واژینیسموس ( تنگی واژن ) را چگونه درمان کنیم؟

بسیاری از زنان واژینیسموس یا تنگی واژن را دردهای ناگهانی و انقباض دردناک توصیف می‌کنند. بسیاری از خانم‌ها ممکن است که در هر دوره‌ای از زندگی‌شان این اختلال را تجربه کنند.

همانند سایر بیماری‌های واژن مانند عفونت مخمری واژن و یا جوش واژن ، اختلال تنگی واژن به جز درد جسمانی، فشارهای روحی و روانی را نیز برای زنان به دنبال دارد و به دلیل مشکلاتی که در ارتباط جنسی به وجود می‌آید، درمان آن بسیار ضروریست.

واژینیسموس چیست؟

واژینیسموس چیست؟ آیا از نظر فیزیولوژی یک بیماری به حساب می­ آید؟ دکتر سارا مختار، عضو تیم تخصصی مرکز درمان ناباروری و سقط مکرر ابن سینا در گفت‌و‌گو با نبض ما واژینیسموس را اینگونه تعریف می‌کند: واژینیسموس بیماری تنگی مدخل واژن است. این بیماری‌ها از طیف دردی شروع می‌شود که در زمان ارتباط جنسی مانع می‌شود و دخول امکان‌پذیر نیست. در ادامه این گفت‌و‌گو را می‌خوانید:

واژینیسموس انقباض غیر ارادی عضلات مدخل واژن است.

واژینیسموس دارای یک طیف درد هست. طیف درد با درجات مختلف در زمان نزدیکی رخ می دهد و در نهایت این طیف عدم توانایی در دخول رخ می­دهد.

با این حال از نظر آناتومی و فیزیولوژیک مشکل حادی در بیمار وجود ندارد اما اسپاسم عضلانی در عضلات واژن اتفاق می‌افتد به طوری که درد شدید مانع دخول می‌شود.

 انواع واژینیسموس

به طور کلی دو نوع واژینیسموس، وجود دارد. تنگی واژن برای انواع واژن ممکن است رخ دهد.

واژینیسموس اولیه

واژینیسموس اولیه برای افرادی رخ می‌دهد که هیچ‌وقت ارتباط جنسی بدون درد را تجربه نکرده‌اند. این افراد از همان اولین نزدیکی دچار مشکل می‌شوند و درد شدیدی را تجربه خواهند کرد، به طوری که دخول امکان‌پذیر نخواهد بود.

واژینیسموس ثانویه

از سوی دیگر واژینیسموس ثانویه به این شکل نبوده و فرد سابقه و تجربه ارتباط جنسی بدون درد را داشته و تنها در اثر عاملی دچار این اسپاسم عضلانی شده است. عواملی مانند ترمورهای زایمانی، کورتاژ، جراحی‌های واژینال، جراحی لگن و … می‌تواند تنگی واژن را برای فرد ایجاد کند.

لازم به ذکر است که در هر دو نوع ارتباط جنسی دچار مشکل می‌شود، بنابراین ابتدا باید با مراجعه به متخصص واژینیسموس خود را درمان کنند و بعد از درمان می‌توانند رابطه جنسی داشته باشند.

علت تنگی واژن

به طور کلی عوامل بسیاری می‌تواند در ابتلا به واژینیسموس ثانویه دخالت داشته باشد. از جمله:

• مسائل روحی
• زمینه‌های اجتماعی
• باورهای غلط جامعه
• مسائل جسمیس موثر هستند.

حتی مواردی هستند که به دلیل عفونت واژینال یا لگنی، چسبندگی‌های داخل لگن، آندومتریوز و کیست‌های تخمدانی دچار این عارضه شده‌اند. به همین خاطر متخصصین زنان باید برای تشخیص و درمان همه این موارد را در نظر داشته باشند.

برای درمان تنگی واژن باید به چه کسی مراجعه کرد؟

فردی که با این مشکل روبرو شده است، باید به پزشکانی مراجعه کند که آشنا به این وضعیت هستند. متاسفانه ممکن است همه پزشکان با این مشکل آشنایی نداشته باشند. بنابراین نباید بیماران دلسرد شوند.

روش‌های درمان تنگی واژن و عدم دخول

به طور کلی کلید درمان واژینیسموس ورزش­ های کف لگن و استفاده از گشادکننده­ های واژینال هست که از آلت تناسلی مرد در سایزهای مختلف تقلید می­ کنند.

به عبارت دیگر به بیمار توصیه می­شود همراه با انجام ورزش­های کف لگن از سایز  کوچک تا بزرگ دیلاتاتورها را استفاده کند. در نهایت حضور یک متخصص آندرولوژیست یا مردان نیز مهم است زیرا ممکن است مردانی که همسرشان به واژینیسموس، مبتلا هستند، دچار مشکل ‌شوند که آنها هم باید به طور دیگری تحت درمان قرار بگیرند.

بنابراین برای درمان بهتر است به یک تیم درمانی مراجعه شود. کتابی در همین موضوع توسط اینجانب منتشر شده است که نحوه درمان واژینیسموس را در ده گام آموزش می­دهد و در پژوهشگاه درمان ابن سینا چاپ شده است. من به کارگیری این کتاب را برای همه درمانگرها و بیماران توصیه می­کنم.

آیا در دروان بارداری نیز امکان بروز واژینیسموس وجود دارد؟

واژینیسموس، اسپاسم یا انقباض غیر ارادی عضلات مدخل واژن هست که وقتی هرچیزی (انگشتان دست معاینه کننده یا آلت تناسلی مرد) می­خواهند وارد واژن شوند، این انقباض اتفاق می­افتد.

زایمان را یکی از عوامل در ایجاد واژینیسموس، موثر دانسته ­اند به خصوص وقتی زایمان دشوار واژینال انجام می­شود، می­تواند موجب بروز واژینیسموس ثانویه شود اما به هرحال واژینیسموس، می­تواند حاصل پیام­ های منفی ذهن باشد که منجر به تقویت عکس العمل انقباضی در عضلات مدخل واژن می شود.

گاهی در دوران بارداری برخی افراد به دلیل ترس از سقط و ترس از مشکل­ دار شدن جنین و دوران بارداری، ممکن است احساس خوشایندی از نزدیکی جنسی نداشته باشند؛ در نتیجه از نزدیکی دوری می­ کنند و همین مسئله ممکن است آن احساس منفی را تقویت کند و سپس منجر به واژینیسموس ثانویه شود.

البته در همه افراد این اتفاق رخ نمی­دهد ولی ممکن است برخی از همین احساس ­های ناخوشایند در بارداری و پس از زایمان در ایجاد واژینیسموس، دخالت داشته باشند.

نبض ما– گفت وگو: فاطمه انصاری گیلوان