تاکی کاردی دهلیزی یا نادرترین نوع آریتمی چه زمانی رخ می‌دهد؟
تاکی کاردی نوعی زیتم غیرطبیعی قلب یا آریتمی است و زمانی اتفاق می افتد که سیگنال های کنترل کننده ضربان قلب از یک محل غیرعادی در حفره های بالایی یا دهلیزها شروع می شود. این سیگنال ها باعث سرعت بالای تپش در دهلیزها می شود.
تاکی کاردی دهلیزی چیست؟
در طول تاکی کاردی دهلیزی یک پالس الکتریکی به دلایلی مانند یک اتصال کوتاه در محلی خارج از گره سینوسی به طور مکرر آغاز می شود. این پالس الکتریکی بارها و بارها دور دهلیزها می چرخد و باعث می شود که دهلیزها بیش از 100 بار در دقیقه منقبض شوند.بهتر است بدانید که ضربان قلب طبیعی در حدود 60 تا 100 ضربه در دقیقه است. این انقباضات سریع قلب مانع از پر شدن کامل حفره ها بین ضربان ها می شود. تاکی کاردی دهلیزی معمولا برای دوره های کوتاهی رخ می دهد و به طور خود به خود شروع و متوقف می شود به این وضعیت AT حمله ای گفته شده و در صورت ادامه دار بودن AT پایدار خواهد بود.
علت تاکی کاردی دهلیزی
تاکی کاردی دهلیزی نادرترین نوع تاکی کاردی فوق بطنی است. این بیماری به طور کلی در کودکانی مشاهده می گردد که دارای اختلالات اساسی قلبی مانند بیماری مادرزادی قلبی می باشد، به خصوص در افرادی که تحت عمل جراحی قلب قرار گرفته اند.
تاکی کاردی دهلیزی همچنین ممکن است در اثر عواملی مانند عفونت یا استفاده از دارو یا الکل ایجاد گردد. برای برخی از افراد، تاکی کاردی دهلیزی در دوران بارداری یا ورزش افزایش می یابد. به طور کلی چندین علت بالقوه برای این شرایط وجود دارد. برخی از این موارد عبارتند از:
- بیماری عروق کرونر و انواع دیگر بیماری های قلبی
- حمله قلبی
- COPD
- عدم تعادل الکترولیت
- الکل
- اثرات سمی دیگوکسین (داروی درمان کننده مشکلات ریتم قلب)
- کافئین و سایر محرک ها (از جمله داروهای روان گردان و غیر مجاز)
علائم تاکی کاردی دهلیزی
دوره های تاکی کاردی دهلیزی به طور آهسته شروع می شود و به تدریج به بیش از 100 ضربان در دقیقه افزایش می یابد و قبل از بازگشت به ضربان قلب طبیعی در حدود 60 تا 80 ضربان در دقیقه می باشد. در بعضی موارد، این دوره های حمله به صورت ناگهانی رخ می دهند یا به طور مزمن در فرد احساس می گردند. این بیماری ممکن است علائمی نداشته باشد و یا یکی از علائم زیر را ایجاد کند:
- تپش قلب از نوع احساس بالا و پایین رفتن در قفسه سینه
- غش کردن
- درد قفسه سینه
- تنگی نفس
- خستگی
- نارسایی قلبی
تشخیص
آزمایشات و روش های مورد استفاده برای تشخیص تاکی کاردی دهلیزی ممکن است شامل موارد زیر باشد:
• آزمایش خون برای بررسی عملکرد تیروئید، بیماری قلبی یا سایر شرایطی که ممکن است باعث تاکی کاردی دهلیزی شود.
• الکتروکاردیوگرام (ECG) برای اندازه گیری فعالیت الکتریکی قلب و اندازه گیری زمان و مدت هر ضربان قلب.
• مانیتور هولتر، که یک دستگاه نوار قلبی قابل حمل که برای ثبت فعالیت قلب بوده و برای اندازه گیری ضربان قلب در هنگام انجام فعالیت های روزمره طراحی شده است.
• اکوکاردیوگرام، که در این روش از امواج صوتی برای ایجاد تصاویری از اندازه، ساختار و حرکت قلب استفاده می کند.
پزشک ممکن است با کمک برخی از روش های تشخیصی دیگر به صورت القایی این دوره های حمله را ایجاد نماید. این روش ها شامل موارد زیر خواهند بود:
• تست استرس یا تست ورزش. که به طور معمول بر روی تردمیل یا یک دوچرخه ثابت انجام می شود و در این حالت فعالیت الکتریکی قلب کنترل خواهد شد.
• تست های الکتروفیزیولوژیکی. که به پزشک شما اجازه می دهد مکان دقیق آریتمی را مشاهده نماید.
درمان
درمان تاکی کاردی دهلیزی بستگی به شدت بیماری و عوامل ایجاد کننده آن دارد. علاوه بر مدیریت هرگونه شرایط اساسی که می تواند تاکی کاردی دهلیزی را تحریک نماید، پزشک ممکن است برخی از موارد زیر را توصیه نموده و یا در بیمار مورد بررسی قرار دهد:
- مانور واگال. ممکن است با استفاده از مانورهای خاصی که شامل نگه داشتن نفس، فرو کردن صورت در آب یخ یا سرفه می باشد، به طور موقت ضربان قلب خود را کاهش دهید.
- داروها. پزشک ممکن است داروی داخل وریدی یا خوراکی را برای کنترل ضربان قلب یا اصلاح ضربان قلب طبیعی به بیمار پیشنهاد دهد.
شوک کاردیوورژن. اگر آریتمی (ضربان قلب نامنظم) به مانور واگال یا دارو به درستی پاسخ ندهد و یا در صورت عدم وجود شرایط قابل تشخیص و قابل درمان که باعث بروز آن می شود، پزشک ممکن است از شوک کاردیوورژن استفاده کند. در این روش، شوک از طریق دست و پا یا پدهایی روی سینه به قلب منتقل می شود. جریان بر روی تکانه های الکتریکی در قلب تأثیر می گذارد و می تواند یک ریتم طبیعی را بازیابی کند. - ابلیشن. در بعضی موارد، پزشک ممکن است روش ابلیشن را توصیه نماید. در این روش، پزشک یک یا چند کاتتر را از طریق رگ های خونی به قلب وارد می کند. الکترودهای موجود در نوک کاتتر می توانند از گرما، سرمای شدید یا انرژی فرکانس رادیویی برای آسیب رساندن یا کوچک تر شدن یک نقطه کوچک از بافت قلب استفاده کنند و در طول مسیری که باعث ایجاد آریتمی می شود یک بلوک الکتریکی ایجاد می کنند.
- ضربان ساز. اگر دوره های مداوم و متوالی از تاکی کاردی دهلیزی توسط بیمار تجربه می گردد و سایر گزینه های درمانی ناموفق هستند، پزشک ممکن است کار گذاری دستگاه کوچکی به نام ضربان ساز برای حذف ایمپالس های الکتریکی توصیه نماید و در آن قلب برای داشتن ضربانات عادی تحریک می گردد. برای مبتلایان به تاکی کاردی دهلیزی، این روش معمولاً با ابلیشن گره AV دنبال می شود.
کلینیک قلب دکتر محمد حسین نجفی
