مقاومت آنتی بیوتیکی جهان را تهدید می کند
آنتی بیوتیک ها برای درمان عفونت های باکتریایی استفاده می شود، اما برای عفونت های ویروسی مثل سرماخوردگی، گلو درد و آنفولانزا مناسب نیستند. استفاده هوشمندانه از آنتی بیوتیک کلید کنترل گسترش مقاومت آنتی بیوتیکی است.
به گزارش نبض ما، باکتری ها موجودات زنده تک سلولی هستند که در داخل و خارج بدن به جز در خون و مایع نخاعی وجود دارند. همه ی باکتری ها مضر نیستند بلکه می توانند مفید هم باشند. اما باکتری های مضر می توانند منجر به گلو درد و عفونت های گوش شوند. ویروس ها از باکتری ها کوچک ترند. ویروس ها در خارج از سلول های بدن نمی توانند زنده بمانند. آن ها می توانند به بدن حمله کنند و سلول های سالم را درگیر کنند و تکثیر شوند.
مصرف آنتی بیوتیک برای این عفونت های ویروسی ممنوع
- سرماخوردگی
- آنفولانزا
- سرفه و برونشیت
- گلو درد (به جز گلودرد های استرپتوکوپی)
- برخی از عفونت های گوش
آنتی بیوتیک چیست؟
آنتی بیوتیک یک داروی ضد میکروبی است که که با عفونت ناشی از میکروب ها مبارزه می کند. اصطلاح “آنتی بیوتیک” در اصل یک ترکیب طبیعی تولید شده از یک قارچ یا میکروارگانیسم است که باکتری مسبب بیماری در انسان و یا حیوانات را می کشد. گرچه استفاده از آنتی بیوتیک ها مزایای مختلفی دارد، اما مصرف بی رویه آنتی بیوتیک ها هم می تواند منجر به مقاومت آنتی بیوتیکی شود.
مقاومت آنتی بیوتیکی چیست؟
مقاومت آنتی بیوتیکی زمانی رخ می دهد که باکتری ها و ویروس ها در برابر اثر آنتی بیوتیک مقاومت نشان دهند. مقاومت آنتی بیوتیکی زمانی رخ می دهد که اثرات بخشی از داروها، مواد شیمیایی، و یا عوامل دیگری که برای درمان و یا پیشگیری از عفونت استفاده می شوند را کاهش می دهد یا حذف می کند.
چرا مقاومت آنتی بیوتیکی خطرناک است؟
مقاومت آنتی بیوتیکی یکی از اصلی ترین مشکلات عمومی بهداشت جهان است. این مشکل باعث می شود در زمان های لازم که به آنتی بیوتیک نیاز است، آنتی بیوتیک اثری بر بهبودی فرد نداشته باشد. باکتری مقاوم به آنتی بیوتیک می تواند به سرعت در اعضای خانواده، همکلاسی ها و همکاران گسترش پیدا کند. گسترس این بیماری در جامعه هزینه های درمان را بالاتر می برد.
اکثر مردم بر این باورند که در مقاومت آنتی بیوتیکی بدن به دارو مقاوم می شود اما این تصور اشتباه است و میکروب به دارو مقاوم می شود. اگر بدن به داروهای خاصی مقاومت نشان دهد درمان بیماری عفونی سخت و حتی غیر ممکن می شود. باکتری مقاومت آنتی بیوتیکی از فردی به فرد دیگر منتقل می شود و در برخی موارد این مقاومت می تواند منجر به معلولیت جدی و یا مرگ شود.
چرا باکتری ها به آنتی بیوتیک مقاوم می شوند؟
استفاده بیش از حد از آنتی بیوتیک ها به زیاد شدن باکتری های مقاوم به آنتی بیوتیک کمک می کند. استفاده از آنتی بیوتیک منجر به کشته شدن یک باکتری خاص می شود اما ممکن است برخی از میکروب های مقاوم بمانند و تکثیر شوند. مداومت در خوردن آنتی بیوتیک منجر به رشد باکتری های مقاوم است.
آنتی بیوتیک ها برای درمان عفونت های باکتریایی استفاده می شود، اما برای عفونت های ویروسی مثل سرماخوردگی، گلو درد ، و آنفولانزا مناسب نیستند. استفاده هوشمندانه از آنتی بیوتیک کلید کنترل گسترش مقاومت آنتی بیوتیکی است.
چگونه باکتری ها به آنتی بیوتیک ها مقاوم می شوند؟
باکتری ها این کار را با مکانیزم های مختلف انجام می دهند. مثلا برخی از باکتری ها اثر آنتی بیوتیک ها را قبل از اینکه به آن ها آسیبی برساند از بین می برند، یا اینکه آن را به بیرون پمپاژ می کنند و یا محل حمله آنتی بیوتیک را تغییر می دهند تا نتواند بر باکتری ها اثر گذارد.
به گزارش نبض ما، وظیفه آنتی بیوتیک ها مهار یا کشتن باکتری ها است. اما گاهی برخی از باکتری ها اثرات آنتی بیوتیک ها را خنثی می کنند و زنده می مانند. گاهی اوقات همین باکتری ها جایگزین باکتری های کشته شده گشته و تکثیر می شوند. چنین باکتری هایی در صورت مواجه با آنتی بیوتیک مقاوم می شوند. باکتری هایی که به آنتی بیوتیک حساس اند می توانند با جهش ژنتیکی یا به دست آوردن قطعه DNA به آنتی بیوتیک مقاوم شوند. قطعه DNA که که به آنتی بیوتیک مقاوم شده است قابل انتقال در گروه های مختلف است.
چگونه از مقاومت آنتی بیوتیکی پیشگیری کنم؟
با خواندن این مطلب شما اولین قدم برای مبارزه با مقاومت آنتی بیوتیکی را انجام داده اید. قدم بعدی این است که بدانید آنتی بیوتیک ها برای درمان عفونت های باکتریایی استفاده می شود، اما برای عفونت های ویروسی مثل سرماخوردگی، گلو درد ، و آنفولانزا مناسب نیستند. در ادامه چند نکته برای پیشگیری از مقاومت آنتی بیوتیکی آمده است.
اول از همه از پزشک خود بپرسید:
- آیا آنتی بیوتیک برای درمان بیماری شما ضروری است؟
- کارهای جایگزین آنتی بیوتیک برای درمان وجود دارد؟
- قدم بعدی دور انداختن انواع آنتی بیوتیک هایی که قبلا برای شما تجویز شده و دوره درمان آن تمام شده است.
- آنتی بیوتیک را به همان صورتی که تجویز شده مصرف کنید و دوز آن را تغییر ندهید.
- دوره درمان خود را به صورت کامل پیگیری کنید. در صورت کامل نکردن دوره درمان ممکن است برخی از باکتری ها باقی بمانند و دوباره تکثیر شوند.
- هرگز آنتی بیوتیکی که برای دیگری تجویز شده است را استفاده نکنید زیرا ممکن است برای بیماری شما مناسب نباشد. مصرف اشتباه دارو ممکن است درمان را به تاخیر بیاندازد و باکتری ها را چند برابر کند.
- اگر بیماری شما ویروسی بود هرگز به دکتر خود فشار نیاورید که به شما آنتی بیوتیک دهد.
استفاده از محصولات آنتی باکتریال توصیه می شود؟
به گزارش نبض ما، بهترین راه برای پیشگیری از انتشار ویروس و باکتری در خانه و جامعه رعایت بهداشت است. این کار مستلزم شستن دائم دست ها و تمیز نگه داشتن سطوح است. هنوز پیشگیری ۱۰۰ درصد از بین بردن باکتری در محصولات آنتی باکتریال ثابت نشده است و نتیجه ای مبنی بر سالم ماندن انسان گزارش نشذه است. بررسی های بیشتر برای بررسی مقاومت به محصولات آنتی باکتریال نیاز است.
آیا محصولات پروبیوتیک در مقاومت به باکتری تاثیر دارند؟
محصولات پروبیوتیک زمانی که به اندازه کافی استفاده شوند به عنوان میکروارگانیسم عمل می کنند و به سلامت بدن کمک می کنند. با وجود داشتن فواید بسیار این محصولات هنوز نقش جلوگیری کننده از مقاومت به باکتری در آن ها ثابت شده نیست.
منبع: تحقیقات انجام شده توسط مرکز کنترل و پیشگیری بیماری ها در ایالات متحده آمریکا (CDC)
مترجم: حانیه ایرانخواه
