپوشید. لباس کتان از همه بهتر است ، زیرا باعث می شود هوا به راحتی از آن عبور کند و عرق شما خشک شود.

۸-  در هوای گرم پنجره ها را باز کنید یا از یک سیستم خنک کننده مثل پنکه، کولر و فن استفاده کنید.

۹- سعی کنید وعده های غذایی تان را سبک و به مقدار کم میل کنید.

۱۰- در آب و هوای گرم یا مرطوب فعالیت شدیدی انجام ندهید به خصوص اگر به این آب و هوا عادت ندارید.

۱۱-  اگر در هوای گرم ورزش می کنید، به ترتیب زیر آن را انجام دهید تا بدن شما به این آب و هوا عادت کند :ابتدا تمرینات کوتاه مدتی انجام دهید و به تدریج و در طی دو هفته مدت آن را افزایش دهید.

سعی کنید تمرینات شدید را صبح زود که هوا خنک است یا هنگام عصر انجام دهید.

هر نیم ساعت یک بار ، به مدت ۵ تا ۱۰ دقیقه در سایه استراحت کنید و اگر احساس خستگی کردید، سرعت ورزش خود را کاهش دهید.

۱۲- در صورتیکه دارو مصرف می کنید، از پزشک خود سئوال کنید که آیا این دارو با تنظیم دمای بدن شما تداخل می کند یا خیر؟

اگر داروی مصرفی شما در تنظیم دمای بدنتان مداخله می کرد، باید فعالیت بدنی تان را در هوای گرم کاهش دهید و به مقدار کافی آب و مایعات بنوشید.

کمک های اولیه برای شخصی که دچار گرمازدگی شده است:

– اگر یکی از اعضاء خانواده شما یا فردی که تحت حمایت شما قرار دارد، پوست خشک و داغ داشت یا دچار هذیان، تشنج و یا عدم هوشیاری شد، سریعا” با اورژانس تماس بگیرید.

– در مدت زمانی که منتظر رسیدن کمک پزشکی هستید، فرد را به محل خنکی ببرید و او را در وضعیت خوابیده و پاها و لگن او را در سطحی بالاتر قرار دهید.

– لباسهای او را از تن خارج کنید و انتها ی بدن او را خنک کنید، کیسه آب سرد را روی گردن، شانه و کشاله ران او قرار دهید، مرتبا” او را باد بزنید و آب سرد ( ۲۵ تا ۳۰ درجه سانتیگراد) را به بدن او اسپری کنید. درجه حرارت بدن او را اندازه بگیرید.

– از دادن هرگونه داروی تب بر مانند استامینوفن به فرد خود داری کنید. اگر فرد فاقد هوشیاری است، او را به پهلو بخوابانید.

رفع گرمازدگی با نوشیدنی‌های شیرین ممنوع!

نوشیدنی‌های کافئین‌دار مانند قهوه و چای و انواع کولاها ادرارآور است و سبب از دست دادن آب بدن می‌شود و توصیه می‌کنیم آن‌هایی که عادت به خوردن چای دارند نهایتاً چای کمرنگ بنوشند.

بهتر است افراد آب خنک حاوی یخ در قالب بطری با خود داشته باشند تا در صورت تشنگی یا مواجهه با گرما از آن استفاده کنند و اگر برای مدت مدیدی قرار است در گرما باشند، مقداری نمک یا آب‌لیمو در آب نوشیدنی خود بریزند.

وجود قند در مایعات هم عاملی برای دفع آب بدن است، چرا که هضم قند نیاز به آب دارد، بنابراین مصرف نوشیدنی‌های شیرین مانند نوشابه و شربت در این موارد توصیه نمی‌شود.

نبض ما– گردآوری

منابع:

همشهری آنلاین، بیتوته،تبیان